Nên mở rộng các chính sách vượt trội

Tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm do Bộ Nội vụ tổ chức mới đây, đại diện một số địa phương phản ánh, quá trình thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp còn gặp một số khó khăn, hạn chế, trong đó có nội dung về dôi dư cán bộ cấp phó.

Điển hình, tại Đà Nẵng, sau khi thực hiện việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính, rà soát cho thấy hiện thành phố có 25 xã, phường đang dôi dư cấp phó.

Việc bố trí lại đội ngũ cấp phó có vướng mắc là hiện chưa có quy định cụ thể nào xác định vị trí phó phòng ở cấp huyện, cấp xã có tương đương với chức danh lãnh đạo ở cấp xã hay không…

TS Trương Cộng Hòa, Giám đốc Phân hiệu Học viện Hành chính và Quản trị công tại TP.HCM cho rằng, tiếp tục tinh giản nhân sự là cần thiết sau khi tổ chức đã sắp xếp. Từ đó xây dựng một lộ trình rõ ràng trong 5 năm tới để giảm số lượng cấp phó về đúng định mức.

"Để làm được, cần tiếp tục mở rộng các chính sách vượt trội đã có cũng như áp dụng đặc biệt cho nhóm đối tượng này, khuyến khích họ chuyển đổi vị trí hoặc nghỉ hưu sớm một cách thuận lợi.

Đồng thời, áp dụng hệ thống chỉ số hiệu suất (KPI) cho lãnh đạo và quản lý. Đây sẽ là cơ sở khách quan để đánh giá năng lực, hiệu quả công việc, giúp lựa chọn và giữ lại những nhân sự ưu tú nhất", ông Hòa cho hay.

Tuy nhiên, để tạo động lực và khích lệ cho các trường hợp tương tự, cũng cần có những hình thức vinh danh, ghi nhận xứng đáng đối với các cá nhân xung phong nghỉ hưu trước tuổi.

Sớm ban hành quy định cụ thể

Cùng bàn giải pháp, TS Trịnh Tùng, Chủ tịch Hội đồng Khoa Quản trị Kinh doanh, Học viện Chính sách và Phát triển (Bộ Tài chính) đưa ra ba giải pháp cốt lõi.

Một là, khắc phục tình trạng thiếu khung định biên và xáo trộn vị trí việc làm. Bộ Nội vụ cần ban hành khung định biên tạm thời, linh hoạt dựa trên đặc thù từng địa phương, cho phép điều chỉnh biên chế tối thiểu và tối đa trong giai đoạn chuyển tiếp đến năm 2026.

Đồng thời, triển khai nền tảng số hóa tập trung để lập bản đồ vị trí việc làm toàn quốc, giúp xác định nhanh chóng các vị trí trùng lặp hoặc thiếu hụt, hỗ trợ cập nhật đề án vị trí việc làm.

Bên cạnh đó, thành lập tổ công tác liên ngành với đại diện từ Bộ Nội vụ, Ban Tổ chức Trung ương và các bộ liên quan để đẩy nhanh tiến độ ban hành quy định về biên chế và vị trí việc làm, đảm bảo tính đồng bộ, phù hợp thực tiễn.

Hai là, để giải quyết quyền lợi và hỗ trợ tâm lý cho cán bộ dôi dư, cần xây dựng gói chính sách hỗ trợ tài chính toàn diện như trợ cấp nghỉ hưu sớm/trợ cấp chuyển đổi nghề nghiệp, kéo dài thời gian áp dụng sau khi Nghị định 178 hết hiệu lực, để đảm bảo quyền lợi không bị chênh lệch lớn giữa các nhóm nghỉ trước và sau.

Song song đó, thiết lập các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ năng quản lý hành chính số, dịch vụ công và ưu tiên tái bố trí cán bộ dôi dư, đặc biệt là cấp phó vào các vị trí phù hợp ở cấp xã hoặc cơ quan khác. Thành lập các nhóm tư vấn tại địa phương hỗ trợ tâm lý và định hướng nghề nghiệp, kết hợp với các kênh thông tin minh bạch về chính sách giúp cán bộ yên tâm cống hiến.

Ba là, xây dựng quy trình tuyển dụng minh bạch, dựa trên năng lực và tiêu chuẩn chức danh cụ thể, ưu tiên ứng viên có kỹ năng quản lý hành chính hiện đại để xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã chuyên nghiệp. Đồng thời, khuyến khích tuyển dụng nhân tài từ các trường đại học hoặc địa phương lân cận giúp đa dạng hóa nguồn nhân lực.

TS Cộng Hòa đề xuất bổ sung nhân lực chất lượng cao là các cấp phó từ cấp tỉnh để nâng cao chất lượng đội ngũ tại chính quyền cơ sở.

Cùng với đó hình thành cơ chế chuyên gia và tổ chuyên gia là những lãnh đạo cấp phó không nhận lương thường xuyên mà làm việc theo vụ việc - tận dụng kinh nghiệm của họ dưới hình thức tư vấn, tham vấn thường xuyên như chuyên gia.