Quyết tâm từ những ngày đầu

Sáng 19/8, Lễ khánh thành, khởi công các dự án, công trình chào mừng 80 năm ngày Quốc khánh nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam với 250 dự án đồng loạt diễn ra trên cả nước trong không khí vừa trang nghiêm, vừa hào hùng.

Tại khu vực cửa Bắc hầm Sơn Triệu (gói thầu 11 cao tốc Quy Nhơn - Chí Thạnh), Ban QLDA 85 cũng tổ chức lễ thông xe kỹ thuật dự án Hoài Nhơn - Quy Nhơn và Quy Nhơn - Chí Thạnh.

Trong ánh mắt từ mỗi công nhân nhà thầu đến những người làm lãnh đạo Ban QLDA 85, ai nấy cũng đều ánh lên sự xúc động, họ cảm thấy rất vui vì những gì mình đã trải qua để hình hài cao tốc có được như ngày hôm nay.

Nhìn lại chặng đường đã qua, ông Tuấn, chỉ huy trưởng Sơn Hải tại gói thầu 12XL cao tốc Hoài Nhơn - Quy Nhơn không khỏi bồi hồi. Ông Tuấn nhớ lại, thời điểm đến giữa năm 2024, chỉ còn khoảng một năm rưỡi để hoàn thành gói thầu theo hợp đồng, bên cạnh khối lượng công việc rất lớn, còn một nỗi lo lớn hơn là mặt bằng. Một số vị trí công địa đã có nhưng không có đường tiếp cận.

Khoảng 500m ở tuyến nhánh thuộc xã Mỹ Hiệp (tỉnh Bình Định cũ), nay là xã Phù Mỹ Nam (tỉnh Gia Lai) trở thành nút thắt, không thể vận chuyển vật liệu, máy móc lên công trường được. Tại đây có thửa đất hơn 200m2 do Nhà nước quản lý nhưng người dân lấn chiếm. Hộ ông Hồ N (trú tại địa phương) sử dụng đã lâu, từng bị thu hồi nhưng ông N vẫn tái chiếm, trồng cây trên đó. Đến khi cao tốc đi qua, ông N một mực đòi bồi thường dù đây là điều không thể. Chính quyền cũng đã lên phương án cưỡng chế nhưng đó là bước đi bất đắc dĩ cuối cùng. Bởi khi cưỡng chế sẽ phát sinh nhiều vấn đề phức tạp đến an ninh xã hội. Chính quyền cũng rất đau đầu với điều này.

Hiểu được tính chất phức tạp, nhà thầu Sơn Hải đã trực tiếp đến nhà hộ dân để vận động, chia sẻ. Lãnh đạo đơn vị đã quyết định tự bỏ tiền túi của mình ra để trả cho hộ ông N với mong muốn sớm tháo nút thắt này. Số tiền gần 15 triệu đồng được nhà thầu trao cho hộ dân, một sự giải quyết hợp tình trong bối cảnh hiện tại. Người dân đồng ý giao đất, những chuyến xe chở vật liệu bon bon lên tuyến chính, giải quyết dứt điểm bài toán mặt bằng, giúp đơn vị thi công vượt tiến độ sau này.

Đoạn giữa gói thầu, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8 - CTCT (Cienco 8) thi công gần 5km, trong đó có hạng mục cầu sông Côn, là dài nhất dự án. Ông Nguyễn Thành Luân, Chỉ huy trưởng nhớ lại, thời điểm thi công hạng mục cầu này đã là mùa mưa. Cầu không cao nhưng tính chất phức tạp, nước sông Côn chảy xiết, các hạng mục như mố, trụ cầu thi công rất khó khăn, nguy hiểm.

Trong gian khổ, anh em công trường động viên nhau, cùng quyết tâm, nỗ lực. Tranh thủ ngày nào thời tiết thuận lợi, dốc toàn lực ngày nấy. Đến đầu tháng 9/2024, cầu sông Côn được hợp long. Sau 13 tháng đầy gian truân, hạng mục cầu dài nhất dự án hoàn thành là lời khẳng định cho quyết tâm của nhà thầu để đưa dự án về đích đúng hẹn.

Gác lại niềm riêng

Để có tuyến cao tốc Hoài Nhơn - Quy Nhơn rực rỡ trong ngày thông xe thế này là cả những sự hy sinh của kỹ sư, họ ăn ngủ trên công trường, gác lại niềm riêng vì nhiệm vụ chung là kiến thiết những công trình giao thông, tạo mạch nối dọc dài đất nước. Cũng tại gói 12XL này, những câu chuyện xúc động nhưng đầy tự hào được để lại dưới từng lớp nhựa mặt đường.

Ông Nguyễn Thành Luân nhớ lại, có thời điểm mặt bằng chưa thông, nguyên vật liệu khan hiếm, tiến độ dự án chưa đáp ứng khiến người chỉ huy như ông ngồi trên đống lửa. Cả nửa năm bám công trường nắng gió, không dám rời địa bàn về thăm gia đình dù quê ông ở Hà Tĩnh, cách công trường không quá xa.

"Mùa mưa cuối năm 2023, đầu năm 2024 kéo dài. Xa gia đình, xa vợ con đã lâu, nỗi nhớ một phần, mà mưa thì dự án đứng bánh, các hạng mục chính ở cao tốc không thực hiện được khiến nỗi lo lắng dâng lên bội phần. Mùa mưa năm ấy tôi không về, đã là tháng thứ 6 xa vợ con. Mỗi lần thấy ở quê lũ lụt hay bão, nghe vợ báo mưa lớn kèm theo tiếng rít của từng đợt gió kéo qua cùng tiếng con khóc ngất vì sợ, lòng tôi như thắt lại", ông Luân xúc động nhớ lại.

Khi được hỏi về tương lai, ông Luân thật thà chia sẻ, đã có những lúc ông có ý định nghỉ việc, về quê tìm công việc khác nhẹ nhàng hơn để gần gia đình. Nhưng "nếu ai cũng nghĩ cho mình, ai cũng chọn rời đi vì bản thân thì lấy đâu ra những công trình giúp phát triển đất nước. Với anh em làm đường giao thông như chúng tôi, mỗi mét đường hoàng thành là một niềm hạnh phúc, mỗi công trình sắp về đích là một sự động viên, cổ vũ để tiếp tục bám từng công địa xa xôi, hiểm trở".

Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn (Bộ Quốc phòng) đảm nhận gói thầu 11XL đầu tuyến với hơn 23km. Là đơn vị có truyền thống quân đội, ngay từ đầu khi nhận nhiệm vụ, đây là đơn vị đầu tiên đặt "nền móng" cho tuyến cao tốc này với vai trò tiên phong. Máy móc, nhân lực được huy động đầu tiên đến công địa, sản lượng liên tục tăng.

Tuy nhiên, ít ai biết rằng đây lại là gói thầu khó nhằn nhất của toàn dự án. 2,5km tuyến chính qua rừng tự nhiên (Km18+650 - Km21+100) chưa chuyển đổi mục đích sử dụng rừng với 2,6 triệu m3 đất đá án ngữ cuối gói 11XL trở thành nút thắt kìm tiến độ.

Chưa giải phóng được khối lượng đất đá ở đây đồng nghĩa với việc không thông tuyến đúng đích, đây không chỉ là việc chậm trễ của một nhà thầu mà còn là sự mất mát về niềm tin, trách nhiệm của đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng với Chính phủ, với nhân dân.

Đến cuối tháng 12/2024, đoạn 2,5km vướng rừng tự nhiên này mới được chuyển đổi mục đích, đấu thầu khai thác gỗ và bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên mùa mưa năm đó kéo dài đến tận tháng 2/2025, nghĩa là chỉ còn có 7 tháng để đơn vị thông xe đoạn này.

Ông Hồ Sỹ Biên, Phó giám đốc Ban Điều hành Trường Sơn 5 (Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn) nhớ lại, trên tinh thần chỉ đạo "500 ngày đêm của Thủ tướng Chính phủ", lãnh đạo đơn vị yêu cầu làm ngày làm đêm, tăng ca tăng kíp. Anh em tại công trường "mắc võng ngủ giữa rừng".

Cứ thế, ông Biên cùng các cán bộ, công nhân nhà thầu bám rừng, bám núi, cơm bụi giữa đường. Nhờ đó, đến cuối tháng 3, tại khu vực này đã giải phóng được gần 1 triệu m3, đến tháng 6 còn khoảng 0,5 triệu khối. Đến tháng 8, chỉ còn 100 nghìn m3, sau khi giải phóng xong sẽ đảm bảo mục tiêu thông xe kỹ thuật theo yêu cầu vào 30/9.

"Đến hôm nay, chúng tôi mới thật sự thở phào nhẹ nhõm, chưa đến đích nhưng rất hạnh phúc về những đoạn đường mà chúng tôi vừa đi qua ở dự án này. Bởi chỉ những người bám tuyến mới hiểu hết được những khó khăn, vất vả. Và cũng chỉ chúng tôi mới biết, chúng tôi vừa vượt qua được những gì. Mỗi dịp lễ, Tết, nhìn nhà nhà sum họp, anh em chúng tôi luôn động viên nhau vì với những người phu đường, ông trường cao tốc chưa thông thì "mùa xuân chưa trọn", ông Biên xúc động chia sẻ.