Thủ tướng vừa yêu cầu Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan nghiên cứu hình thành sàn giao dịch vàng. Mục tiêu là cho phép người dân tự do giao dịch, mua bán vàng, đồng thời tách bạch rõ ràng giữa quản lý nhà nước và hoạt động sản xuất, kinh doanh vàng.

Huy động vàng trong dân

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân, Đại học Kinh tế TP.HCM đánh giá, sàn giao dịch vàng sẽ góp phần giảm mức chênh lệch giá mua vào và bán ra - hiện khoảng 2-3 triệu đồng/lượng.

Ngoài ra, ông Huân cho rằng, khi có sàn giao dịch vàng, giá cả biến động sẽ minh bạch hơn, giảm tình trạng đầu cơ, trục lợi hoặc đẩy giá vàng lên. Từ đó, góp phần đẩy giá vàng trong nước về sát giá thế giới. Đồng thời, giải quyết được vấn đề nguồn cung vàng hiện nay.

Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cũng khẳng định, sàn giao dịch vàng ra đời không chỉ góp phần giảm thiểu giao dịch vàng vật chất, huy động được nguồn vàng trong dân, mà còn tăng dự trữ vàng quốc gia, giảm thiểu tình trạng thanh toán mua bán vàng bằng tiền mặt, tăng thu thuế cho nhà nước và chắc chắn sẽ loại bỏ những sàn vàng chui hoạt động bất hợp pháp…

Đồng quan điểm, theo TS Nguyễn Trí Hiếu, mục tiêu chính của sàn vàng là thu hút, khai thác được dòng vốn của người dân tích trữ bằng vàng chảy vào nền kinh tế thay vì vàng được cất giữ trong nhà, nằm im như xưa nay.

Ông cũng cho rằng, có thể là chiến lược để Việt Nam dịch chuyển một phần dự trữ ngoại hối sang một phần dự trữ vàng, bên cạnh dự trữ ngoại tệ.

Có thể giao dịch như sàn chứng khoán?

TS Nguyễn Trí Hiếu cho hay, hiện trên thế giới có vài chục sàn giao dịch vàng hoạt động bán vàng dưới nhiều hình thức như vàng vật chất (vàng thỏi, vàng miếng), vàng tài khoản hoặc hợp đồng vàng tương lai.

Ông cho rằng, vàng không phải là tiền tệ nên có thể xem xét lập sàn giao dịch hàng hóa nhưng các thành viên tham gia giao dịch như sàn chứng khoán.

Các sản phẩm giao dịch trên sàn bao gồm vàng truyền thống (thông qua chứng chỉ vàng) và sản phẩm phái sinh như hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, hợp đồng lựa chọn.

Tức là, sẽ cho phép các doanh nghiệp đăng ký làm thành viên giao dịch, môi giới như công ty chứng khoán và mọi người dân có thể đăng ký tài khoản giao dịch vàng qua các công ty này. Việc giao dịch trên sàn theo hình thức chứng chỉ vàng.

Đó cũng là quan điểm của TS Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia. Theo ông Nghĩa, sàn này sẽ là nơi để các ngân hàng, doanh nghiệp đủ điều kiện giao dịch (mua bán sỉ) và sau đó bán lẻ ra thị trường, tạo cung cầu và giá ổn định, minh bạch công khai, sau đó sẽ tiến tới sàn giao dịch chứng chỉ vàng.

Với thực trạng hiện nay, theo PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân, để lập được sàn giao dịch vàng cần sửa đổi Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng.

Theo đó, cần nghiên cứu xây dựng mô hình sàn sẽ theo cơ chế gì? Công nghệ cho sàn là công nghệ gì?... cần có cơ sở pháp lý để thị trường vàng Việt Nam liên thông với thị trường vàng quốc tế.