Giải pháp kiến trúc gây tò mò

Trong lễ trao giải Top 10 Awards 2024 và triển lãm Top 10 Pavilion diễn ra tại Hà Nội mới đây, công trình Nhà Phú Quốc của hai kiến trúc sư (KTS) trẻ Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Phương Hiếu (NH Village Architects) thu hút sự quan tâm đặc biệt của một nhóm du khách người Đức.

Đoàn khách người Đức hào hứng tìm hiểu công trình Nhà Phú Quốc của KTS Nguyễn Phương Hiếu (bìa phải) và KTS Trần Đại Nghĩa.

Đoàn khách trao đổi cả tiếng đồng hồ bằng tiếng Anh với KTS Nguyễn Phương Hiếu để tìm hiểu giải pháp kiến trúc của Nhà Phú Quốc, một trong 10 công trình được trao giải Nhà ở xuất sắc nhất hạng mục Top 10 Green Projects thuộc Top 10 Awards.

Bà Ursula Scheneider, hoạt động trong lĩnh vực môi trường và đang đi du lịch tại Việt Nam, chia sẻ: "Ban đầu chúng tôi tò mò vì công trình đẹp. Sau khi nói chuyện, chúng tôi thấy công trình hấp dẫn, thân thiện với môi trường, nhất là giải pháp thu hồi nước mưa phục vụ sinh hoạt. Chúng tôi và cô ấy gặp nhau trong cách nhận thức, ứng xử đối với tài nguyên, thiên nhiên, môi trường".

KTS Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội KTS Việt Nam (thứ 2 từ trái sang) trao giải cho tác giả hạng mục Top 10 Houses.

Nữ KTS Nguyễn Phương Hiếu cho biết, ở Phú Quốc, gia đình nào cũng khoan một giếng ngầm lấy nước ngọt. Tuy nhiên, những năm gần đây, do du lịch phát triển quá nhanh, nhu cầu sử dụng nước lớn, nguồn nước ngầm ngày càng cạn. Giếng khoan ngày càng sâu, mà đôi khi vẫn không có nước, hoặc ít nước. Điều này khiến người dân lo lắng.

"Chúng tôi muốn một ngôi nhà có nguồn nước ngọt ổn định, phục vụ sinh hoạt tốt - chủ nhà ra đầu bài", Hiếu nói.

Nhận định "công trình nhà ở tuy nhỏ, nhưng nỗi lo không đủ nước sinh hoạt lại là vấn đề lớn", thế nên nhóm của Hiếu đã nhận lời thiết kế.

Do tài chính của chủ nhà có hạn, nên nhóm KTS tập trung giải quyết mục tiêu chính là bố trí đủ nước ngọt cho công trình. Trên cơ sở nghiên cứu thực địa và kinh nghiệm truyền thống, nhóm tác giả đã đưa ra giải pháp: phủ toàn bộ công trình bằng một hệ mái rộng. Mỗi khi trời mưa, hệ mái này cho phép thu gom toàn bộ nước mưa, rồi dẫn vào bể trữ nước lớn và dùng dần.

Giải pháp đơn giản, thân thuộc này giúp cho công trình có đủ nước ngọt phục vụ sinh hoạt quanh năm, góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm. Hơn thế, hệ mái rộng còn giúp làm mát tường bao. Kết hợp với các giải pháp kiến trúc thích ứng với điều kiện tự nhiên, công trình có không gian thông thoáng, lấy gió và ánh sáng tự nhiên tốt. Ban ngày, Nhà Phú Quốc gần như không cần sử dụng năng lượng điện chiếu sáng, làm mát…

Theo thống kê của chính chủ nhà, tùy từng thời điểm, công trình tiết kiệm nước ngầm lên đến 57-63%; tiết kiệm năng lượng 20-40%. Mỗi tháng, gia chủ tiết kiệm được khoảng 800 nghìn đồng tiền điện. Và quan trọng nhất, công trình có nguồn nước ngọt ổn định, đúng như mong mỏi của chủ nhà…

KTS Lê Trương, Chủ tịch Hội Nội thất Việt Nam (bìa phải) trao giải cho nhóm tác giả đạt Top 10 Interior Designs.

Kiến trúc sư trẻ mong mỏi đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng

Chia sẻ về quan điểm trong hành nghề, KTS Nguyễn Phương Hiếu cho biết, môi trường sinh thái đang bị "đứt gãy", biến đổi khí hậu đang diễn ra. Nhiệm vụ của kiến trúc không dừng lại ở việc đáp ứng công năng và thẩm mỹ nữa, mà phải đi sâu vào đời sống, đưa ra giải pháp thân thiện hơn với môi trường.

"Phát triển bền vững, bảo vệ môi trường không còn là sách vở, không phải là thứ để đem khoe. Khi nghiên cứu thiết kế công trình, chúng tôi luôn đặt trong bối cảnh để hiểu công trình đang ở đâu, gia chủ có vấn đề, muốn giải bài toán nào…? "Nhìn sâu" và "lắng nghe", từ đó chúng tôi đưa ra giải pháp khả thi, dễ đi vào đời sống, góp phần giải quyết được phần nào bài toán đặt ra, nhất là vấn đề môi trường", KTS Hiếu chia sẻ.

"Tới đây, chúng tôi sẽ tham gia thiết kế công trình công cộng nhiều hơn, là để các thiết kế thân thiện với môi trường phục vụ được nhiều người sử dụng hơn", KTS Hiếu bày tỏ một cách hào hứng.

Ông Douglas Lee Snyder, Giám đốc Điều hành Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (bìa trái) trao giải cho các tác giả đạt Top 10 Green Projects.

"Chắp cánh" cho kiến trúc sư trẻ trong phát triển kiến trúc xanh

KTS Trần Đại Nghĩa, Nguyễn Phương Hiếu chỉ là hai trong nhiều KTS trẻ bằng cách nhiệt huyết tuổi trẻ và cách riêng của mình, đang thiết thực tham gia phát triển kiến trúc xanh. Ghi nhận riêng tại Top 10 Awards, nhất là ở hạng mục Top 10 Green Projects, có nhiều giải pháp xanh đáng chú ý.

Đơn cử như công trình "Làng mắm Phú Yên" của TS.KTS Nguyễn Thanh Bảo Vương, Lương Thị Kim Cúc (ANZ Design&Construction), được Hội đồng giải thưởng nhận định:"Công trình đáp ứng nhiều tiêu chí về thiết kế thụ động và sử dụng tài nguyên bền vững, góp phần vào xu hướng phát triển công trình xanh tại Việt Nam".

Hay công trình "Office for Trees" ở Khánh Hòa, các KTS Phan Hữu Sơn, Nguyễn Trường Kỳ, Phan Quý (Pham Huu Son Architects) đã tích hợp cây xanh hài hòa vào không gian sống và làm việc, giúp điều hòa vi khí hậu tự nhiên. Công trình sử dụng hệ thống tái tạo nước mưa, mái xanh và năng lượng mặt trời, giảm thiểu tác động môi trường và tạo ra một mô hình kiến trúc bền vững.

Theo đại diện Pham Huu Son Architects, "Office for Trees" đặt mục tiêu lan tỏa ý thức về kiến trúc xanh, mong muốn tạo ra một tương lai bền vững, nơi con người và tự nhiên chia sẻ không gian sống một cách hài hòa và cân bằng.

Ông Douglas Lee Snyder, Giám đốc điều hành Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC), Trưởng ban giám khảo hạng mục Top 10 Green Projects đánh giá cao sự sáng tạo và tinh thần đổi mới của các KTS Việt Nam.

"Việc đưa yếu tố tự nhiên vào không gian sống là một xu hướng tích cực và cách tiếp cận vô cùng ấn tượng. Các KTS Việt Nam rất dũng cảm khi thử nghiệm các vật liệu và phong cách thiết kế mới. Họ sử dụng các vật liệu tự nhiên trong thiết kế nội thất một cách nổi bật, rất đáng chú ý", Douglas Lee Snyder nhận định.

Theo ông Douglas Lee Snyder, việc được tiếp xúc với các yếu tố tự nhiên, qua vật liệu như đá, gỗ, kim loại, hay cây xanh…, góp phần tạo ra môi trường sống lành mạnh hơn. Lối thiết kế này rất cần thiết cho các công trình nhà ở gia đình, trường học và văn phòng.

"Sự chú trọng đến vật liệu tự nhiên, vật liệu ít độc hại hơn, sử dụng vật liệu tuần hoàn… đều hướng đến lợi ích của con người và là những yếu tố cốt lõi của xây dựng xanh. Đây không phải là xu hướng tạm thời mà là một phong trào phát triển dài hạn, sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ qua từng năm", ông Douglas Lee Snyder nhận định.

Triển lãm các công trình Top 10 Houses, Top 10 Interior Designs, Top 10 Green Projects thu hút sự quan tâm của KTS và giới trẻ.

KTS Vương Đạo Hoàng, Trưởng ban tổ chức Top 10 Awards khẳng định, giải thưởng không chỉ tôn vinh cái đẹp mà còn là diễn đàn kiến trúc kể những câu chuyện về con người, văn hóa, môi trường sống và trách nhiệm với tương lai.

Top 10 Awards 2024 đã thu hút rất nhiều bài dự thi nổi bật với chất lượng vượt trội, đa dạng. Những công trình được lựa chọn vào Top 10 Houses, Top 10 Interior Designs và Top 10 Green Projects đều thể hiện tính đột phá, ứng dụng thực tiễn cao và gắn kết sâu sắc với bối cảnh sống hiện đại.

"Các công trình được vinh danh trong mùa giải này không chỉ là dấu ấn của hiện tại mà còn là nguồn cảm hứng cho cộng đồng KTS trẻ và những người yêu kiến trúc tại Việt Nam", KTS Vương Đạo Hoàng bày tỏ.

Giới chuyên môn thì cho rằng, cần có thêm những "sân chơi" nghề nghiệp như Top 10 Awards để động viên, khích lệ, "chắp cánh" cho các KTS trong việc thúc đẩy phát triển kiến trúc xanh, kiến trúc bền vững.