Buồn và hụt hẫng

NSND Thanh Hoa ấp ủ ước mơ đóng phim từ lâu. Vì sao đến tuổi 75, bà mới thực hiện ước mơ với vai bà Nga Tứ trong phim "Thế hệ kỳ tích" của đạo diễn Hoàng Nam?

Vì có ai mời tôi đâu (cười)! Nhưng có lẽ cần có duyên. Từ nhỏ tôi thích đóng vai công chúa, lãng mạn, đẹp đẽ. Thế nhưng, tôi phải chờ tới 75 tuổi và lại là vai một người bà (cười).

Thật ra, khi đạo diễn mời, tôi từ chối ngay. Nhưng đạo diễn đã gửi kịch bản và thuyết phục rằng, khi tôi "hòa" vào cùng nhân vật thì sẽ khóc khi cần, lúc vui tự nhiên sẽ bật cười phá lên theo mạch phim. Vậy là tôi nhận lời trở thành bà Nga Tứ.

Sau khi xem bộ phim, bà tiếc nuối điều gì?

Khi đóng phim, tôi không nghĩ mình diễn mà cố gắng mang vào phim những gì đã nhìn thấy và trải qua. Đó là sự hy sinh, nhẫn nhịn và gánh chịu của một người bà.

Có cảnh chỉ diễn 1 đúp, cảnh nào kỳ công lắm mới phải quay đến đúp thứ 2, thứ 3. Có những cảnh nội tâm, bà Nga Tứ khóc, khi thực hiện xong cảnh quay, thấy mắt của đạo diễn và một số thành viên trong đoàn phim cũng đỏ hoe.

Tuy nhiên, cảnh nội tâm bị cắt bớt trong bản phim hoàn chỉnh. Tôi tiếc nhưng tin tưởng và tôn trọng ý đồ của đạo diễn.

Khán giả nhận xét bà diễn như không diễn và là "linh hồn" của bộ phim. Nhưng bộ phim nhận ý kiến trái chiều, có nhận xét khá gay gắt, bà nghĩ sao?

Nếu khán giả cảm nhận tôi tròn vai, đó là sự động viên. Tôi hạnh phúc khi lần đầu đến với điện ảnh mà không làm cho khán giả cảm thấy kệch cỡm.

Tôi buồn và hụt hẫng khi bộ phim gần như bị mạt sát. Thế nhưng, thay vì mạt sát, xin hãy dành sự sẻ chia. Nếu chúng ta góp ý bằng sự tử tế và tinh thần xây dựng, mọi giá trị nghệ thuật lẫn tình người sẽ tốt đẹp hơn.

Hơn 60 năm làm nghề, tôi hiểu nghệ thuật là cảm nhận riêng của mỗi người: Có người yêu, có người chưa thích, có lời khen, chê. Tất cả thể hiện sự quan tâm của khán giả và tôi trân trọng mọi ý kiến. Lời khen là sự động viên, lời chê là cơ hội tự soi lại mình.

Vui khi làm việc cùng thế hệ trẻ

Trước "Thế hệ kỳ tích", bà thường xuất hiện trong các dự án cùng nghệ sĩ trẻ như: DTAP, Hòa Minzy, Phương Mỹ Chi... Vì sao bà không đứng ngoài dòng chảy này?

Hát với Hòa Minzy là vì tôi thích bạn ấy. Tôi nhớ, khi tôi đang ở nước ngoài, có một bạn gửi cho tôi clip bạn ấy cố gắng hóa trang, hóa thân giống tôi khi hát "Tàu anh qua núi". Nguyên hình ảnh đấy là tôi đã yêu bạn ấy rồi. Khi được mời hát cùng Hòa trong một chương trình, tôi nhận lời ngay.

Thật ra ban đầu tôi rất lo vì Hòa hát nhạc trẻ, tôi hát dân gian. Khi clip tôi hát cùng Hòa được mọi người khen ngợi, tôi rất ngạc nhiên.

Đến DTAP, ban đầu, tôi không hiểu vì sao các bạn lại mời tôi hát trong dự án "Made in Vietnam". Khi nghe bản demo của ca khúc và biết lý do các bạn mời tôi là gương mặt đại diện cho giọng hát miền Bắc, tôi nhận lời.

Làm việc với nghệ sĩ trẻ, bà cảm thấy khoảng cách thế hệ có phải là rào cản?

Tôi thích và cảm thấy thú vị khi làm việc cùng các bạn trẻ. Các bạn cho thấy niềm tin ở cuộc sống vẫn luôn tồn tại. Họ truyền lửa, khiến tôi không mệt mỏi vì tuổi tác.

Trong "Thế hệ kỳ tích", đa số các bạn trẻ đều mới vào nghề như: Trần Tú, Hồng Khanh, Trà My… tôi rất quý các bạn. Khi diễn, tôi tìm thấy sự đồng điệu ở sự chân thành, tự nhiên. Các nghệ sĩ lành nghề trong phim như anh Bùi Bài Bình, chị Thanh Tú, nghệ sĩ Trần Lực, Chiều Xuân hay diễn viên Hà Hương cũng là những người tôi trân trọng.

Trong đó, bạn Hà Hương đóng vai con gái của tôi trong phim. Tôi vẫn trêu bạn ấy là: "Trong phim con giống u, u cũng đanh đá như con". Trên phim, bạn ấy rất sắc sảo, tôi nghĩ mình học được cách diễn của bạn ấy.

Những nghệ sĩ nổi tiếng tôi từng tiếp xúc như: Mỹ Tâm, Thu Minh, Hòa Minzy, Trúc Nhân, Soobin… đều khiến tôi ngạc nhiên khi họ dành sự trân trọng cho mình. Điều đó khiến tôi tự hào, tôi nhận ra, từ sâu thẳm trái tim nghệ sĩ, họ vẫn dành một chỗ để yêu, để tri ân những người đi trước.

Truyền lửa từ gốc rễ đạo đức

Ở chiều ngược lại, theo bà, truyền lửa cho thế hệ sau nên hiểu thế nào?

Trước tiên, phải dạy các bạn biết yêu thương, kính trọng gia đình và biết yêu bản thân. Khi đó, tự khắc bạn sẽ ý thức trở thành một người tử tế.

Tại sao tôi nói yêu mình trước? Các bạn học giỏi, không chơi bời, không hút thuốc, không bỏ học là thương mình và thương bố mẹ. Đó là gốc rễ của sự tử tế.

Đó là điểm tựa để nghệ sĩ trẻ không lạc hướng trên con đường nghệ thuật, thưa bà?

Với các bạn trẻ, tôi chỉ có thể nói rằng: Thà là người bất tài nhưng đừng bất hiếu. Trong cuộc sống, hãy trở thành người sống có ý nghĩa.

Tôi may mắn khi sinh ra, lớn lên trong một gia đình có truyền thống gia giáo. Từ nhỏ, tôi được bố dạy: "Sau này con đi hát, có thể nổi tiếng vì giọng hát của con khác biệt. Nhưng con phải hiểu ca hát chỉ là một nghề, phải giỏi thì người ta mới sử dụng.

Nhưng con đừng nghĩ, con hát một câu, người ta hoan hô là con vĩ đại, được quyền tuyên ngôn hay làm những điều lố bịch. Họ hoan hô vì yêu tiếng hát của con. Đừng bao giờ chà đạp lên người khác để tôn vinh mình. Hãy làm hết sức vì người giỏi luôn biết mình đứng ở đâu và làm gì".

Khi đảm nhiệm vai trò Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền của nghệ sĩ biểu diễn âm nhạc Việt Nam (APPA), bà ưu tiên làm những gì?

Khi đảm nhiệm vai trò này, tôi nghĩ đến giới trẻ. Với tôi, được hát, được phục vụ là may mắn, vinh hạnh. Nhưng không biết mình đã đánh mất đi quyền liên quan khác, trong đó có quyền của nghệ sĩ biểu diễn.

Chẳng hạn, nghệ sĩ biểu diễn lần thứ nhất đã được hưởng thù lao, nhưng không có nghĩa là phần biểu diễn ấy được sử dụng hàng trăm lần sau đó và nghệ sĩ không được hưởng quyền lợi gì. Quyền lợi này thế giới đã thực hiện ít nhất 80 năm rồi, nhưng ở Việt Nam, mới khoảng 6-7 năm trở lại đây.

Tôi đảm nhiệm vị trí này không vì "ham hố" hay thích "nổi". Tám năm qua, tôi chưa được hưởng một đồng lương nào từ chức chủ tịch. Từ trụ sở, nhân viên đều do tôi tự bỏ tiền túi trang trải. Nhưng tôi vẫn quyết tâm làm.

Cảm ơn bà!