Chiều 4/6, tại TP Cần Thơ, Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Cần Thơ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hậu Giang và Sóc Trăng về triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương; việc sắp xếp tổ chức bộ máy của địa phương, công tác quốc phòng, an ninh, việc lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ tăng trưởng kinh tế, công tác an sinh xã hội.

Mở ra cơ hội tái cấu trúc không gian phát triển

Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm ghi nhận, biểu dương nỗ lực, tinh thần trách nhiệm và những kết quả quan trọng mà Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân ba địa phương đạt được thời gian qua.

Tổng Bí thư cho rằng, dù đạt nhiều kết quả quan trọng, song Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng vẫn còn khó khăn, hạn chế, thách thức đang và sẽ phải đối mặt thời gian tới.

Cụ thể, quy mô kinh tế của từng địa phương còn nhỏ, sức chống chịu và khả năng thích ứng biến động bên ngoài còn hạn chế. Tỷ trọng khu vực doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ cao, năng lực cạnh tranh, năng suất lao động còn thấp.

TP Cần Thơ tuy là trung tâm của vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng tốc độ phát triển, vai trò dẫn dắt chưa tương xứng với tiềm năng. Hai tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng gặp khó khăn trong thu hút đầu tư quy mô lớn, nhất là vào lĩnh vực công nghiệp chế biến sâu, nông nghiệp công nghệ cao, năng lực tái tạo, đặc biệt là hạ tầng giao thông, logistics, hạ tầng thủy lợi ứng phó biến đổi khí hậu.

Mặt khác, việc kết nối giữa các địa phương ở trung tâm vùng, trung tâm quốc gia còn nhiều điểm nghẽn, các tuyến đường trọng điểm chậm triển khai.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, việc sáp nhập ba địa phương sẽ tạo tiền đề thuận lợi để thực hiện liên kết chặt chẽ về mặt không gian kinh tế, văn hóa, xã hội. Bên cạnh đó, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, phát huy lợi thế theo quy mô và kết hợp thế mạnh của từng địa phương.

Hợp nhất ba địa phương sẽ mở rộng đáng kể không gian phát triển, tạo ra một thực thể kinh tế hành chính có quy mô lớn hơn, hội tụ đầy đủ hơn các yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa, đủ tầm để dẫn dắt vùng Đồng bằng sông Cửu Long đi lên.

"Hợp nhất cũng mở ra cơ hội tái cấu trúc không gian phát triển theo trục động lực mới, từ đô thị trung tâm Cần Thơ đến vành đai công nghiệp, nông nghiệp công nghệ cao Hậu Giang, rồi kết nối giữa các vùng biển, cảng biển với không gian du lịch sinh thái, văn hóa biển đảo Sóc Trăng. Trục phát triển này sẽ hình thành các vùng liên kết mạnh mẽ hơn, giảm sự dàn trải nguồn lực. Đồng thời, tạo điều kiện cho quy hoạch các siêu dự án có quy mô lớn, có sức lan tỏa cao hơn trước đây", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.

Từ đó, Tổng Bí thư đề nghị lãnh đạo ba địa phương cần gắn liền việc hợp nhất với sắp xếp bộ máy. Mặt khác, hoàn thiện mô hình chính quyền hai cấp, chuẩn bị kỹ lưỡng tổ chức thực hiện một cách hiệu quả. Phải xem việc sáp nhập là cơ hội lịch sử để thiết kế lại hệ thống chính quyền tinh gọn hơn, thông minh hơn, gắn kết hơn, vượt qua những điểm nghẽn.

Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu quá trình tổ chức sáp nhập, tinh gọn bộ máy phải được tiến hành công tâm, chuyên nghiệp và phải đảm bảo nguyên tắc "Một thành phố - Một tầm nhìn - Một bộ máy thống nhất". Đồng thời, tập trung phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, nâng cao toàn diện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.

Ngoài ra, quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của TP Cần Thơ mới phải mang tính tích hợp cao, không chỉ cộng gộp các tiềm năng sẵn có của ba địa phương, mà còn phải kiến tạo những chuỗi giá trị mới dựa trên thế mạnh bổ trợ lẫn nhau giữa các địa phương. Lấy kết nối hạ tầng, chuyển đổi số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn làm trụ cột phát triển bền vững.

"Sau khi hợp nhất, TP Cần Thơ mới cần phải khẳng định vai trò là trung tâm động lực phát triển của vùng. Chủ động chuyển từ vai trò của trung tâm hành chính lớn sang trung tâm kinh tế tri thức. Đổi mới, sáng tạo và phải đi đầu trong thực thi các đột phá chiến lược phát triển hạ tầng kết nối vùng và quốc tế", Tổng Bí thư Tô Lâm lưu ý.

Không gián đoạn công tác quy hoạch khi sáp nhập

Trước đó, báo cáo Tổng Bí thư Tô Lâm và Đoàn công tác Trung ương, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng cho biết, TP Cần Thơ có bốn phương thức vận tải đường bộ, đường thủy, hàng hải và hàng không, 3 tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Tây và cao tốc trục ngang kết nối.

Theo quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Cần Thơ có tuyến đường sắt đi TP.HCM với chiều 174 km. Bộ Xây dựng đang nghiên cứu báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự kiến đầu tư giai đoạn 2026 - 2030.

Tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng hiện có 3 phương thức vận tải chính là đường bộ, đường thủy và hàng hải. Riêng tỉnh Sóc Trăng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng thông tin có cảng biển Trần Đề, đã giao Cục Hàng hải Việt Nam và Đường thuỷ nội địa rà soát quy mô, chức năng của cảng đảm bảo phù hợp dự báo, nhu cầu vận tải đường biển.

Liên quan sắp xếp hành chính các cấp và tổ chức chính quyền hai cấp, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu xây dựng ba nghị định và hai thông tư hướng dẫn các địa phương những vấn đề về quy hoạch đô thị và nông thôn.

"Bộ Xây dựng sẵn sàng hỗ trợ địa phương nội dung liên quan quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết cho TP mới, đảm bảo không làm gián đoạn khi thực hiện việc sáp nhập ở hai cấp", Thứ trưởng Bùi Xuân Dũng nhấn mạnh.

Tại buổi làm việc, ông Đỗ Thành Bình, Bí thư Thành ủy Cần Thơ báo cáo về đề án sáp nhập TP Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang và Sóc Trăng.

Cụ thể, đến nay, 3 địa phương phối hợp hoàn thành việc xây dựng đề án hợp nhất, sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Theo đó, TP Cần Thơ sau sáp nhập có 103 đơn vị hành chính trực thuộc, gồm 31 phường và 72 xã. Tổng số cán bộ, công chức, viên chức sau sáp nhập 63.540 người.

Qua rà soát, cả 3 địa phương có khoảng 4.050 trụ sở công; sau khi hợp nhất, sáp nhập, dự kiến tiếp tục sử dụng 3.674 trụ sở. Trong đó, tại TP Cần Thơ là 1.220 trụ sở, tỉnh Sóc Trăng 1.229 trụ sở và tỉnh Hậu Giang 1.225 trụ sở. Có 376 trụ sở dôi dư.

Đối với công tác xây dựng văn kiện Đại hội Đảng bộ TP Cần Thơ sau sáp nhập, nhiệm kỳ 2025 - 2030, người đứng đầu Thành ủy TP Cần Thơ cho biết, Ban Thường vụ 3 địa phương đã thông qua đề cương chi tiết báo cáo chính trị.; đang thực hiện các bước xin ý kiến, tổng hợp ý kiến và dự kiến hoàn chỉnh văn kiện Đại hội trước ngày 20/8.

Triển khai thực hiện phong trào "Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025", đến nay, TP Cần Thơ khởi công xây dựng, sửa chữa và hoàn thành 531 căn nhà (đạt 100% kế hoạch); tỉnh Sóc Trăng hoàn thành 7.707 căn (đạt 86,43%) và tỉnh Hậu Giang hoàn thành 1.479 căn (đạt 100%).