Đó là thông tin được ông Lê Huy Anh, Phó cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ, chia sẻ tại Diễn đàn "Thể chế hóa đổi mới sáng tạo - bảo vệ tài sản vô hình theo tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW" tổ chức hôm nay tại Hà Nội.

Rào cản lớn nhất hiện nay là Việt Nam "chưa hình thành được thị trường về sở hữu trí tuệ", ông Trương Anh Tú, Chủ tịch TAP Law.

Cụ thể, ông Huy Anh cho biết: Mặc dù Luật Sở hữu trí tuệ mới được sửa đổi năm 2022, nhưng trước bối cảnh công nghệ thay đổi như vũ bão, đặc biệt là sự trỗi dậy của Trí tuệ nhân tạo (AI), Cục sẽ tiếp tục đề xuất sửa đổi luật với năm chính sách lớn. Trọng tâm là thương mại hóa tài sản trí tuệ. Theo đó, cần xây dựng một thị trường cho tài sản trí tuệ, thí điểm các cơ chế mới như vay vốn thế chấp bằng tài sản trí tuệ, xây dựng sàn giao dịch và tạo ra một hệ sinh thái với các tổ chức trung gian định giá chuyên nghiệp. Đồng thời, Cục sẽ đơn giản hóa thủ tục hành chính, giải quyết tình trạng tồn đọng hồ sơ và đẩy mạnh chuyển đổi số trong toàn bộ quy trình.

"Sở hữu trí tuệ là đòn bẩy quan trọng nhất, thúc đẩy mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư từ xã hội hóa và khu vực tư nhân vào khoa học công nghệ. Sở hữu trí tuệ, đặc biệt là độc quyền sáng chế, chính là cơ chế mạnh mẽ nhất để mang lại lợi nhuận, tạo ra những độc quyền gần như tuyệt đối trên thị trường", ông Huy Anh khẳng định.

Một tín hiệu đáng mừng là việc thành lập Tòa án chuyên trách về sở hữu trí tuệ. Cùng với xây dựng thể chế, ông Huy Anh cho biết, Cục Sở hữu trí tuệ cũng sẽ tập trung vào công tác thực thi. Với Công điện số 65 và Chỉ thị 13 của Thủ tướng Chính phủ, cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã chính thức được tuyên chiến. Từ tháng 3 năm 2024, Cục Sở hữu trí tuệ đã được giao thêm chức năng thanh tra chuyên ngành. Lãnh đạo Cục cam kết sẽ đóng vai trò là "nhạc trưởng", dẫn dắt và phối hợp hiệu quả với các cơ quan thực thi khác.

Chung góc nhìn, ông Trương Anh Tú, Chủ tịch TAP Law, cho biết rào cản lớn nhất hiện nay là Việt Nam "chưa hình thành được thị trường về sở hữu trí tuệ". Ông Tú chỉ ra rằng, trong khi thị trường sở hữu trí tuệ toàn cầu đã đạt giá trị 80.000 tỷ đô la, thì ở Việt Nam, các sáng chế, phát minh chưa được định giá và chưa có cơ chế để thẩm định giá.

"Chúng ta cứ vướng víu, thiếu trước hụt sau, chưa hình thành được một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo đầy đủ, từ thẩm định giá, vốn hóa đến sàn giao dịch," ông Tú nói. Ông ví tình trạng này giống như "làm thơ xong cất vào ngăn kéo" khi không thể đưa ra thị trường, không góp vốn hay huy động vốn.

Để giải quyết vấn đề này, ông Tú cho rằng cần một "cuộc cách mạng thể chế" để thay đổi và làm mới nhiều quy định. "Việt Nam nên học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước như: Mỹ, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Singapore", ông Trương Anh Tú gợi ý.