Giá dự toán thấp hơn thị trường

Thời gian gần đây, giá các loại vật liệu xây dựng tại nhiều khu vực trên cả nước đang có xu hướng tăng. Từ đất, đá đến bê tông, sắt, thép, đều đồng loạt tăng từ 10-30%, thậm chí có nơi tăng 50%, khiến nhiều nhà thầu thi công các dự án xây dựng rơi vào thế khó.

Là đơn vị thi công dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, ông Nguyễn Trung Bộ, Giám đốc điều hành Công ty Trung Nam cho biết, đơn vị ký hợp đồng mua đá dự toán chỉ 240.000 đồng/m3, nhưng thực tế phải mua tới 370.000 đồng/m3. Với đất, đơn giá dự toán chỉ 90.000 đồng/m3, nhưng thực tế phải mua với giá từ 170.000-180.000 đồng/m3.

Tại dự án nâng cấp mở rộng Quốc lộ 46 (tỉnh Nghệ An), nhà thầu thi công là Công ty TNHH Hòa Hiệp như ngồi trên lửa bởi dự án đã triển khai được 10 tháng nhưng đến nay giá trị xây lắp mới đạt 18,6%.

Ngoài vướng mặt bằng và thời tiết, một yếu tố quan trọng khiến tiến độ thi công chậm là do giá vật liệu tăng cao. Vài tháng nay, đất, đá, sắt thép, xi măng đều tăng từ 20-30%. Riêng cát tăng phi mã từ 150.000 đồng/m3 lên 350.000 đồng/m3, trong khi giá dự toán chỉ 130.000 đồng/m3.

Ông Nguyễn Anh Dũng, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án Quốc lộ 46 thừa nhận, dự toán giá vật liệu được xây dựng từ tháng 10/2024, so với hiện nay đã không còn phù hợp. Ban sẽ căn cứ theo các quy định trong hợp đồng đã ký để thực hiện điều chỉnh giá cho gói thầu.

Tại Hà Nội, đại diện một nhà thầu xây dựng cũng cho hay, thời gian qua giá cát và gạch xây dựng tăng tới 50%, giá bê tông tăng 30% và cũng rất khan hiếm. Do hợp đồng ký kết với chủ đầu tư từ năm 2024, nên nhà thầu đang phải tự bỏ chi phí để bù đắp chênh lệch.

Địa phương còn lúng túng

Theo các nhà thầu xây dựng, hiện giá vật liệu tăng cao, trong khi giá công bố của địa phương rất chậm, danh mục không đầy đủ và không phản ánh đúng với thực tế thị trường.

Lý giải vấn đề này, ông Đỗ Thành Phương, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Đồng Nai cho biết, quá trình triển khai công bố giá vật liệu và thiết bị công trình còn gặp một số khó khăn, vướng mắc do chưa được hướng dẫn cụ thể về phương pháp khảo sát, thu thập và xác định giá. Sở cũng đã có văn bản kiến nghị gửi Bộ Xây dựng để có giải pháp.

Đại diện Sở Xây dựng tỉnh Hà Tĩnh cũng cho rằng, địa phương gặp lúng túng khi các tiêu chí và phương pháp xác định giá như thế nào là phù hợp với thị trường còn chưa cụ thể.

Ông Lâm Tú Thanh, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Cà Mau cho biết, đơn vị cố gắng đa dạng hóa dữ liệu công bố giá, thu thập thông tin không chỉ trong tỉnh mà cả từ các vùng lân cận. Tuy nhiên, do nhân lực hạn chế, rất khó kiểm soát toàn bộ tính xác thực của báo giá.

Theo lãnh đạo Sở Xây dựng TP Cần Thơ, sau khi sáp nhập tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng (cũ), công tác khảo sát giá gặp khó khăn khi phải thu thập thông tin từ nhiều đầu mối hơn. Mỗi loại vật liệu có nhiều doanh nghiệp cung cấp, giá chênh lệch lớn, mất nhiều thời gian tổng hợp, khiến giá công bố luôn "đi sau" thị trường.

Các doanh nghiệp có thể tự công bố

Theo đại diện Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ Xây dựng), thời gian qua, công tác công bố giá vật liệu xây dựng của các địa phương được thực hiện ổn định theo quy định của Luật Xây dựng, các văn bản hướng dẫn của Chính phủ và Bộ Xây dựng về quản lý chi phí đầu tư xây dựng.

Bộ Xây dựng đã ban hành Thông tư 11/2021 hướng dẫn chi tiết về quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Theo đó, quy định giá vật liệu xây dựng công bố được thực hiện thông qua công tác khảo sát, thu thập, công bố các thông tin cơ bản liên quan đến giá vật liệu, đảm bảo phù hợp với giá thị trường.

Theo đánh giá của Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng, thời gian qua, vẫn còn một số địa phương thực hiện công bố giá chậm so với thời hạn đã quy định. Nguyên nhân do việc chuyển đổi mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp có những ảnh hưởng nhất định đến công tác khảo sát.

Theo quy định, ngoài kênh thông tin công bố giá vật liệu xây dựng tại các địa phương, các doanh nghiệp, tổ chức sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng được đăng ký và tự công bố, đăng tải thông tin giá trên hệ thống cơ sở dữ liệu định mức, giá xây dựng và chỉ số giá xây dựng thuộc hệ thống cơ sở dữ liệu về hoạt động xây dựng.

Tuy nhiên, hiện kênh thông tin này chưa phát huy được hết hiệu quả do việc tham gia đăng ký của các doanh nghiệp, tổ chức sản xuất, kinh doanh còn hạn chế.

Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu các giải pháp tăng cường sự tham gia của các doanh nghiệp, tổ chức sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng đăng ký thực hiện công bố giá trên hệ thống cơ sở dữ liệu.

Đồng thời, rà soát sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Xây dựng; tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách về quản lý định mức, giá xây dựng, khắc phục những hạn chế, bất cập trong thực tiễn.