Nhiều mô hình tiết kiệm năng lượng hiệu quả

Phát biểu tại tọa đàm, ông Nguyễn Phương Tuấn – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho biết: Trước khi Chính phủ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, Ủy ban đã tiến hành thẩm tra, phối hợp cùng các Ủy ban khác của Quốc hội.

Nhiều đoàn khảo sát đã được tổ chức tại các địa phương như Long An và một số tỉnh phía Nam để làm việc trực tiếp với nông dân trồng thanh long. Qua khảo sát, ông Tuấn đánh giá cao vai trò của Bộ Công thương, EVN và các Sở Công thương trong việc hỗ trợ người dân chuyển đổi sang các giải pháp tiết kiệm năng lượng.

"Ở Long An, nhiều nông trại đã thay thế đèn sợi đốt bằng đèn LED. Dù chi phí ban đầu cao hơn, nhưng tổng đầu tư lại giảm, hiệu quả mang lại rõ rệt. Bà con rất phấn khởi vì chính sách đúng và thực thi đúng đã cho kết quả vượt mong đợi," ông Tuấn chia sẻ.

Dự thảo luật sửa đổi tới đây sẽ tiếp tục đề xuất các giải pháp tuyên truyền, hướng dẫn cụ thể để người dân và địa phương áp dụng hiệu quả các quy định của luật.

Ông Võ Quang Lâm - Phó tổng giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cung cấp thêm thông tin: EVN đã chủ động triển khai nhiều giải pháp tiết kiệm điện có tính lan tỏa cao. Đơn cử như giai đoạn 2012–2013, EVN đã hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ để lắp đặt hệ thống nước nóng năng lượng mặt trời, giúp hơn 70.000 hộ dân sử dụng điện hiệu quả. Tại Sóc Trăng, việc cải tiến hệ thống tạo oxy cho đìa tôm – chuyển động cơ từ trên bờ xuống mặt nước – đã giúp tiết kiệm đến 37% điện năng, vừa giảm chi phí sản xuất, vừa tăng hiệu quả nuôi trồng thủy sản...

Trong tổng số hơn 2,5 triệu doanh nghiệp trên cả nước, khối sản xuất và thương mại – dịch vụ đang tiêu thụ tới 82% điện năng, trong đó riêng ngành công nghiệp chiếm hơn 53%. Năm 2024, sản lượng điện thương phẩm toàn quốc đạt 216 tỷ kWh, thì nhóm công nghiệp – thương mại dịch vụ đã sử dụng tới 173 tỷ kWh. Đáng chú ý, hơn 4.000 doanh nghiệp trọng điểm tiêu thụ khoảng 34% tổng lượng điện.

Năm 2025, Bộ Công thương đã chỉ đạo EVN xây dựng kịch bản đảm bảo điện cho tăng trưởng dự kiến lên tới 12,2%.

Kiểm soát tổn thất năng lượng trong toàn bộ chuỗi cung ứng

Theo ông Đặng Hải Dũng – Phó cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công thương, trước đây Việt Nam từng đối mặt với tình trạng thiếu năng lượng, thiếu điện so với yêu cầu phát triển kinh tế. Để đáp ứng nhu cầu phát triển, vấn đề an ninh năng lượng – đặc biệt là điện năng – luôn được đặt ra và phải đi trước một bước.

Việc sửa đổi luật lần này, theo ông Dũng, nhằm kiểm soát tổn thất năng lượng trong toàn bộ chuỗi cung ứng – từ khai thác, sản xuất đến tiêu dùng, đồng thời bổ sung những công cụ chính sách mới như: Quỹ hỗ trợ tiết kiệm năng lượng, mô hình doanh nghiệp dịch vụ năng lượng (ESCO), các tiêu chuẩn kỹ thuật và cơ chế ưu đãi tài chính.

Để luật sửa đổi thực sự phát huy hiệu quả, các đại biểu tại tọa đàm nhấn mạnh vai trò của các bên liên quan: Chính phủ và các Bộ, ngành cần sớm ban hành văn bản hướng dẫn thi hành, xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn và các công cụ kiểm tra, giám sát.

"Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả dự kiến được Quốc hội thông qua trong kỳ họp tháng 6/2025. Việc sớm hoàn thiện và triển khai các văn bản hướng dẫn là điều kiện tiên quyết để chính sách đi vào thực tiễn, tạo bước chuyển mạnh mẽ trong sử dụng năng lượng xanh, sạch, hiệu quả – vì một Việt Nam phát triển bền vững", ông Dũng nói.

Để luật đi vào cuộc sống, các chuyên gia cho rằng, về phía doanh nghiệp, cần chủ động chuyển đổi công nghệ, thực hiện kiểm toán năng lượng và tiếp cận các chương trình hỗ trợ tài chính. Địa phương và người dân cần nâng cao nhận thức và được hướng dẫn cụ thể để thực hiện các giải pháp thiết thực trong sinh hoạt và sản xuất.

Ông Võ Quang Lâm khẳng định, EVN sẽ tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân thông qua tư vấn kỹ thuật, cung cấp dữ liệu phụ tải, hỗ trợ đấu nối hệ thống năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời mái nhà theo Nghị định 58/2023/NĐ-CP.