Niềm kỳ vọng của người dân Phổ Yên

Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng Khu B - KCN Nam Phổ Yên, trong đó có nhà máy sản xuất ô tô của Công ty TNHH MTV ô tô Xuân Kiên Vinaxuki Thái Nguyên (Dự án Vinaxuki Thái Nguyên) với diện tích 26,7 ha tại phường Thuận Thành, TP Phổ Yên tỉnh Thái Nguyên có mức đầu tư hơn 130 tỷ đồng.

Ghi nhận của PV Báo Xây dựng ngày 9/4 cho thấy, khu vực Dự án Vinaxuki Thái Nguyên không có bất cứ hoạt động nào, nhà xưởng bất động, cửa đóng then cài. Nhiều hạng mục sau hơn chục năm phơi mưa nắng đã hoen gỉ, khung cảnh hoang tàn, toàn bộ hệ thống trạm biến áp cũng đang xuống cấp theo thời gian.

Bên trong khu xưởng chỉ còn lại một số máy mô tơ, toàn bộ máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất không còn nữa. Nhiều khung sắt, mái tôn của nhà máy đã bị hư hỏng.

Ông Nguyễn Thế Hùng (66 tuổi, ở phường Thuận Thành, TP Phổ Yên - bảo vệ khu nhà xưởng) cho biết: Tôi làm bảo vệ từ khi nhà máy được thành lập đến bây giờ. Trước kia vẫn có hoạt động nhưng từ năm 2012 đến nay công ty đã dừng hoàn toàn và bỏ hoang. Nhiều máy móc đã được công ty chuyển đi nơi khác hoặc bán thanh khoản để tiền trả nợ.

"Trước có 3 bảo vệ, nhưng giờ chỉ còn 2 người, phía công ty còn nợ tiền lương nên chúng tôi vẫn phải bám trụ lại", ông Hùng nói.

Ông Hùng chia sẻ thêm: Gia đình ông cũng bị thu hồi 4 sào đất ruộng. Thời điểm đó giá đền bù là 43 triệu đồng cho 1 sào, nhiều hộ dân thấy thấp nên không đồng ý đến bây giờ vẫn chưa đền bù được.

Ông Dương Văn Thắng (phường Thuận Thành) cho biết, thời điểm triển khai, người dân đều đồng thuận, ai cũng phấn khởi vì đây là dự án ô tô lớn đầu tiên của tỉnh Thái Nguyên. Ngoài ra còn kỳ vọng con em địa phương có việc làm.

"Sau khi dựng lên được nhà xưởng, có máy móc đưa về nhưng rồi không thấy hoạt động, tôi cũng chưa nhìn thấy chiếc ô tô nào được sản xuất. Hơn chục năm nhìn nhà xưởng, đất đai để hoang mà xót", ông Thắng cho hay.

Anh Lê Văn Hải (SN 1980, ở phường Thuận Thành) cho biết: Để triển khai dự án, hơn 330 hộ dân có đất nông nghiệp bị thu hồi. Thời điểm đầu, việc giải phóng mặt bằng (GPMB) diễn ra thuận lợi, Dự án Vinaxuki Thái Nguyên được UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất giai đoạn 1 với diện tích 6,85 ha. Gần 20 ha còn lại diễn ra đúng vào thời điểm Nghị định số 69/2009/NĐ-CP về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường hỗ trợ và tái định cư chuẩn bị có hiệu lực thi hành nên người dân đề nghị áp mức đền bù mới.

Vinaxuki Thái Nguyên đề nghị chính quyền địa phương chi trả tiền cho các hộ dân theo phương án đã được phê duyệt. 18 tỷ đồng đền bù chênh lệch theo Nghị định 69 sẽ chi trả sau. Các hộ dân đã chấp thuận nhận tiền, bàn giao mặt bằng. Tuy nhiên, suốt nhiều năm sau đó, người dân vẫn chưa nhận được số tiền 18 tỷ đồng, dẫn đến dự án không thể tiếp tục triển khai.

Sớm có giải pháp, tránh lãng phí

Ngày 9/4, trao đổi với PV, ông Nguyễn Trọng Đàm - Chủ tịch UBND phường Thuận Thành cho biết, dự án Vinaxuki Thái Nguyên đã bị thu hồi do một số vướng mắc kéo dài. Hiện nay, chưa bàn giao cho đơn vị nào khác để triển khai.

"Người dân chúng tôi rất mong muốn dự án sớm được chuyển cho đơn vị khác khai thác để tránh lãng phí như hiện nay", ông Đàm nói.

Lãnh đạo Ban Quản lý các KCN tỉnh Thái Nguyên cho biết: Ban chỉ làm nhiệm vụ chuyên môn còn việc thu hồi đất thuộc tỉnh Thái Nguyên và Sở Tài chính... Trước đó, ngày 29/6/2021, Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên đã có văn bản số 1258 chính thức thông báo chấm dứt hoạt động của dự án Vinaxuki Thái Nguyên.

Ông Lê Kim Phúc - Giám đốc Sở Tài chính cho biết: Dự án nằm trong Khu công nghiệp Nam Phổ Yên. Do vậy doanh nghiệp trong khu công nghiệp thuộc quản lý của Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên nên mọi thứ hiện nay vẫn trong nội bộ ban chưa ra khỏi khu công nghiệp.

"Cái quan trọng nhất là từ Ban quản lý các KCN Thái Nguyên phải có báo cáo và đề xuất lên. Từ đó Sở Tài chính mới có báo cáo đến tỉnh và các sở ban ngành, tuy nhiên đến nay sở vẫn chưa nhận được gì", ông Phúc nói.

Được biết, năm 2019, tại Kết luận kiểm tra dự án trên, UBND tỉnh Thái Nguyên đồng ý cho dự án Vinaxuki Thái Nguyên giải quyết các tồn tại để tiếp tục thực hiện trong thời hạn 1 năm. Tuy nhiên, hết thời hạn cho phép nhưng dự án Vinaxuki Thái Nguyên vẫn chưa thể triển khai trở lại.

Trước đó, một số ngân hàng khởi kiện Vinaxuki Thái Nguyên do vi phạm hợp đồng tín dụng với số nợ trên 57 tỷ đồng. Công ty này không thể thanh toán số nợ nên phải xử lý các tài sản thế chấp để bảo đảm thi hành án. Năm 2022, Chi cục Thi hành án dân sự TP Phổ Yên đã xác minh hiện trạng tài sản thuộc sở hữu Vinaxuki Thái Nguyên để đảm bảo thi hành án.