Ngày 26/8, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền chủ trì cuộc họp để nắm tình hình thực hiện công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản. Dự họp có đại diện các sở, ngành của tỉnh, lãnh đạo một số xã trên địa bàn và trực tuyến đến tất cả các điểm cầu tại các xã còn lại.

Tại buổi họp, đa phần lãnh đạo cấp xã đều cho rằng công tác quản lý các mỏ khoáng sản được cấp phép thuận lợi do có đầy đủ thông tin, hành lang pháp lý. Còn việc quản lý tài nguyên chưa cấp phép gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là các xã dọc lưu vực các con sông, có trữ lượng cát dồi dào.

Do đó, dù đã giảm rất nhiều, nhưng rải rác vẫn còn xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép.

Đơn cử, lãnh đạo phường Trương Quang Trọng cho rằng, địa phương liên tục tổ chức truy quét và xử lý nghiêm các trường hợp đưa phương tiện xuống sông Trà Khúc để khai thác cát trái phép. Tuy nhiên, vẫn còn một số đối tượng vẫn lén lút hoạt động.

Tương tự, lãnh đạo xã An Phú cho rằng sông Trà Khúc trải dài, nên công tác đấu tranh, ngăn chặn "cát tặc" gặp nhiều khó khăn. Còn lãnh đạo xã Vệ Giang cho biết, sau khi 3 mỏ cát trên địa bàn đấu giá bất thành đã xảy ra tình trạng lén lút khai thác tại các vị trí này.

Theo Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền, thời gian qua, nạn khai thác cát trái phép trên địa bàn đã bị đẩy lùi. Tuy nhiên, rải rác vẫn còn tình trạng lén lút khai thác ở quy mô nhỏ.

Để giải quyết căn cơ vấn đề, ông Hiền yêu cầu chính quyền cấp xã chủ động rà soát, xây dựng các giải pháp ngăn chặn ngay từ ban đầu, thay vì chờ đối tượng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật rồi mới canh - bắt, xử lý. Mô hình mới, địa phương hội đủ các điều kiện thuận lợi để đẩy lùi, tiến tới dẹp hẳn nạn khai thác cát trái phép.

Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi Võ Minh Vương cho rằng, trước đây phương án bảo vệ khoáng sản chưa khai thác do cấp huyện xây dựng, nay chuyển về cấp xã.

Mô hình chính quyền mới, cấp xã đã sát cơ sở hơn, nên cần chủ chủ động các giải pháp ngăn chặn hành vi, hơn là mật phục đêm hôm để bắt quả tang, truy đuổi đối tượng. Công tác ngăn chặn phải được thực hiện trước khi đối tượng xuống sông xúc cát, thay vì xử lý khi sự việc đã rồi.

Nói về giải pháp, ông Vương cho rằng, mấu chốt là địa phương cần phân định rõ trách nhiệm cho từng bộ phận, từng thôn xóm, tổ dân phố theo từng vị trí cụ thể để tăng cường công tác giám sát, hỗ trợ công tác quản lý từ cấp thấp nhất. Để khi xảy ra tình trạng thất thoát tài nguyên thì chủ thể có trách nhiệm được chỉ ra ngay, từ đó nâng cao trách nhiệm.

Ngoài ra, cần đặc biệt lưu ý đến các "điểm nóng" là khu vực bãi bồi, điểm bồi tụ cát dọc sông. Các lối lên xuống khu vực lâu nay có khai thác trái phép cần được đóng hoặc cắt cử lực lượng thường xuyên theo dõi, cần thiết thì phá bỏ.

Bên cạnh đó, cơ quan chuyên môn địa phương cần phối hợp với Công an xã thường xuyên rà soát, theo dõi phương thức hoạt động của các điểm chuyên kinh doanh vật liệu xây dựng, bến bãi tập kết vật liệu dọc sông có dấu hiệu bất minh về nguồn gốc, hóa đơn chứng từ… từ đó chủ động đưa ra các giải pháp tuyên truyền, yêu cầu cam kết, không để phát sinh hành vi khai thác, mua bán cát trái phép.

Thượng tá Huỳnh Đức Mẫn, Phó trưởng Phòng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Quảng Ngãi cho biết, hiện công an cấp xã đủ khả năng để trở thành lực lượng nòng cốt, phối hợp với chính quyền cơ sở đấu tranh, trấn áp có hiệu quả hành vi khai thác khoáng sản trái phép, bảo vệ tài nguyên quốc gia, đảm bảo an ninh trật tự địa phương.