Gian nan "bài toán" thị trường

Ngày 22/8, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Tĩnh Dương Thành Trung cho biết, ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành chủ trương phát triển vật liệu xây dựng không nung, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã giao Sở Xây dựng chủ trì lập quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng đến năm 2030, trong đó xác định chiến lược phát triển VLXDKN phù hợp lộ trình của Chính phủ.

Nắm bắt chủ trương và định hướng của UBND tỉnh Hà Tĩnh, nhiều nhà máy trên địa bàn tỉnh đã đầu tư, lắp đặt dây chuyền sản xuất gạch không nung theo công nghệ hiện đại, đồng bộ.

Nắm bắt chủ trương và định hướng của UBND tỉnh Hà Tĩnh, Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Trần Châu đã đầu tư, lắp đặt dây chuyền công nghệ châu Âu hiện đại, đồng bộ để sản xuất gạch không nung, với công suất 110 triệu viên/năm.

Tuy nhiên, theo ông Trần Văn Châu, Giám đốc nhà máy gạch không nung Trần Châu, hiện tại nhà máy chưa đạt 100 % công suất thiết kế, lượng tiêu thụ gạch chủ yếu đến từ các đơn đặt hàng có sẵn. Một số người dân bắt đầu tiếp cận với loại gạch này nhưng do chưa truyền thông đúng mức nên chưa tác động sâu rộng tới người tiêu dùng, đặc biệt là người dân nông thôn.

"Thị trường tiêu thụ gạch không nung trong tỉnh chưa lớn, trong khi nguồn cung dồi dào do nhiều cơ sở mọc lên", ông Châu nói.

Đồng quan điểm, ông Dương Chí Việt, Giám đốc Nhà máy gạch không nung Toàn Cầu (Công ty CP Đầu tư xây dựng & Thương mại An Việt) cho hay, công suất thiết kế của nhà máy đạt 30 triệu viên/năm nhưng lượng gạch sản xuất chỉ đạt 1/2 công suất thiết kế.

"Công ty đã tích cực giới thiệu sản phẩm, giảm giá thành, giúp vận chuyển, tư vấn kỹ thuật xây dựng, cung cấp các chỉ số tiêu chuẩn để người dân yên tâm… Nhưng hiện nhà máy chỉ sản xuất nửa công suất và thị trường chủ yếu là các công trình sử dụng ngân sách Nhà nước, rất khó để mở rộng ra các công trình nhỏ, lẻ của người dân" ông Việt cho biết.

Theo ý kiến phản ánh của một số nhà thầu, đơn vị thi công, sử dụng gạch không nung thường xảy ra hiện tượng nứt nẻ, các vết nứt không theo quy luật, gây ảnh hưởng đến chất lượng công trình, tính thẩm mỹ.

Chất lượng gạch không nung chưa đáp ứng yêu cầu, chưa đa dạng về mẫu mã, kích cỡ... nên nhà thầu, người dân còn dè dặt khi lựa chọn loại vật liệu này cho các công trình xây dựng tư nhân. Đây là những rào cản khiến thị trường vật liệu không nung loay hoay tìm lối ra.

Nâng cao chất lượng gạch không nung

Theo Phòng quản lý hoạt động xây dựng (Sở Xây dựng Hà Tĩnh), đến nay, trên địa bàn tỉnh có 18 nhà máy sản xuất gạch không nung, với tổng công suất 300 triệu viên/năm. Nhưng hiện 4 nhà máy đang tạm ngừng sản xuất, 1 nhà máy chưa đi vào hoạt động. Công suất thực tế của các nhà máy chỉ đạt 60 - 70% so với công suất thiết kế ban đầu.

Số lượng công trình dân sinh sử dụng gạch không nung còn ít, cần đẩy mạnh tuyên truyền để người tiêu dùng hiểu đúng tác dụng, lợi ích mà gạch không nung mang lại.

Ngày 22/8, trao đổi với phóng viên Báo Xây dựng, ông Dương Thành Trung, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Tĩnh cho biết: Tỉnh đã có chính sách, cơ chế ưu đãi đối với các nhà máy, doanh nghiệp sản xuất gạch không nung. Tuy nhiên, việc cấp phép đầu tư ồ ạt làm thị trường bị chia nhỏ, dẫn đến tình trạng cung vượt cầu, gây lãng phí công suất thiết kế như hiện nay.

Theo ông Trung, hiện phần lớn gạch không nung trên địa bàn tỉnh cung cấp cho dự án dùng vốn ngân sách Nhà nước. Các công trình dân sinh chiếm tỷ lệ nhỏ. Cùng với đó, gạch không nung yêu cầu kỹ thuật khác hơn so với gạch đất sét nung. Thị trường chưa sôi động dù nhiều tiềm năng.

Để thực hiện đề án phát triển gạch không nung, phấn đấu sản xuất và sử dụng VLXKN thay thế 40 - 45% gạch đất sét nung vào năm 2030; thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ phối hợp cùng các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ chất lượng các sản phẩm gạch không nung trên thị trường.

"Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này cần tiếp tục đầu tư công nghệ sản xuất hiện đại, cho ra sản phẩm đa dạng mẫu mã, đảm bảo chất lượng để người tiêu dùng yên tâm lựa chọn", ông Trung nhấn mạnh.

"Sở sẽ phối hợp các cơ quan liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các chủ đầu tư, đơn vị xây dựng và người dân về ưu điểm và hiệu quả của VLXKN. Khuyến khích nghiên cứu cải tiến chất lượng sản phẩm, khắc phục hạn chế về chống thấm, chống nứt.

Tham mưu UBND tỉnh xem xét có chính sách hỗ trợ tín dụng, ưu đãi để thu hút doanh nghiệp đầu tư dây chuyền sản xuất VLXKN quy mô lớn, hiện đại…", ông Trung nhấn mạnh.