Đổi mới sáng tạo là yêu cầu sống còn

Là doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong thực hiện các hợp đồng tổng thầu EPC và thi công xây lắp, LILAMA đã tham gia nhiều công trình trọng điểm quốc gia và dự án lớn của ngành công nghiệp, xây dựng dân dụng.

Với quy mô hoạt động rộng và yêu cầu kỹ thuật cao, LILAMA luôn phải tối ưu hóa chi phí, đảm bảo tiến độ dự án, nâng cao an toàn lao động và cạnh tranh trong thị trường biến động khó lường.

Trong 10 năm trở lại đây, khi thị trường các dự án năng lượng truyền thống suy giảm nghiêm trọng do tác động của dịch bệnh, chiến tranh và đặc biệt là quá trình chuyển dịch năng lượng toàn cầu; việc đổi mới sáng tạo, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến trở nên cấp thiết, quyết định sự sống còn của LILAMA.

Ông Nguyễn Văn Hùng, Tổng giám đốc LILAMA cho biết, Tổng công ty đã tiếp cận thành công ngành sản xuất năng lượng xanh mang tính tiên phong toàn cầu - công nghệ điện phân hydro xanh (Green hydrogen - GH2, hydro sản xuất từ nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời). LILAMA khai thác thị trường mới nổi toàn cầu gắn liền với công nghệ mới này.

Ông Hà Văn Đức, Đội trưởng đội thi công số 2 LILAMA phụ trách gia công, chế tạo và tổ hợp module thiết bị điện phân chia sẻ: "Khi tham gia thi công 2 mô-đun cho nhà máy ở bang Arizona (Hoa Kỳ) vào năm 2022, chúng tôi gặp rất nhiều vướng mắc, khó khăn vì phải tiếp cận công nghệ mới. Nhưng từ đó, LILAMA tiếp thu được nhiều kinh nghiệm thực tiễn để cải thiện tốt hơn cho dự án lớn NEOM.

Với sự hỗ trợ từ đối tác Thysennkrup Nucera, LILAMA đã tập trung tối đa lực lượng kỹ sư để tìm hiểu và nắm bắt tài liệu, bản vẽ, tiêu chuẩn của dự án trước khi thi công. Sau đó, LILAMA tổ chức thảo luận hàng tuần theo từng chủ đề để chia sẻ và tiếp thu kinh nghiệm giữa đội ngũ kỹ sư, tổ trưởng trực tiếp thi công".

Đến nay, sản phẩm mô-đun điện phân hydro xanh của LILAMA đã được xuất sang Hoa Kỳ (dự án GH2 West Coast công suất 40MW), Trung Đông (dự án GH2 NEOM công suất 2.200MW) và châu Âu (dự án sản xuất hydro cho thép xanh - H2 Green Steel - Stegra công suất 740MW), khẳng định vị thế của LILAMA trong chuỗi cung ứng năng lượng xanh toàn cầu.

Làm chủ công nghệ mới

Nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 là dự án điện khí LNG đầu tiên ở Việt Nam, sử dụng công nghệ mới, tiên tiến nhất, có cấu hình đơn trục nên việc thi công rất khó khăn.

Theo đánh giá của đội ngũ kỹ sư LILAMA, điểm mấu chốt là căn chỉnh tuabin và máy phát. Tại các dự án nhiệt điện bình thường, đơn vị thi công chỉ cần căn chỉnh một khối liền nhau giữa tuabin hơi và máy phát.

Nhưng dự án nhà máy điện Nhơn Trạch 3 và 4 có thêm tuabin khí, tách biệt tuabin cao áp và hạ áp, tạo thành khối đồng trục dài hơn 70m, sai số lắp đặt là 0,04mm. Việc căn chỉnh tuabin và máy phát khó khăn, phức tạp, chiếm nhiều thời gian, đòi hỏi thợ căn chỉnh phải có kinh nghiệm và tay nghề cao.

Các kỹ sư LILAMA đã tự nghiên cứu, tìm hiểu tài liệu hướng dẫn của nhà cung cấp và thử nghiệm để làm chủ biện pháp thi công lắp đặt, hoàn thành căn chỉnh, tiến tới hoàn thiện lắp đặt hạng mục quan trọng này.

Trước đó, sự trưởng thành của kỹ sư và công nhân LILAMA được khẳng định qua thi công nhà máy nhiệt điện Sông Hậu 1.

Kỹ sư Vũ Trọng Thiết, Giám đốc Ban dự án Nhiệt điện Sông Hậu 1 cho biết, các chi tiết như lò hơi, tuabin, cảng, vận chuyển nhiên liệu… là những hạng mục khó nhất của nhà máy nhiệt điện vì tập trung nhiều thiết bị quan trọng, thi công khó và cần nhiều thời gian.

Ngoài hệ thống cọc móng khổng lồ, việc lắp đặt thành công kết cấu thép lò hơi và giàn ống sinh hơi trọng lượng hàng nghìn tấn là minh chứng sống động, khẳng định khả năng làm chủ công nghệ của thợ lắp máy Việt Nam.

Cần cơ chế ưu đãi về thuế, tài chính

Mặc dù đạt kết quả nổi bật trong áp dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo vào sản xuất kinh doanh nhưng LILAMA cũng gặp không ít thách thức trong tiếp cận công nghệ mới, chuyển đổi nguồn lực doanh nghiệp hay khả năng huy động nguồn lực kinh tế.

Trên tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 71/NQ-CP ngày 1/4/2025 của Chính phủ và Kế hoạch hành động của Bộ Xây dựng về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, LILAMA đã nhanh chóng cập nhật, bổ sung, củng cố, mở rộng các chương trình đổi mới sáng tạo đang thực hiện, đồng thời triển khai mới các phương án chuyển đổi số, áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào sản xuất kinh doanh.

Tổng giám đốc Nguyễn Văn Hùng cho biết, Tổng công ty đang ưu tiên các thị trường hỗ trợ phát triển bền vững, không phát thải hoặc có độ phát thải CO₂ thấp như năng lượng xanh, năng lượng sạch, năng lượng hạt nhân, đường sắt tốc độ cao…

Tổng công ty chú trọng các giải pháp chuyển đổi số, tự động hóa và sử dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến như hàn bán tự động và tự động, thiết lập và sử dụng cơ sở dữ liệu Big data và trí tuệ nhân tạo (AI), áp dụng trợ lý ảo và các giải pháp chuyển đổi số khác.

Hiện nay, LILAMA đã thiết lập trung tâm chế tạo mô-đun năng lượng xanh toàn cầu dựa trên các cơ sở sản xuất sẵn có và cam kết kinh doanh lâu dài với các đối tác công nghệ. Từ đó, khẳng định vị thế vững chắc của doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng năng lượng xanh toàn cầu.

Ngoài ra, Tổng công ty còn thiết lập Trung tâm thiết kế và đổi mới sáng tạo - đơn vị chuyên trách về đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến vào sản xuất kinh doanh…

Thời gian tới, LILAMA rất cần sự hỗ trợ của Chính phủ, Bộ xây dựng cùng các bộ, ban, ngành quản lý có liên quan để cải thiện về cơ chế, chính sách và nguồn lực.

LILAMA đề xuất cần có cơ chế ưu đãi về thuế và tài chính cho đầu tư phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong giai đoạn 2025 - 2030; hỗ trợ đào tạo nhân lực chất lượng cao; hỗ trợ tài chính từ ngân sách và tiếp cận nguồn vốn nước ngoài...