Bất cập từ chồng chéo quy hoạch cũ

Thực tế tại nhiều xã, phường ở Nghệ An cho thấy, sau khi sáp nhập, nhiều đơn vị hành chính vừa mang đặc thù đô thị, vừa gắn với quy hoạch nông thôn. 

Phường Vinh Lộc là một ví dụ. Phường mới phải quản lý đồng thời phần đất thuộc quy hoạch thành phố Vinh (cũ) và 4 xã của huyện Nghi Lộc. 

Sự "lai ghép" này khiến việc điều hành, quản lý trật tự xây dựng, hạ tầng kỹ thuật gặp nhiều lúng túng.

Theo đề xuất đồ án quy hoạch phân khu đô thị trong các đô thị của tỉnh Nghệ An, đô thị Vinh có 7 đồ án.

Ông Trần Văn Hồng, xã Nghi Phong (Nghi Lộc) cũ, nay là phường Vinh Lộc cho biết: Khu vực này từ trước đến nay vốn dĩ chỉ là địa bàn nông thôn, việc xây dựng nhà cửa, chuồng trại chỉ cần báo với khối xóm và thậm chí có nhà làm xong mới thông báo rồi cũng xong. 

Giờ sáp nhập lại thành phường Vinh Lộc thì sắp tới muốn xây dựng công trình, nhà cửa phải làm thủ tục cấp phép xây dựng nếu không sẽ bị xử phạt theo quy định. 

Vì tới đây, khu vực xã Nghi Phong cũ sẽ được lập quy hoạch đô thị chứ không quy hoạch khu vực nông thôn như trước.

Phường Vinh Lộc (Nghệ An) là một đơn vị hành chính vừa có quy hoạch đô thị và cũng có quy hoạch nông thôn nên cần sớm có quy hoạch chung mới để quản lý vận hành đồng bộ hơn.

Trong khi đó, theo ông Nguyễn Việt Đức, Phó chủ tịch UBND phường Vinh Lộc (Nghệ An): "Phường Vinh Lộc có tính đặc thù hơn so với các phường, xã còn lại. 

Bởi theo quy hoạch cũ thì phường có cả quy hoạch đô thị là khu vực phường Hưng Lộc, thành phố Vinh (cũ) và quy hoạch nông thôn bao gồm 4 xã (Nghi Phong, Nghi Thái, Phúc Thọ, Nghi Xuân) của huyện Nghi Lộc (cũ) nên việc thực hiện quản lý, vận hành cũng gặp những khó khăn nhất định.

Đặc biệt trong lĩnh vực quản lý đô thị, quản lý hoạt động xây dựng trên địa bàn khi mà người dân các xã thuộc huyện Nghi Lộc (cũ) đã quen với cách thức sinh hoạt của vùng nông thôn".

Ông Trần Thanh Nga, Chủ tịch UBND xã Đại Đồng cho biết: Hiện tại, chính quyền xã Đại Đồng không thể phê duyệt hay triển khai dự án khi chưa có quy hoạch mới. 

Thực trạng này không chỉ gây ách tắc trong thu hút đầu tư, giải phóng mặt bằng, mà còn dẫn tới nguy cơ lãng phí khi các đồ án cũ buộc phải chỉnh sửa nhiều lần. 

127 đồ án quy hoạch cho giai đoạn 2025-2045

Lãnh đạo nhiều địa phương cho rằng, quy hoạch mới không chỉ giúp chính quyền vận hành hiệu quả hơn, mà còn tạo nền tảng để phát triển công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp công nghệ cao, đồng thời thu hút nhà đầu tư. 

Đặc biệt, quy hoạch được kỳ vọng sẽ khắc phục tình trạng "mạnh ai nấy làm", đảm bảo tính kết nối giữa các khu vực.

Theo ông Vũ Tuấn Dũng, Bí thư Đảng ủy xã Hợp Minh: "Quy hoạch chung là nền tảng và là cơ sở pháp lý vững vàng nhất để thực hiện các việc khác. 

Để làm cơ sở quản lý, xây dựng, phát triển hệ thống đô thị, nông thôn sau khi thực hiện chính quyền hai cấp có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển mới, các cấp ngành cần đẩy nhanh công tác lập, điều chỉnh quy hoạch tỉnh, quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn".

Ngày 11/9/2025, thông tin từ đại diện Phòng Quản lý quy hoạch, Sở Xây dựng Nghệ An: Sau khi chính quyền địa phương hai cấp đi vào hoạt động, quy hoạch tỉnh Nghệ An đã được duyệt, hệ thống pháp luật quy hoạch đô thị và nông thôn mới đã được thay đổi. 

Trong đó, đặc biệt phần lớn các thị trấn huyện lỵ trước đây đã có các chỉ tiêu đô thị cơ bản đạt chuẩn, sau khi sáp nhập cơ học với nhiều xã nông thôn liền kề thì một số tiêu chuẩn như mật độ dân số, tỷ lệ lao động phi nông nghiệp, chất lượng kết cấu hạ tầng giảm nhiều làm thay đổi tính khả thi trong phương án phát triển đô thị. 

Đồng thời, sắp tới tiêu chuẩn đô thị cũng sẽ có điều chỉnh cho phù hợp với xu thế mới, sẽ có tác động đến phương án quy hoạch hệ thống đô thị trong quy hoạch tỉnh. 

Vì vậy, cần thiết phải rà soát quy hoạch tỉnh để tiến hành điều chỉnh đồng thời với quá trình lập mới các quy hoạch đô thị và nông thôn nhằm đảm bảo thống nhất quản lý.

Phường Thái Hòa (Nghệ An) được đề xuất đồ án quy hoạch phân khu đô thị trong các đô thị của tỉnh.

Trước yêu cầu mới, Sở Xây dựng Nghệ An đã đề xuất lập 127 đồ án quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn 2045. 

Trong đó có 6 quy hoạch chung đô thị, 108 quy hoạch chung cấp xã và 13 quy hoạch phân khu tại Vinh, Hoàng Mai, Thái Hòa sẽ được áp dụng quy hoạch cho 130 đơn vị hành chính sau khi thực hiện chính quyền hai cấp tại Nghệ An tới đây. 

Đây sẽ là khung pháp lý để định hướng phát triển không gian, hạ tầng và dịch vụ công theo hướng đồng bộ, bền vững.

Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần có sự quyết liệt trong triển khai, cùng với việc huy động nguồn lực, tránh tình trạng quy hoạch treo hoặc chậm tiến độ. Sự phối hợp giữa tỉnh, sở ngành và chính quyền cơ sở sẽ quyết định hiệu quả thực thi.