Thúc đẩy các động lực tăng trưởng truyền thống

Ngay từ đầu năm 2025, Bộ Công thương đã xây dựng kịch bản tăng trưởng ngành theo định hướng tăng trưởng hai con số, theo chỉ đạo của Thủ tướng tại Công điện 140/CĐ-TTg ngày 27/12/2024. Các chỉ tiêu xuất khẩu, cán cân thương mại, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đều được "giao bài" cụ thể theo Nghị quyết 25/NQ-CP ngày 5/2/2025.

Tuy nhiên, sau 7 tháng, một số chỉ số vẫn còn "đuối sức" so với lộ trình đặt ra. Để đảm bảo đích đến tăng trưởng chung của cả nước, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu các đơn vị trong ngành khẩn trương rà soát, cập nhật kịch bản tăng trưởng theo tháng/quý, kèm theo các nhóm giải pháp cụ thể, sát thực tế, không để lỡ nhịp phục hồi quý cuối năm.

Bộ Công thương cũng xác định rõ: nội địa hóa, công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp tư nhân sẽ là ba "mũi nhọn" thúc đẩy sản xuất. Ảnh: Kim Oanh.

Một trong những động lực trọng yếu được Bộ trưởng nhấn mạnh là đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Cục Công nghiệp, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Vụ Kế hoạch – Tài chính... được yêu cầu xây dựng tiến độ, chỉ tiêu giải ngân cụ thể tới từng chủ đầu tư. Các vướng mắc phải được nhận diện sớm, xử lý kịp thời để các dự án không "đứng bánh" giữa đường.

Đồng thời, cần chủ động điều hành kế hoạch vốn, tập trung nguồn lực cho các dự án có khả năng giải ngân tốt, đảm bảo đúng tiến độ, không để vốn "ngủ đông".

Trong lĩnh vực năng lượng, Bộ trưởng chỉ đạo các đơn vị như Cục Điện lực, Vụ Dầu khí và Than… chuẩn bị đầy đủ phương án ứng phó mùa cao điểm. Từ khai thác thủy điện mùa mưa, đảm bảo cân đối xăng dầu, đến vận hành hệ thống truyền tải, cung ứng điện ổn định mùa nắng nóng – tất cả phải nằm trong kịch bản điều hành chủ động.

Đặc biệt, việc tháo gỡ "nút thắt" trong cơ chế mua bán điện trực tiếp và chính sách phát triển điện mặt trời mái nhà được xem là then chốt để khai thác hiệu quả năng lượng tái tạo. Ngành công nghiệp chế tạo thiết bị năng lượng cũng được khuyến khích phát triển nội địa hóa mạnh mẽ hơn.

Trọng tâm dài hạn được xác định là thúc đẩy sản xuất xanh, tiết kiệm năng lượng và từng bước hình thành thị trường carbon nội địa. Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm & hiệu quả (sửa đổi) sẽ là "xương sống pháp lý" để cụ thể hóa các mục tiêu giảm phát thải, hướng tới Net-zero 2050.

Doanh nghiệp được khuyến khích đổi mới công nghệ, đầu tư vào tuần hoàn chất thải, giảm định mức năng lượng tiêu hao. Các tiêu chuẩn phát thải ngành công nghiệp sẽ sớm được ban hành để làm cơ sở cho giám sát và kiểm soát môi trường sản xuất.

Bộ Công thương cũng xác định rõ: Nội địa hóa, công nghiệp hỗ trợ và doanh nghiệp tư nhân sẽ là ba "mũi nhọn" thúc đẩy sản xuất. Cần tận dụng các Nghị quyết "bộ tứ trụ cột" của Bộ Chính trị để hoàn thiện khung pháp lý phát triển công nghiệp.

Đặc biệt, việc đưa các doanh nghiệp trong nước tham gia chuỗi cung ứng các dự án giao thông, đường sắt, năng lượng, hạ tầng số… là bước đi chiến lược để doanh nghiệp Việt làm chủ công nghệ và thị trường. Một số dự án khai thác khoáng sản quy mô lớn như Thạch Khê, Cromit Cổ Định, Bô-xít Tây Nguyên... cũng được nghiên cứu triển khai để tạo nguồn nguyên liệu đầu vào cho ngành luyện kim, vật liệu.

Thúc đẩy tiêu dùng và xuất khẩu

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị: đẩy mạnh xúc tiến thương mại qua nền tảng số, thúc đẩy thương mại điện tử tăng trưởng trên 25% trong năm. Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" cần được nâng tầm, trở thành xu hướng tiêu dùng, giúp hàng hóa trong nước tiếp cận sâu hơn tới người dân.

Song song đó, phải xây dựng hệ thống phân phối đặc trưng như "Tinh hoa hàng Việt", "Tự hào hàng Việt"… và xử lý triệt để nạn buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại để giữ vững lòng tin người tiêu dùng.

Về đối ngoại, Bộ trưởng nhấn mạnh cần tiếp tục đàm phán các FTA mới, đặc biệt với các thị trường trọng điểm như Mỹ, Trung Đông, Ấn Độ, châu Phi, Mỹ La-tinh... Trong đó, mối quan hệ kinh tế - thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ cần được làm sâu sắc hơn, hướng đến một hiệp định toàn diện, cân bằng và bền vững.

Các đơn vị cũng được giao nhiệm vụ giám sát chặt tình hình thực thi cam kết từ phía Hoa Kỳ, đồng thời triển khai hiệu quả các hiệp định đã ký. Việc ký kết các bản ghi nhớ thương mại gạo với Brasil, Philippines, Malaysia, Indonesia… cũng là điểm nhấn trong nỗ lực mở rộng thị trường xuất khẩu.

Cuối cùng, nhóm giải pháp "dài hơi" tập trung vào phát triển các động lực mới: đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, khoa học công nghệ và nhân lực chất lượng cao. Các đơn vị được yêu cầu chủ động triển khai quyết liệt các Nghị quyết số 57, 59, 66 và 68 của Bộ Chính trị, khai thác hiệu quả lợi thế hội nhập, đẩy mạnh kinh tế số, phát triển nền sản xuất thông minh.