Trong vai trò tư lệnh ngành, Bộ trưởng đã chia sẻ tầm nhìn, quyết tâm cùng toàn ngành khẳng định sứ mệnh kiến tạo hạ tầng hiện đại, kết nối vận tải thông minh, mở rộng không gian phát triển, đưa đất nước mạnh mẽ tiến vào kỷ nguyên vươn mình.

Đảng bộ Bộ Xây dựng phải đoàn kết thống nhất, trách nhiệm, bản lĩnh

Thưa Bộ trưởng, nhiệm kỳ qua diễn ra trong bối cảnh có nhiều biến động và thách thức. Đồng chí đánh giá thế nào về vai trò lãnh đạo của Đảng ủy Bộ Xây dựng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị?

Nhiệm kỳ 2020-2025 là giai đoạn đầy khó khăn và biến động, chịu tác động nặng nề bởi đại dịch Covid-19, cùng với đó là những diễn biến nhanh, phức tạp, khó lường của tình hình kinh tế - chính trị thế giới và khu vực, sự thay đổi mạnh mẽ tái cấu trúc lại bộ máy Nhà nước theo hướng tinh gọn mạnh.

Trong bối cảnh đó, các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp trong toàn Đảng bộ Bộ Xây dựng đã phát huy tinh thần đoàn kết, bản lĩnh chính trị, sự chủ động và sáng tạo, nỗ lực vượt qua khó khăn.

Việc học tập, quán triệt các nghị quyết, chỉ thị của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng gắn chặt với thực tiễn từng đơn vị. Việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được tổ chức nền nếp, hiệu quả.

Công tác kiểm tra, giám sát được đẩy mạnh, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm. Ủy ban Kiểm tra các cấp đã kịp thời xử lý các dấu hiệu vi phạm, tăng cường răn đe và phòng ngừa, giữ nghiêm kỷ cương, kỷ luật của Đảng.

Công tác dân vận và lãnh đạo các đoàn thể có chuyển biến rõ nét, bám sát nhiệm vụ chính trị, gắn kết phong trào thi đua yêu nước với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn và xây dựng Đảng.

Đặc biệt, trong giai đoạn có sự thay đổi lớn về tổ chức bộ máy và mô hình tổ chức, khi Bộ Giao thông vận tải và Bộ Xây dựng hợp nhất tổ chức Đảng (từ ngày 1/3/2025), Đảng ủy Bộ Xây dựng đã nhanh chóng làm tốt công tác ổn định tư tưởng, kiện toàn tổ chức, thống nhất phương thức lãnh đạo, tổ chức lại các cơ sở đảng hiệu quả.

Từ một Đảng bộ có 34 tổ chức trực thuộc với hơn 1.300 đảng viên, đến nay Đảng bộ Bộ Xây dựng đã trở thành Đảng bộ cấp trên cơ sở trực thuộc Đảng bộ Chính phủ với 53 tổ chức đảng trực thuộc và hơn 9.750 đảng viên - quy mô, tầm vóc và năng lực lãnh đạo nâng lên một tầm cao mới.

Đảng bộ Bộ Xây dựng phải tiếp tục đoàn kết thống nhất, thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh chính trị, tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của ngành, xây dựng hệ thống trong sạch, vững mạnh, tạo tiền đề cho nhiệm kỳ tới phát triển đột phá và bền vững hơn.

Dấu ấn đột phá trên 3 trụ cột chiến lược

Xin Bộ trưởng chia sẻ một số kết quả nổi bật, mang tính đột phá mà Đảng bộ Bộ Xây dựng đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua?

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự phối hợp của các bộ, ban ngành, địa phương, cũng như sự ủng hộ của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, Đảng bộ Bộ Xây dựng đã phát huy tinh thần đoàn kết, bản lĩnh vững vàng, trách nhiệm cao trước Đảng và nhân dân hoàn thành thắng lợi Nghị quyết đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ trước, hoàn thành xuất sắc hầu hết các chỉ tiêu nhiệm vụ với nhiều điểm sáng.

Đảng bộ đã chỉ đạo quyết liệt việc cải cách thể chế, hoàn thiện hành lang pháp lý, tháo gỡ kịp thời những điểm nghẽn cơ bản. Nhiều luật quan trọng được trình Quốc hội thông qua như: Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản (2023); Luật Đường bộ, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (2024); Luật Đường sắt (2025)…

Bộ đã tổng kết và đề xuất sửa đổi nhiều đạo luật chiến lược khác như Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Luật Đường thủy nội địa, Bộ luật Hàng hải Việt Nam, đặc biệt là sửa đổi Luật Xây dựng… tạo nền tảng pháp lý đồng bộ, liên thông giữa xây dựng - giao thông - đô thị - logistics.

Bộ đã ban hành hơn 440 văn bản quy phạm pháp luật, bao gồm nhiều cơ chế đổi mới mạnh mẽ trong phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục, khuyến khích đầu tư xây dựng, phát triển đô thị thông minh, kinh tế xanh và chuyển đổi số. Thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ đã phân cấp, phân quyền 118 nhiệm vụ về địa phương.

Về công tác quy hoạch - chiến lược, Bộ đã trình Thủ tướng phê duyệt toàn bộ 5 quy hoạch ngành giao thông cấp quốc gia, lần đầu tiên trong lịch sử được lập đồng bộ. Cùng với đó là Chiến lược phát triển ngành Giao thông vận tải đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, các đề án phát triển cảng cạn, logistics, mạng lưới ga đường sắt, trung tâm tiếp vận hàng hóa… góp phần định hình phát triển hạ tầng chiến lược, đồng bộ, kết nối đa phương thức.

Về phát triển kết cấu hạ tầng, đây là lĩnh vực tạo nhiều dấu ấn đột phá. Bộ đã khởi công 93 dự án, hoàn thành 83 dự án giao thông, xây dựng... Đã hoàn thành khoảng 3.000km cao tốc, trong đó đã cơ bản hoàn thành đoạn cao tốc phía đông từ Lạng Sơn tới Cà Mau. Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành - công trình trọng điểm quốc gia, đến nay đã hoàn thành các gói thầu nền móng, nhà ga hành khách và các hạng mục kỹ thuật quan trọng, phấn đấu hoàn thành giai đoạn 1 cuối năm 2025.

Về đường sắt, Bộ đã trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sau gần 20 năm nghiên cứu; Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng để tăng năng lực kết nối vận tải hàng hóa quốc tế, phấn đấu khởi công cuối năm 2025.

Bộ đã trình Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam giai đoạn 2021-2030; thúc đẩy đầu tư, nâng cấp cảng Cái Mép - Thị Vải, Lạch Huyện, Vân Phong… Đồng thời, tập trung cắt giảm thủ tục hành chính, phát triển hạ tầng logistics, kết nối hàng hải, đường thủy với đường sắt, đường bộ, hàng không.

Về quản lý hoạt động vận tải, từ năm 2020-2024: Khối lượng vận chuyển, luân chuyển hàng hóa, hành khách toàn ngành tăng từ 1,46-1,9 lần. Tăng trưởng bình quân từ 13-16%/năm.

Về quản lý nhà ở và thị trường bất động sản, hiện có 692 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với quy mô 633.559 căn. Gần 124 nghìn căn nhà đã được hỗ trợ cho người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ, hộ nghèo, hộ cận nghèo. Bộ đã tháo gỡ 136/788 dự án bất động sản đang gặp khó khăn.

Về quản lý nhà nước về quy hoạch - kiến trúc, đô thị, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, ban hành Kế hoạch thực hiện quy hoạch.

Bộ đã tổ chức thẩm định và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, điều chỉnh tổng thể các quy hoạch chung đô thị Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, thành phố Huế và các khu kinh tế có vai trò động lực phát triển; Phối hợp với các địa phương triển khai Luật Kiến trúc năm 2019; điều chỉnh Định hướng thoát nước phát triển thoát nước đô thị và khu công nghiệp Việt Nam. Tính đến tháng 6/2025, toàn quốc đã có 900 đô thị. Tỷ lệ đô thị hóa cả nước đạt khoảng 44,9%.

Về đột phá phát triển nguồn nhân lực, khoa học sáng tạo, Bộ đã đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, ứng dụng công nghệ mới trong đào tạo trực tuyến. Hơn 1.200 nhiệm vụ khoa học công nghệ được triển khai, tập trung vào các lĩnh vực như xây dựng thông minh, vật liệu xanh, tiêu chuẩn kỹ thuật, chuyển đổi số.

Có thể nói, nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng bộ Bộ Xây dựng không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, mà còn tạo nên những dấu ấn đột phá trên 3 trụ cột chiến lược: hoàn thiện thể chế pháp luật, phát triển kết cấu hạ tầng đồng bộ - hiện đại và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

Việc hợp nhất tổ chức, mở rộng quy mô và yêu cầu ngày càng cao trong quản lý ngành đã tạo tiền đề vững chắc để bước vào nhiệm kỳ 2025-2030 với khí thế mới, quyết tâm mới và kỳ vọng lớn hơn.

Tháo gỡ các điểm nghẽn, phấn đấu tăng trưởng hai con số

Xin Bộ trưởng cho biết quan điểm chỉ đạo lớn và mục tiêu trọng tâm của Đảng bộ Bộ Xây dựng trong nhiệm kỳ mới?

Bước vào nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Bộ Xây dựng đứng trước nhiều thời cơ phát triển mới, song cũng đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhất là yêu cầu cao về hoàn thiện thể chế, phát triển hạ tầng đồng bộ, xây dựng đô thị thông minh, bền vững và đảm bảo an toàn giao thông.

Trong bối cảnh đó, Đảng bộ xác định rõ, trước hết, phải quán triệt sâu sắc phương châm hành động: "Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển". Gắn chặt công tác xây dựng Đảng với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Đảng bộ đặt ra những mục tiêu cụ thể với các cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị về triển khai nhiệm vụ chính trị, về công tác đảng, đặc biệt là chương trình kiểm tra giám sát; về công tác bồi dưỡng lý luận chính trị và kết nạp Đảng.

Về nhiệm vụ chính trị trọng tâm, Đảng bộ phải lãnh, chỉ đạo hoàn thành nhiều mục tiêu lớn như hoàn thiện thể chế, ban hành đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước. Đặc biệt là tiếp tục rà soát tháo gỡ các điểm nghẽn của ngành, để đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng hai con số, phấn đấu đóng góp vào trên 20% giá trị GDP của cả nước.

Cụ thể là triển khai các đề án lớn có tác động sâu rộng tới phát triển kinh tế - xã hội: đến năm 2030 có ít nhất 5.000km đường bộ cao tốc; Tổ chức khởi công đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt đô thị, đường sắt kết nối Trung Quốc (phấn đấu hoàn thành trước năm 2030 một số tuyến).

Đưa vào khai thác hiệu quả CHK quốc tế Long Thành, đẩy nhanh tiến độ hoàn thành hệ thống đường ven biển, các cảng biển trung chuyển quốc tế tại Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải, Cần Giờ, Liên Chiểu, Nam Đồ Sơn...

Thúc đẩy hoàn thành mục tiêu 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030 theo Đề án Chính phủ…

"Bộ tứ chiến lược" sẽ tạo nên đột phá

Trong chiến lược chung của ngành, Bộ Xây dựng đã xác định vị trí, vai trò của "Bộ tứ chiến lược" gồm các Nghị quyết 57, 59, 66, 68 như thế nào, thưa Bộ trưởng?

Bộ Xây dựng xác định đây là bốn trụ cột chiến lược, định hướng xuyên suốt và sẽ tạo nên đột phá cho quá trình phát triển ngành trong giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Cụ thể, Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá khoa học, công nghệ (KHCN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là kim chỉ nam cho quá trình hiện đại hóa toàn diện ngành Xây dựng. Bộ trưởng trực tiếp làm Trưởng Ban Chỉ đạo về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đã ban hành Chương trình chuyển đổi số ngành đến năm 2025, định hướng đến 2030.

Hiện đang tập trung hoàn thành hệ thống CSDL của ngành, sớm tổ chức Hội nghị KHCN để đặt hàng các đơn vị nghiên cứu, cho ra đời các sản phẩm mang tính đột phá, có thể ứng dụng ngay, nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý, phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn. Tiến tới nghiên cứu thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo và hình thành sàn giao dịch KHCN của ngành.

Bộ xác định đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Đặc biệt sẽ đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ mới như BIM (Mô hình thông tin công trình), GIS (Hệ thống thông tin địa lý), AI, IoT (Internet vạn vật), xây dựng hệ thống quản lý thông minh trong quy hoạch, đô thị, giao thông, đăng kiểm, cảng biển và hạ tầng thích ứng biến đổi khí hậu…

Hạ tầng số và nền tảng dữ liệu ngành cơ bản đã hình thành. Kho dữ liệu dùng chung 6 lĩnh vực đã kết nối với các bộ, ngành và địa phương; 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện đã được cung cấp dưới hình thức dịch vụ công trực tuyến toàn trình.

Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới là định hướng mở cửa mạnh mẽ hơn về thể chế, công nghệ và thị trường, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển hạ tầng, đô thị thông minh, vật liệu xây dựng xanh và logistics. Bộ Xây dựng đang đẩy mạnh các cơ chế hợp tác song phương và đa phương như với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Lào, Campuchia, EU, Hoa Kỳ, Australia… Tăng cường vai trò trong các khuôn khổ đa phương như: WTO, APEC, ASEAN, ASEAN+, CPTPP, EVFTA, UNESCAP, OSJD... Qua đó, huy động hiệu quả các nguồn lực ODA, FDI, vốn vay ưu đãi…

Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác lập pháp và thi hành pháp luật là cơ sở để Bộ Xây dựng xác lập một chương trình lập pháp có tính kiến tạo, đồng bộ và thực tiễn. Việc cải cách thể chế, giảm chồng chéo, tạo môi trường pháp lý thông thoáng là tiền đề để thực thi hiệu quả những mục tiêu của các Nghị quyết còn lại.

Các văn bản được ban hành đều mang tính đổi mới cao, sát thực tiễn, góp phần tháo gỡ nút thắt thể chế, cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, nhà ở thương mại, vật liệu xây dựng, đô thị thông minh và kết cấu hạ tầng…

Thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị, Bộ Xây dựng xác định rõ phát triển khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực trung tâm không chỉ là yêu cầu chính trị, mà còn là lựa chọn tất yếu để đẩy nhanh hiện đại hóa ngành Xây dựng và phát triển bền vững. Thực tế, nhiều doanh nghiệp tư nhân lớn trong nước đã đầu tư vào các dự án nhà ở xã hội, đô thị thông minh, hạ tầng giao thông… Đây là tín hiệu đáng mừng và Bộ sẽ tiếp tục đồng hành, tháo gỡ khó khăn, lan tỏa mô hình tốt của các dự án đầu tư tư nhân, dự án hợp tác công - tư PPP.

Mục tiêu là hiệu quả kinh tế, sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp

Với nhiều trọng trách, Đại hội lần này mang theo kỳ vọng đổi mới và đột phá chưa từng có. Theo Bộ trưởng, cần làm gì để hiện thực hóa Nghị quyết Đại hội ngay từ đầu nhiệm kỳ?

Để Nghị quyết không nằm trên giấy mà đi ngay vào cuộc sống, Đảng ủy phải chỉ đạo hoàn thành tốt kịch bản tăng trưởng của ngành, mục tiêu cuối cùng phải là hiệu quả kinh tế, là sự hài lòng của doanh nghiệp, người dân. Ngành Xây dựng phải tiên phong đóng góp khoảng trên 18% giá trị GDP cả nước trong năm 2025 và trên 20% cho những năm tiếp theo. Ngoài ra, theo ước tính, ngành Xây dựng có thể đóng góp gián tiếp khoảng 4-5% GDP, thông qua hiệu ứng lan tỏa tới các ngành khác như sản xuất máy móc, tiêu dùng dân cư...

Tôi nhấn mạnh rằng, Đại hội lần thứ I của Đảng bộ Bộ Xây dựng đã đánh dấu sự thay đổi lớn trong tổ chức, chức năng và nhiệm vụ khi hợp nhất hai ngành Xây dựng và Giao thông vận tải.

Việc hợp nhất là cam kết mạnh mẽ về thay đổi tư duy, kiến tạo phát triển hạ tầng, đô thị, chuyển đổi số và phát triển xanh - những trụ cột chiến lược của đất nước.

Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đảng bộ Bộ Xây dựng phải thực sự trở thành một khối thống nhất về tư tưởng, hành động để hoàn thành sứ mệnh kiến tạo hạ tầng - kết nối vận tải - mở rộng không gian phát triển trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Tôi kỳ vọng, mỗi cán bộ, đảng viên trong toàn Đảng bộ - bất kể đang công tác ở lĩnh vực nào - đều cảm thấy mình là một phần của sứ mệnh lớn lao ấy, có vai trò, có đóng góp cho ngành, cho đất nước và được lịch sử ghi nhận.

Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

Khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ dám làm

Trước thềm Đại hội Đảng bộ Bộ Xây dựng nhiệm kỳ 2025 - 2030, đại diện các tổ chức đảng đều bày tỏ quyết tâm nỗ lực vượt qua thách thức, xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.