Đêm mưa dữ dội

Tối 29/9, những cơn mưa lớn do hoàn lưu bão số 10 trút xuống dồn dập khiến nhiều xã vùng cao của Lào Cai chìm trong cảnh báo đỏ về sạt lở và lũ quét. 

Đường phố Sa Pa vốn tấp nập khách du lịch bỗng trở nên vắng lặng, nhường chỗ cho tiếng còi hú của lực lượng chức năng kêu gọi người dân rời khỏi khu vực nguy hiểm.

Trên đèo Ô Quy Hồ, lúc gần 20h, đất đá từ taluy dương ào ạt sạt xuống, vùi lấp nhiều phương tiện đang dừng đỗ. Hàng chục hành khách nháo nhác bỏ chạy, may mắn thoát nạn trong gang tấc. 

Cả đoạn đèo bị chia cắt, nhiều người kẹt lại phải chong đèn pin tìm chỗ trú ẩn tạm. 

“Tôi chưa bao giờ chứng kiến cảnh tượng kinh hoàng như thế. Đất đá ầm ầm đổ xuống như muốn nuốt chửng tất cả”, anh Nguyễn Đức Long, một tài xế xe khách, bàng hoàng kể lại.

Không chỉ ở Sa Pa, tại xã Phúc Khánh (huyện Bảo Yên cũ), mưa lớn kéo dài suốt từ chiều đến khuya. Nước suối dâng cao, bờ taluy rung chuyển. 

Chính quyền địa phương khẩn trương rà soát, xác định 50 điểm có nguy cơ sạt lở, đồng thời lập phương án di dời khẩn cấp 196 hộ dân.

Trong đêm, từng đoàn người nối nhau rời bản. Người vác đồ đạc, trẻ nhỏ được cõng trên lưng. 

“Chúng tôi phải chạy ngay, chỉ sợ đất đá ập xuống bất ngờ. Nhà cửa bỏ lại hết, miễn sao người an toàn”, bà Lý Thị Hoa, xã Phúc Khánh, vừa đi vừa nghẹn giọng.

Cũng trong đêm 29/9, xã Châu Quế (huyện Văn Yên cũ) hoàn tất việc di dời 185 hộ dân khỏi vùng nguy hiểm. Trong đó, 117 hộ ở khu vực có nguy cơ sạt lở, 68 hộ ở vùng trũng dễ ngập. 

Những chuyến xe chở đầy đồ đạc, vật nuôi lầm lũi tiến về trung tâm xã, nơi đã dựng sẵn lán tạm để bà con nghỉ ngơi.

Trong khi vùng cao chạy lũ, vùng hạ du lại căng mình trước nguy cơ ngập lụt khi các thủy điện đồng loạt thông báo tăng lưu lượng xả. 

Từ Bắc Hà, Bảo Nhai, Nậm Lúc đến Vĩnh Hà, Phúc Long, Thác Bà… những con số về m³ nước xả về hạ du liên tiếp được cập nhật, có nơi lên tới hàng nghìn m³/giây.

Đêm 29/9, loa phóng thanh các xã ven sông Chảy, sông Hồng vang lên không ngớt, yêu cầu người dân nhanh chóng đưa tài sản, gia súc lên cao. Tại xã Thác Bà, bà con ven bãi bồi thức trắng, vừa canh nước vừa chằng chống nhà cửa. 

“Nghe thủy điện xả lũ là ai cũng lo. Đêm nay chúng tôi không dám chợp mắt, sẵn sàng sơ tán bất cứ lúc nào”, ông Nguyễn Văn Thắng, một người dân chia sẻ.

Chính quyền sát cánh cùng dân

Đến khoảng 3h sáng 30/9, nhiều tuyến đường chính tại phường Yên Bái như Nguyễn Thái Học, Thanh Niên, Yết Kiêu... đã chìm trong biển nước. Có đoạn ngập sâu trên 1m, khiến giao thông tê liệt hoàn toàn, nhiều hộ dân phải di chuyển đồ đạc và sơ tán khẩn cấp trong đêm.

Ngay trong đêm, lực lượng công an, dân quân tự vệ và cán bộ phường Yên Bái đã có mặt tại các điểm ngập sâu, tổ chức chốt chặn, hướng dẫn người dân di chuyển an toàn.

Trước diễn biến phức tạp, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Lào Cai, liên tục phát cảnh báo, cử lực lượng xuống cơ sở hỗ trợ. 

Các xã lập chốt trực, kiểm soát những tuyến đường có nguy cơ sạt lở, đồng thời chuẩn bị phương tiện, nhu yếu phẩm sẵn sàng cho việc di dời dài ngày.

Ông Nguyễn Thanh Miền, người dân đường Thanh Niên, phường Yên Bái, bày tỏ lo lắng: “Chưa bao giờ tôi thấy nước sông Hồng lên nhanh như đêm nay, chỉ trong vài giờ mà mặt nước đã dâng ngập cả. 

Cảnh tượng này khiến tôi nhớ lại trận lũ sau bão Yagi năm 2024 khi nước đổ về ầm ầm, cuốn trôi bao hoa màu, tài sản của bà con. 

Đêm nay, cả gia đình tôi phải tức tốc thu dọn đồ đạc và người già lên nơi cao an toàn. Người dân quanh đây đều thức trắng, vừa lo nước lũ, vừa canh chừng xem mực nước còn tiếp tục dâng nữa không”.

Ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch UBND phường Âu Lâu cho biết: “Chúng tôi đã vận động hơn 100 hộ dân vùng trũng khẩn trương đưa người và tài sản lên nơi an toàn. Tinh thần chung là không để bất kỳ người dân nào bị bỏ lại phía sau”.

Đêm 29/9, vùng cao Tây Bắc như không ngủ. Tiếng mưa, tiếng suối, tiếng loa phóng thanh và cả tiếng bước chân chạy lũ hòa vào nhau tạo thành khúc nhạc dữ dội của thiên nhiên. 

Trong ánh đèn pin leo lét, người dân gồng mình di dời, nhưng ánh mắt vẫn ánh lên niềm tin: chỉ cần đoàn kết, chỉ cần có chính quyền đồng hành, họ sẽ vượt qua được hiểm nguy.

Những giờ phút căng thẳng ấy cũng cho thấy bài học lớn: thiên tai ngày càng cực đoan, không một phút được phép chủ quan. 

Người dân vùng cao đang học cách sống chung với lũ, với sạt lở  nhưng điều quan trọng hơn, họ cần sự chuẩn bị kịp thời, sự cảnh báo chính xác và những cánh tay trợ giúp từ cộng đồng.