Sáng 20/6, tại Diễn đàn báo chí toàn quốc lần thứ II trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc 2025, phiên thảo luận số 5 với chủ đề "Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn!" đã thu hút sự chú ý đặc biệt của đội ngũ những người làm báo.

Nguồn thu là vấn đề sống còn của báo chí

Phát biểu mở đầu phiên thảo luận, ông Nguyễn Văn Bá, Tổng biên tập Báo Vietnamnet chia sẻ: "Nguồn thu là vấn đề sống còn của báo chí hiện nay. Báo chí không thể tồn tại nếu không có dòng tiền để duy trì hoạt động".

Ông Bá cho rằng, trong bối cảnh công nghệ và hành vi người dùng thay đổi chóng mặt, mô hình kinh doanh báo chí truyền thống đang đứng trước áp lực "lột xác". Tòa soạn không chỉ cần sản xuất nội dung hay và nhanh, mà còn phải trả lời câu hỏi cốt lõi: Báo chí sống bằng gì trong thời đại kỹ thuật số?

Theo ông Bá, quảng cáo từng là nguồn thu chủ lực của báo chí đang bị sụt giảm nhanh chóng. Các hình thức như tổ chức sự kiện hay dịch vụ truyền thông tiềm ẩn nhiều rủi ro, còn mô hình thu phí nội dung vẫn chưa đạt quy mô đủ lớn. Ngân sách nhà nước dù quan trọng, nhưng không thể là cứu cánh lâu dài cho hoạt động báo chí.

"Báo chí hiện nay buộc phải "bán được nhiều thứ hơn là nội dung". Đó là dịch vụ thông tin chuyên sâu, dữ liệu, sự kiện, tư vấn chiến lược thương hiệu, thậm chí là chính "niềm tin" mà người đọc dành cho tờ báo.

Đây không chỉ là thách thức, mà còn là một cuộc chuyển mình về tư duy và mô hình vận hành của báo chí trong kỷ nguyên số", ông Bá chia sẻ.

Đa dạng hóa nguồn thu để thích ứng

Ông Trần Xuân Toàn, Phó tổng biên tập báo Tuổi trẻ chia sẻ, báo chí phải sống được bằng chính sự chi trả của bạn đọc thì mới đạt được sự bền vững. Trước đây, có thời điểm báo Tuổi trẻ đạt doanh thu lên đến cả nghìn tỷ đồng, trong đó nguồn thu đến từ phát hành báo đến bạn đọc chiếm khoảng 55%, sau đó mới đến nguồn thu quảng cáo.

Hiện nay, xu hướng bạn đọc chuyển dịch sang nền tảng số, số lượng báo giấy bán ra cũng sụt giảm theo… nhưng vẫn là nguồn thu tương đối của báo Tuổi trẻ. Cơ cấu nguồn thu của Tuổi trẻ hiện nay đến từ nhiều nguồn, trong đó, nguồn thu từ quảng cáo, truyền thông khoảng 65%; sau đó là nguồn thu liên quan đến đầu tư tài chính, cho thuê văn phòng, phát hành và đào tạo truyền thông - báo chí…

Ông Mai Ngọc Phước, Tổng biên tập báo Pháp Luật TP.HCM cho biết: "Nguồn thu hiện tại của chúng tôi chủ yếu đến từ quảng cáo, mạng xã hội (Youtube, Zalo) và tổ chức các sự kiện. Chúng tôi tổ chức các hội thảo, tọa đàm theo tôn chỉ, mục đích của tòa soạn, ví dụ tọa đàm về quyền sử dụng đất, Nghị quyết 68 kinh tế tư nhân…

Bên cạnh nguồn thu quảng cáo - nguồn thu truyền thống, tôi cho rằng các nguồn thu khác (tổ chức sự kiện…) hiện tại có tiềm năng rất lớn để tăng nguồn thu cho báo chí".

Chuyển từ mô hình "bán sản phẩm" sang "cung cấp giải pháp"

Tiếp nối thảo luận, bà Phan Đặng Trà My, Phó tổng giám đốc Chiến lược VCCorp cho rằng, kinh doanh quảng cáo báo chí không thể đứng ngoài dòng chảy đổi mới sáng tạo, giá trị của báo chí bất biến nhưng báo chí luôn phải sáng tạo.

"Chỉ "bán" PR truyền thống sẽ trở thành mô hình kinh doanh lỗi thời không thể tăng trưởng. Báo chí cần cập nhật và sáng tạo các hình thức sản phẩm quảng cáo mới. Báo chí không thiếu nội dung để xuất bản, mà thiếu sản phẩm thương mại để bán ra thị trường.

Báo chí không nên chỉ xuất bản nội dung, mà phải chủ động trở thành đối tác cung cấp giải pháp truyền thông – marketing tích hợp cho doanh nghiệp. Báo chí cần định vị lại mình như một nền tảng uy tín, xây dựng các sản phẩm quảng cáo sáng tạo, định hướng đúng khách hàng mục tiêu vào các dịp cao điểm theo mùa vụ", bà My nói.

Theo bà My, báo chí với lợi thế lớn về nội dung chất lượng hoàn toàn có thể trở thành đối tác truyền cảm hứng cho doanh nghiệp trong các chiến dịch thương hiệu và xã hội hoá. Tuy nhiên, điều đó đòi hỏi sự thay đổi triệt để từ tư duy đến tổ chức vận hành.

"Hãy tạo liên minh giữa báo chí – thương hiệu – công nghệ. Báo chí không chỉ phản ánh xã hội mà phải kiến tạo ảnh hưởng bằng sự hợp lực và đổi mới", bà My khuyến nghị.

AI và chuyển đổi số báo chí không còn là tùy chọn

Trước làn sóng công nghệ ngày càng mạnh mẽ, các tòa soạn không còn đứng trước câu hỏi "có nên chuyển đổi số không", mà là "chuyển đổi như thế nào để không bị bỏ lại phía sau".