Diễn đàn "Thực thi ESG trong bất động sản tại Việt Nam - Cơ hội và Giải pháp tài chính bền vững" do Hội đồng Công trình xanh Việt Nam (VGBC) và Tổ chức quốc tế chuẩn hóa ESG toàn cầu (GRESB) phối hợp tổ chức.

ESG gắn liền với xu thế phát triển công trình xanh

ESG gồm Environmental (môi trường), Social (xã hội) và Governance (quản trị) là một bộ tiêu chuẩn toàn diện dùng để đánh giá tác động của doanh nghiệp đến môi trường tự nhiên, xã hội và cách thức quản lý doanh nghiệp.

Theo ông Nguyễn Hoa Cương, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Chiến lược (Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Đảng), trên thế giới, ESG không còn là một khẩu hiệu mà đã trở thành bộ tiêu chí quan trọng trong đánh giá chất lượng dự án và khả năng thu hút vốn đầu tư. Các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư lớn như GRESB, IFC, ADB hay quỹ đầu tư châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… đang sử dụng ESG như một tiêu chí "lọc" dự án.

Tại Việt Nam, nhiều khảo sát cho thấy, các doanh nghiệp Việt Nam đã nhận thức được tầm quan trọng của phát triển bền vững. Báo cáo Triển vọng kinh doanh 2023 của Tập đoàn UOB khảo sát hơn 4.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa trong khu vực ASEAN và Trung Quốc cho thấy, 94% doanh nghiệp Việt Nam tham gia khảo sát nhận ra được mức độ quan trọng của phát triển bền vững.

Việt Nam cùng với Thái Lan được đánh giá là hai quốc gia dẫn đầu về áp dụng tính bền vững, với 51% đã bắt đầu thực hành các hoạt động bền vững…

Đề cập đến các chính sách liên quan đến phát triển bền vững tại Việt Nam, ông Nguyễn Hoa Cương, cho biết, tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc năm 2021 (COP26), Chính phủ Việt Nam đã đưa ra cam kết mạnh mẽ về việc phấn đấu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đã cam kết về việc loại bỏ dần nhiệt điện than, giảm phát thải khí nhà kính…

Việt Nam đã có nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến ESG. Trong đó, Nghị quyết 68-NQ/TW có nhiều nội dung quan trọng, khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân vay để triển khai các dự án xanh và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG. Nghị quyết 59-NQ/TW cũng xác định phát triển bền vững, giảm phát thải carbon, hướng tới Net zero là xu thế và sức mạnh của thời đại…

Đại diện Bộ Xây dựng, ông Nguyễn Công Thịnh, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và Vật liệu xây dựng, cho biết, thực thi ESG trong lĩnh vực bất động sản đang là một trong những vấn đề rất nóng hiện nay. Đây cũng là định hướng xuyên suốt trong nhiều chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và Chính phủ Việt Nam nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế, bảo đảm thi công đúng tiến độ, đồng thời tăng cường bảo vệ môi trường.

Nhiều năm qua, Bộ Xây dựng được Chính phủ giao rất nhiều lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển hệ thống hạ tầng xanh…

Trong những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã quan tâm đến áp dụng ESG, dần dần trở thành nguyên tắc chung để hướng đến những mục tiêu phát triển doanh nghiệp xanh và bền vững.

Bộ Xây dựng cũng đã quan tâm việc thúc đẩy áp dụng ESG trong ngành. Đó là một xu thế không thể đảo ngược, gắn liền với xu thế phát triển công trình xanh đang phát triển mạnh mẽ. Thực tế, mặc dù Chính phủ chưa ban hành tiêu chí xanh cho các dự án, nhưng các tổ chức tín dụng đã vào cuộc rất mạnh mẽ.

Ông Nguyễn Công Thịnh hy vọng, sau khi có Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về các tiêu chí môi trường cho các dự án xanh và các chính sách liên quan sẽ khơi thông dòng vốn mạnh mẽ hơn để đầu tư cho các dự án bất động sản.

"Chúng tôi nhận thấy việc áp dụng bộ tiêu chí về ESG trong các doanh nghiệp bất động sản, cũng như lĩnh vực Xây dựng là rất cần thiết. Chúng tôi cũng sẽ phải nghiên cứu xem có cần phải làm gì đối với ESG trong lĩnh vực xây dựng. Đây là một khung chương trình rất toàn diện, không chỉ quan tâm đến vấn đề môi trường mà còn có cả vấn đề xã hội để làm sao triển khai các dự án BĐS nói riêng, xây dựng nói chung ít tác động đến môi trường tự nhiên, thân thiện với người dân…", ông Thịnh nhấn mạnh.

Triển khai còn nhiều khó khăn

Theo ông Nguyễn Hoa Cương, các báo cáo cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia ESG chiếm tỷ lệ không cao. Việc tiên phong áp dụng ESG diễn ra hầu hết ở các doanh nghiệp lớn như doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), doanh nghiệp đại chúng…

Chỉ có 25% doanh nghiệp vừa và nhỏ chủ động triển khai ESG và 21% không cân nhắc triển khai ESG trong 2 - 4 năm tới. Như vậy, từ cam kết đến hành động là một hành trình khó khăn đối với doanh nghiệp Việt Nam.

Ông Nguyễn Hoa Cương cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam đang khó khăn trong triển khai ESG, bởi nhận thức; nguồn lực tài chính và năng lực quản trị doanh nghiệp còn hạn chế…

Hiện nay 3 quan tâm lớn nhất của doanh nghiệp bao gồm: Văn bản cụ thể hướng dẫn cho các doanh nghiệp thực hành ESG; được tiếp cận đến các khoản vay xanh từ Chính phủ hoặc tổ chức tín dụng; được giảm hay miễn thuế cho các doanh nghiệp cam kết thực hành ESG với những mục tiêu cụ thể.

Để thúc đẩy áp dụng ESG tại Việt Nam, Chính phủ cần đầu tư mạnh vào giáo dục, năng lượng tái tạo và hạ tầng cho lực lượng lao động, đồng thời kêu gọi sự vào cuộc của các cấp, các ngành, người dân, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế.

Phát triển bền vững là lợi thế cạnh tranh

Chia sẻ kinh nghiệm thực thi ESG và quan điểm từ doanh nghiệp tiên phong, ông Leo Nishimura, Giám đốc điều hành dự án Becamex Tokyu cho biết, liên doanh Becamex IDC và Tokyu Corporation (Nhật Bản), đang triển khai khu đô thị vườn Tokyu Bình Dương, với các dự án như Sora Gardens, tích hợp hệ thống xe buýt công cộng thân thiện môi trường.

Quy hoạch đô thị ESG tích hợp tại Bình Dương nhằm liên kết giữa hạ tầng, quy hoạch và tài chính xanh. "Chúng tôi kết hợp văn hóa Việt Nam và công nghệ Nhật Bản để tạo ra môi trường sống bền vững, hài hòa giữa con người và thiên nhiên", ông Leo Nishimura cho biết.

Đề cập đến việc Becamex IDC phát triển khu công nghiệp sinh thái, ông Lý Duy Khiêm, Giám đốc Trung tâm Điều hành Thông minh (Becamex IDC) cho biết, "ESG không chỉ là trách nhiệm xã hội, mà là chiến lược tăng cường năng lực cạnh tranh, thu hút nhà đầu tư quốc tế và đảm bảo phát triển dài hạn."

Becamex IDC phát triển khu công nghiệp sinh thái thông qua việc thúc đẩy năng lượng tái tạo, phát triển điện mặt trời áp mái, trang trại điện mặt trời, giảm phát thải khí nhà kính... Becamex IDC đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, trường học, bệnh viện, không chỉ phục vụ người lao động trong khu công nghiệp và cả người dân ở khu vực xung quanh.

Các khu công nghiệp của Becamex IDC được quản trị, vận hành thông minh, được chứng nhận bởi các chứng nhận quốc tế…

Khi thực hiện ESG, Becamex IDC muốn thu hút các nhà đầu tư FDI nhiều hơn nữa và góp phần hiện thực hóa tầm nhìn dài hạn phát triển bền vững của doanh nghiệp. "Phát triển bền vững là lợi thế cạnh tranh của chúng tôi", ông Lý Duy Khiêm cho biết.

Chia sẻ chiến lược ESG trong phát triển khu đô thị xanh tại Phú Long JSC, ông Richard Mark Leech, Phó Giám đốc, Phú Long JSC cho biết: Phú Long tích hợp giá trị văn hóa Việt Nam vào các dự án bất động sản cao cấp như Làng Sen

"ESG là cách để bảo tồn giá trị văn hóa, nâng cao chất lượng sống và tạo ra các dự án bất động sản trường tồn với thời gian", ông Richard Mark Leech cho biết.

Đề cập đến tín dụng xanh cho ngành bất động sản, ông Fergus Clark, Giám đốc độc lập của SeABank cho biết, SeABank tiên phong cung cấp các sản phẩm tài chính xanh, như tín dụng ưu đãi cho các dự án công trình xanh và năng lượng tái tạo.

"Tài chính xanh không chỉ là công cụ mà là động lực để doanh nghiệp bất động sản chuyển đổi sang mô hình bền vững, giảm rủi ro tài chính và tăng uy tín", ông Fergus Clark nói.

Tuy nhiên, ông Fergus Clark cũng cho rằng cần có chính sách hỗ trợ cho các tổ chức tín dụng xanh khi mà các tổ chức này huy động vốn từ thị trường cho vay ưu đãi đối với các nhà đầu tư xanh.

Các diễn giả kỳ vọng Diễn đàn góp phần đưa ESG tiến gần hơn tới chính sách quốc gia, thiết lập cơ chế phối hợp ba bên: Nhà nước - tổ chức tài chính - doanh nghiệp nhằm hướng tới phát triển thị trường bất động sản bền vững, công trình chất lượng cao và hiện thực hóa mục tiêu Net zero của Chính phủ Việt Nam.