Đủ cơ sở pháp lý bảo đảm an toàn tài chính

Hôm nay, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia phối hợp cùng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Công ty Cổ phần Tổ hợp truyền thông Việt Nam Đầu Tư tổ chức Hội thảo Bảo vệ an ninh tài chính quốc gia trong kỷ nguyên số.

Chia sẻ tại hội thảo ông, Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia nêu nhận định, trong kỷ nguyên số hiện nay, an ninh tài chính đã trở thành một bộ phận cấu thành trực tiếp, không thể tách rời của an ninh quốc gia.

Hệ thống tài chính - ngân hàng, hạ tầng thanh toán số, dữ liệu tài chính và các nền tảng công nghệ liên quan đang vừa là động lực phát triển kinh tế, vừa là mục tiêu tấn công thường xuyên của các loại tội phạm công nghệ cao. 

Thực tiễn cho thấy, các hành vi tấn công, chiếm đoạt, thao túng dữ liệu và dòng tiền trên không gian mạng ngày càng tinh vi, có tổ chức, xuyên biên giới, gây ra những rủi ro lớn không chỉ về kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa ổn định xã hội, niềm tin của người dân và chủ quyền quốc gia trên không gian số.

Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia nhấn mạnh, nếu không kiểm soát tốt an ninh tài chính, nguy cơ mất ổn định kinh tế và hệ lụy an ninh là hiện hữu. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải nhận diện đúng, hành động sớm, chủ động từ xa, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ.

Theo ông Chính, Đảng và Nhà nước ta đã có những chỉ đạo rất rõ ràng, xuyên suốt và nhất quán về vấn đề này. Đơn cử như Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực phát triển trọng yếu của đất nước, đồng thời nhấn mạnh an ninh mạng, an ninh dữ liệu và chủ quyền số là điều kiện tiên quyết. Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân cũng đặt ra yêu cầu xây dựng môi trường số an toàn, minh bạch, bảo vệ vững chắc hệ thống tài chính - ngân hàng trong quá trình phát triển kinh tế số. Cùng với đó, Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026), Luật An ninh mạng 2025 và các văn bản pháp luật có liên quan đã hình thành hành lang pháp lý quan trọng cho công tác bảo vệ an ninh tài chính quốc gia.

"Vấn đề hiện nay không phải là thiếu chủ trương hay thiếu pháp luật, mà là tổ chức thực hiện như thế nào để đồng bộ, hiệu quả và luôn đi trước một bước so với tội phạm công nghệ cao", Trung tướng Nguyễn Minh Chính cho biết.

Nâng cao năng lực phát hiện và xử lý tội phạm

Ông Phan Thái Dũng, Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, NHNN Việt Nam thông tin tại hội thảo, trong thời gian qua, ngành ngân hàng là một trong những ngành tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số, đổi mới về công nghệ, dịch vụ và đã đạt được những kết quả quan trọng. Đơn cử như chất lượng và tiện ích dịch vụ ngân hàng điện tử ngày càng được nâng cao. Các tổ chức tín dụng (TCTD), tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán đã ứng dụng các công nghệ nền tảng của Cách mạng công nghiệp 4.0 như: Điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, tự động hoá bằng robot, dữ liệu lớn... vào hỗ trợ các hoạt động quản trị ngân hàng, phân tích dữ liệu, chăm sóc tư vấn khách hàng mang lại kết quả vượt trội. 

Thông qua triển khai các kênh giao dịch hiện đại đã cho khách hàng những trải nghiệm hoàn toàn mới, có thể sử dụng dịch vụ được dễ dàng, thuận tiện và đáp ứng yêu cầu giao dịch 24/7.

Cùng với đó, chất lượng và giá trị giao dịch qua thanh toán điện tử tăng trưởng vượt bậc. Nhiều ngân hàng đạt tỷ lệ trên 95% giao dịch thực hiện trên kênh số. Hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử xử lý bình quân hơn 41 triệu giao dịch/ngày. Hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng xử lý giá trị giao dịch thanh toán bình quân hơn 1,55 triệu tỷ đồng/ngày.

Ông Phan Thái Dũng cho hay, ngành ngân hàng đã chú trọng đến công tác an ninh, an toàn hệ thống thông tin để bảo đảm phát triển bền vững. Cụ thể, NHNN đã ban hành được một hệ thống các văn bản chính sách về công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin tiệm cận với các tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế. Đồng thời đã tổ chức đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện của các đơn vị trong ngành; 100% các TCTD đã xây dựng chiến lược/kế hoạch và quy định nội bộ về an ninh, an toàn thông tin, cũng như đầu tư, trang bị các giải pháp kỹ thuật bảo đảm an ninh, an toàn hoạt động của các hệ thống công nghệ thông tin.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của NHNN, sự phối hợp, hỗ trợ hiệu quả từ các Bộ ngành và triển khai đồng bộ của các TCTD, trung gian thanh toán, công tác bảo đảm an ninh, an toàn thông tin của ngành Ngân hàng về cơ bản được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm hoạt động an toàn, ổn định của hệ thống ngân hàng.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, môi trường an ninh mạng toàn cầu đang có nhiều diễn biến phức tạp, đặt ra những rủi ro và thách thức mới đối với việc bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, có khả năng tác động đến sự phát triển bền vững của các ngành lĩnh vực, trong đó có ngành ngân hàng.

Do đó, ông Phan Thái Dũng cho rằng, công tác bảo đảm an ninh mạng, phòng chống tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng là một nhiệm vụ trọng tâm, hết sức quan trọng đối với ngành ngân hàng. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, tấn công mạng đang trở thành vấn đề an ninh phi truyền thống mang tính toàn cầu, là mối quan tâm chung của các quốc gia trên thế giới. Để phòng chống hiệu quả các mối đe dọa từ tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực hoạt động ngân hàng, rất cần sự phối hợp, hỗ trợ tích cực của Bộ Công an, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia và các tổ chức, chuyên gia an ninh mạng trong và ngoài nước.

Trong bối cảnh đó, một điểm nhấn có ý nghĩa đặc biệt về đối ngoại và chiến lược là Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. Việc Việt Nam chủ động thúc đẩy, đăng cai và đóng vai trò trung tâm trong quá trình hình thành Công ước đã khẳng định rõ vị thế, uy tín và trách nhiệm quốc tế của Việt Nam trong bảo vệ không gian mạng toàn cầu.

Thượng tá Triệu Mạnh Tùng, Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an) cho biết, về Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, đối với lực lượng Công an nói chung và Cục A05, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia nói riêng, đây vừa là cơ hội, vừa là yêu cầu đặt ra trong việc tiếp tục hoàn thiện năng lực, phương thức đấu tranh, tăng cường hợp tác quốc tế, từng bước nội luật hóa và triển khai hiệu quả các cam kết quốc tế, trong đó có nội dung bảo vệ an ninh tài chính quốc gia.

Trong thời gian tới, A05 sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, NHNN Việt Nam và các đơn vị liên quan trong công tác tham mưu chính sách, hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực phòng ngừa, phát hiện và xử lý tội phạm công nghệ cao trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, doanh nghiệp và người dân trong bảo vệ an ninh tài chính và an toàn không gian mạng.