Một trong những nội dung mới đáng chú ý là đề xuất bỏ quy định về bài thi mô phỏng trong sát hạch giấy phép lái xe sau ba năm áp dụng. Nhiều ý kiến cho rằng, việc tập trung sát hạch lái xe trên đường thực tế sẽ giúp cơ quan chức năng đánh giá chính xác hơn khả năng điều khiển xe của thí sinh, hạn chế những người chỉ biết "lái chay" nhưng không hiểu luật được cấp bằng.

Nhiều tình huống khó

Một ngày cuối tháng 11/2025, chị Nguyễn Thị Thu Hiền (28 tuổi, trú Nghĩa Đô, Hà Nội) đến trung tâm sát hạch lái xe ở xã Mê Linh để dự thi cấp giấy phép lái xe hạng B.

Sau khi hoàn thành một số nội dung với kết quả đạt, chị chuẩn bị tâm lý để vào phòng kiểm tra phần thi mô phỏng trên máy tính.

Trước khi bước vào phòng máy, chị Hiền hít thở thật sâu để lấy lại bình tĩnh. Hơn 20 phút sau, chị bước nhanh ra khỏi phòng thi mô phỏng, mừng rỡ: "Đỗ rồi!". Theo chia sẻ của chị, trong 10 câu hỏi mô phỏng thi trong vòng 20 phút, chị đã trả lời đúng gần như tối đa, đạt 43/50 điểm. "Với tôi và nhiều học viên khác, đây là phần thi khó nhất", chị Hiền cho hay.

Theo chị, những tình huống giả định trên máy đều không sát với thực tế. Chẳng hạn, ở tình huống điều khiển xe trên đường trong điều kiện trời tối và sương mù, học viên phải căn đến thời điểm xuất hiện chướng ngại vật mới nhấn phím để điều chỉnh tốc độ và tình trạng lái xe. "Còn trong thực tế, người lái xe trong điều kiện như vậy phải đi chậm, tính toán hay thậm chí cần phán đoán có chướng ngại vật để tránh va chạm", chị Hiền nói.

Anh Nguyễn Thanh Thắng (33 tuổi, trú tỉnh Quảng Ngãi), từng học và thi sát hạch cấp giấy phép lái xe tại Gia Lai cho hay, sau 2 lần trượt, đến lần thứ 3 anh mới thi đạt phần mô phỏng trên máy.

"Mô phỏng là nội dung thi rất khó bởi thao tác trên máy khác hoàn toàn thực tế, chỉ cần lệch một chút hoặc máy móc không ổn định có thể bị trượt ngay.

Tương tự, anh Nguyễn Văn Huấn (trú phường Trảng Dài, tỉnh Đồng Nai) cho hay, phải đến lần thứ 2, anh mới thi đạt phần mô phỏng. Các tình huống trong bài thi diễn ra rất nhanh, chỉ chậm vài giây là bị trừ điểm. Hơn nữa, nhiều tình huống đánh đố người thi, không giống hoàn toàn với thực tế khi lái xe ngoài đường.

"Quan trọng nhất vẫn là kỹ năng xử lý tình huống thật trên đường. Khi gặp tình huống bất ngờ, người lái cần phán đoán và phản ứng an toàn, không phải bấm phím đúng từng giây như trên mô phỏng", anh Huấn nhận xét.

Quan trọng nhất là kỹ năng thực tế

Trung tá Nguyễn Thanh Hải, Đội trưởng Đội Sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ, Phòng CSGT Công an tỉnh Gia Lai cho biết, mô phỏng là phần thi khó nhất trong sát hạch lái xe. Trong số lượng thí sinh bị trượt sát hạch ở địa phương này, người thi không đạt phần mô phỏng chiếm đến 80 - 90%.

Theo trung tá Hải, phần thi này khó nhưng lại không áp dụng được nhiều trong thực tế. Vì thế, nên xem xét bỏ phần thi mô phỏng, tăng độ dài quãng đường ở phần thi đường trường, gắn với thực tế nhiều hơn.

Cùng quan điểm, thượng tá Nguyễn Hàm Thắng, Phó trưởng Phòng CSGT Công an tỉnh Nghệ An nhận định, sau thời gian tiếp nhận và tổ chức các kỳ thi sát hạch giấy phép lái xe, lực lượng chức năng thấy rằng nhiều câu hỏi tình huống trong phần thi mô phỏng không sát với thực tế.

Do đó, đơn vị đã chủ động kiến nghị Bộ Công an bỏ phần thi này, chỉ giữ trong quá trình đào tạo để người lái xe làm quen, có thêm kinh nghiệm trước khi tập lái trên đường trường. Thượng tá Thắng khẳng định, đề xuất bỏ phần thi mô phỏng cũng là mong muốn của số đông các học viên thi sát hạch lái xe.

Thượng tá Hoàng Liên Sơn, Phó trưởng Phòng CSGT Công an TP Huế thông tin, từ khi tiếp nhận nhiệm vụ sát hạch cấp giấy phép lái xe, phần thi mô phỏng có từ 70 - 75% học viên thi đạt. Theo ông Sơn, quan trọng nhất vẫn là kỹ năng lái xe an toàn trên đường.

Theo ông Hoàng Trọng Anh, giáo viên tại một trung tâm dạy lái xe ô tô ở Hà Nội, đề xuất bỏ phần thi mô phỏng trong sát hạch giấy phép lái xe là hợp lý. Thực tế trên đường, lái xe phát hiện ra tình huống nguy hiểm thì đạp phanh, nhưng trên phần mềm mô phỏng là nhấn phím Space, nếu nhấn sớm hoặc chậm đều bị 0 điểm.

Cũng theo giáo viên này, nhiều học viên lớn tuổi và ít có điều kiện tiếp xúc với máy tính sẽ càng lúng túng, phản xạ chậm khi thao tác, dẫn đến nguy cơ cao bị trượt bài thi mô phỏng.

Tăng số lượng bài sát hạch thực hành

Theo đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT (cơ quan tham mưu dự thảo), hiện quy định sát hạch cấp giấy phép lái xe với nội dung thi bằng phần mềm mô phỏng các tình huống giao thông đang thiếu tính thực tiễn.

Theo đó, những tình huống trong bài thi chưa phản ánh đúng thực tế các tình huống giao thông trên đường. Thậm chí, có một số nội dung tình huống mang tính "đánh đố" thí sinh.

Trong công tác sát hạch lái xe Cục CSGT nhận thấy, cần tập trung nâng cao kỹ năng lái xe, nhận biết các quy tắc giao thông, xử lý tình huống cơ bản để phòng tránh tai nạn...

Do đó, dự thảo Thông tư sửa đổi có sự thay đổi nội dung sát hạch lái xe ô tô được điều chỉnh theo hướng bỏ phần thi mô phỏng, tăng số lượng bài sát hạch thực hành trên đường. Ngoài ra, dự thảo quy định thời gian sát hạch thực hành là 15 phút để bảo đảm thống nhất trong tổ chức.

Đồng tình với đề xuất trên, bà Trần Thị Bích Thảo, Hiệu phó Trường Trung cấp Giao thông Tiến Bộ, TP.HCM cho biết, nhiều thí sinh phản ánh, bài mô phỏng giống trò chơi điện tử hơn là sát hạch lái xe thật. Việc thao tác bàn phím hoặc chuột khác hoàn toàn so với chân ga, đạp phanh và đánh lái.

"Phản xạ trên phần mềm khó chuyển hóa thành kỹ năng thực tế, thậm chí có người thi mô phỏng nhiều lần vẫn không đạt dù khả năng lái ngoài đời khá tốt", bà Thảo nói và cho biết, nếu đề xuất bỏ phần thi mô phỏng được thông qua, cơ sở đào tạo sẽ có phương án xử lý cơ sở vật chất đã đầu tư, gồm hệ thống máy tính và phần mềm mô phỏng.

Theo đó, đơn vị này sẽ tái sử dụng hoặc chuyển đổi mục đích nhằm tránh lãng phí. Trước mắt, có thể sử dụng toàn bộ hệ thống để phục vụ học viên trong việc ôn luyện lý thuyết và tuyên truyền về an toàn giao thông.

Tương tự, ông Lê Văn Sinh, Giám đốc Trung tâm Đào tạo nghiệp vụ giao thông vận tải Gia Lai thông tin, từ khi phần thi mô phỏng được đưa vào sát hạch lái xe ô tô, trung tâm đã đầu tư thêm dàn máy móc hiện đại. Nếu bỏ nội dung thi mô phỏng, hệ thống trang thiết bị này vẫn được giữ lại để phục vụ học viên trong quá trình học.

Một lãnh đạo Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp, đào tạo lái xe ô tô, mô tô Masco Thừa Thiên - Huế cũng cho hay, nếu bỏ thi mô phỏng, đơn vị sẽ cài lại phần mềm và chuyển các máy đó cho thí sinh học lý thuyết.

Sát hạch xe máy sẽ thêm nhiều kỹ năng

Cũng trong dự thảo Thông tư sửa đổi, cơ quan soạn thảo còn đề xuất bổ sung bài hình tổng hợp (sa hình) trong sát hạch mô tô các hạng A và A1 nhằm đánh giá đầy đủ hơn kỹ năng điều khiển và xử lý tình huống giao thông của thí sinh.

Cụ thể, bài sa hình mới sẽ có thêm các kỹ năng như: Duy trì tốc độ ổn định trong khoảng 40-50km/h; thao tác tăng số và giảm số đúng kỹ thuật; dừng xe chính xác tại vị trí quy định; chuyển hướng có quan sát và bật tín hiệu; phanh khẩn cấp (yêu cầu thí sinh đạt tốc độ đủ cao trước khi dừng đột ngột mà vẫn giữ an toàn).

Theo trung tá Nguyễn Thanh Hải, Đội trưởng Đội Sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ, Phòng CSGT Công an tỉnh Gia Lai, điều này nhằm gắn kỹ năng của học viên sát với việc tham gia giao thông thực tế.

Nội dung mới này sẽ kéo dài thời gian thi của học viên nhưng chất lượng tốt hơn. Bởi người thi sẽ phải vượt qua những phần sa hình phức tạp hơn trước, tay lái cũng được đánh giá kỹ hơn.

Bên cạnh đó, việc thêm một số nội dung thi sa hình đòi hỏi các cơ sở đào tạo phải tăng thêm diện tích so với trước kia và đầu tư thêm trang thiết bị, vật chất.

Ông Trần Trung Thành, Giám đốc Trung tâm đào tạo PTS ở phường Vinh Phú, tỉnh Nghệ An cho biết, với đề xuất thêm bài thi sa hình này, điều làm ông băn khoăn nhất là diện tích đất mở rộng để làm sa hình.

"Theo dự thảo, cần sân bãi có diện tích tối đa 90m dài và 15m rộng, tương đương khoảng 1.350m2. Như vậy, không phải trung tâm nào cũng đáp ứng được. Nếu muốn mở rộng đất ở khu vực thành phố với diện tích như vậy là rất khó. Còn giá trị đầu tư hạ tầng khác thì các trung tâm hoàn toàn chủ động được", ông Thành cho hay.