Nói với các phóng viên tại Phòng Bầu dục, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã phê duyệt thỏa thuận TikTok nhưng vẫn cần một buổi ký kết chính thức. "Thỏa thuận TikTok đang tiến triển tốt đẹp", ông Trump thông tin.

Dù chỉ là bước tiến nhỏ, động thái này diễn ra 8 tháng sau khi hết hạn chót pháp lý yêu cầu chấm dứt quyền sở hữu Trung Quốc đối với TikTok tại Mỹ, và theo sau những cuộc thảo luận kéo dài về việc bán lại.

Hôm qua (19/9), viết trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Donald Trump đánh giá cao "sự phê duyệt cho thỏa thuận TikTok" từ ông Tập Cận Bình, sau cuộc gọi giữa lãnh đạo hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Tuyên bố của ông Tập Cận Bình không đề cập đến bất kỳ sự phê duyệt nào. Nó nêu rằng "chính phủ Trung Quốc tôn trọng ý chí của các doanh nghiệp và hoan nghênh các công ty tiến hành đàm phán kinh doanh dựa trên quy tắc thị trường để đạt được giải pháp phù hợp với luật pháp và quy định của Trung Quốc, đồng thời cân bằng lợi ích", theo tóm tắt cuộc họp trên hãng thông tấn nhà nước Xinhua.

Trung Quốc từng chặn một thỏa thuận tương tự về ứng dụng này - được 170 triệu người Mỹ sử dụng - vào tháng 4, giữa lúc tranh chấp thương mại leo thang.

"Những thông tin rò rỉ từ Washington và Bắc Kinh cho thấy cuộc gọi giữa ông Donald Trump và ông Tập Cận Bình diễn ra suôn sẻ, với cả hai bên dùng từ ngữ như 'tích cực' và 'xây dựng' để mô tả cuộc trò chuyện song phương quan trọng này", Phó chủ tịch cấp cao của Viện Chính sách Xã hội Châu Á, Wendy Cutler, nhận định.

"Dù các nhà lãnh đạo dường như đã ủng hộ thỏa thuận TikTok, nhưng các chi tiết quan trọng – chẳng hạn như ai sẽ sở hữu và kiểm soát thuật toán – vẫn còn mơ hồ", bà Wendy Cutler thêm vào.

Dù sao đi nữa, vẫn còn hàng tháng trời làm việc phía trước, ít nhất là vậy. Ông Donald Trump tuần này đã gia hạn hạn chót hoàn tất việc thoái vốn đến ngày 19/12. Và các nhà lập pháp đã bày tỏ lo ngại về các chi tiết được báo cáo trong khung thỏa thuận sơ bộ đạt được đầu tuần tại Madrid.

Quốc hội Mỹ đã ra lệnh đóng cửa ứng dụng này với người dùng Mỹ vào tháng 1/2025 nếu tài sản trên đất Mỹ của chủ sở hữu Trung Quốc ByteDance không được bán cho người Mỹ.

Ông Donald Trump đã từ chối thực thi luật này trong khi chính quyền của ông tìm kiếm chủ sở hữu mới - điều mà đảng Dân chủ cho là bất hợp pháp. Ông nói rằng ông lo ngại lệnh cấm sẽ khiến cộng đồng người dùng khổng lồ của TikTok nổi giận và làm gián đoạn giao tiếp chính trị. Ông phần lớn bác bỏ các lo ngại an ninh quốc gia đã thúc đẩy Quốc hội yêu cầu Trung Quốc thoái vốn.

"Tôi thích TikTok; nó đã giúp tôi đắc cử. TikTok có giá trị khổng lồ. Mỹ nắm giữ giá trị đó trong tay vì chính chúng ta phải phê duyệt nó", ông Trump nhấn mạnh trong một buổi họp báo hôm thứ Năm.

"Nội dung cuộc trò chuyện hôm nay và vài tháng qua phù hợp hơn với lợi ích của Trung Quốc so với lợi ích của Mỹ", người đứng đầu chương trình Kinh doanh và Kinh tế Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Scott Kennedy, cho biết.

Vẫn còn nhiều câu hỏi then chốt về thỏa thuận. Cấu trúc sở hữu chính xác của công ty vẫn chưa rõ, cũng như mức độ kiểm soát mà Trung Quốc giữ lại, hay liệu Quốc hội có phê duyệt hay không.

Theo các nguồn tin, thỏa thuận sẽ chuyển giao tài sản Mỹ của TikTok cho các chủ sở hữu Mỹ từ ByteDance. Các nguồn tin quen thuộc với thỏa thuận tiết lộ TikTok Mỹ vẫn sẽ sử dụng thuật toán của ByteDance.

Sự sắp xếp này khiến các nhà lập pháp lo lắng rằng Bắc Kinh có thể do thám người Mỹ hoặc tiến hành các hoạt động ảnh hưởng thông qua ứng dụng. Trung Quốc cho biết không có bằng chứng về mối đe dọa an ninh quốc gia từ ứng dụng này.