Hướng dẫn nêu rõ, khi đánh giá tác động trong quá trình xây dựng chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, các cấp có thẩm quyền cần dự kiến phương án giảm 20% biên chế (không bao gồm viên chức trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc lĩnh vực giáo dục và y tế).

Theo đó, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong các cơ quan, tổ chức, đơn vị không trực tiếp thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhưng thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ, nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức (không bao gồm viên chức trong lĩnh vực giáo dục và y tế) cũng thuộc phạm vi được xem xét, đánh giá tác động chính sách, chế độ.

Các đơn vị sự nghiệp công lập do cấp huyện quản lý, được tổ chức lại theo địa bàn đơn vị hành chính cấp xã mới thì viên chức và người lao động là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của việc thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và thuộc đối tượng áp dụng theo Nghị định 178 và Nghị định 67.

Trường hợp các đơn vị sự nghiệp công lập do cấp huyện quản lý, được chuyển nguyên trạng về cấp xã quản lý thì viên chức và người lao động là đối tượng không chịu sự tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy và không thuộc đối tượng áp dụng theo Nghị định số 178 và Nghị định số 67.

Tuy nhiên, các đơn vị sự nghiệp công lập này thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ viên chức thì viên chức thuộc đối tượng áp dụng theo Nghị định số 178 và Nghị định số 67 (không bao gồm viên chức sự nghiệp giáo dục và y tế).

Theo hướng dẫn của Bộ Nội vụ, trong các đơn vị sự nghiệp công lập, chỉ viên chức (tức những người được tuyển dụng theo Luật Viên chức, đang hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị) mới thuộc đối tượng được áp dụng chính sách tinh giản theo Nghị định 178.

Việc đơn vị có tự chủ tài chính 100% hay không không ảnh hưởng đến quyền lợi này, miễn là viên chức đó nằm trong diện bị sắp xếp lại tổ chức, thay đổi cơ chế hoạt động, giải thể hoặc sáp nhập.

Ngược lại, người lao động ký hợp đồng lao động theo Bộ luật Lao động (thường là hợp đồng do đơn vị tự ký không theo chỉ tiêu biên chế) thì không được hưởng chính sách tinh giản biên chế theo Nghị định 178, dù làm việc trong cùng đơn vị sự nghiệp.

Nhóm này nếu bị chấm dứt hợp đồng sẽ được giải quyết theo quy định riêng của pháp luật lao động và hợp đồng đã ký.

Các chính sách áp dụng với viên chức thuộc diện tinh giản bao gồm nghỉ hưu trước tuổi, thôi việc hưởng trợ cấp một lần, hỗ trợ học nghề hoặc chuyển sang làm việc ngoài khu vực Nhà nước.

Cụ thể, người nghỉ hưu trước tuổi không bị trừ tỷ lệ lương hưu và được trợ cấp theo số năm nghỉ sớm. Người thôi việc sẽ được trợ cấp dựa trên số năm công tác và mức lương hiện tại. Người học nghề hoặc chuyển việc sẽ được hỗ trợ chi phí hoặc một khoản tiền nhất định.