Bộ Công thương vừa thông tin liên quan đến tình trạng nhập khẩu thép cán nóng (HRC) khổ rộng từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng đột biến trong nửa đầu năm 2025. Diễn biến này xảy ra ngay khi Việt Nam điều tra chống bán phá giá với một số sản phẩm thép HRC Trung Quốc từ năm ngoái đến nay. Nhiều ý kiến cho rằng có dấu hiệu lẩn tránh thuế thông qua điều chỉnh thông số sản phẩm.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan, trong tháng 6/2025, sản lượng thép HRC khổ rộng trên 1.880mm nhập khẩu từ Trung Quốc đạt khoảng 215.000 tấn. Con số này cao gấp 26 lần so với cùng kỳ năm 2024, khi lượng nhập chỉ khoảng 8.000 tấn.

Tính chung 6 tháng đầu năm, sản lượng nhập khẩu lên tới gần 650.000 tấn. Mức này cao gấp 15 lần so với cùng kỳ năm ngoái.

Đáng chú ý, giá nhập khẩu bình quân của mặt hàng này lại có xu hướng giảm. Trong tháng 6, giá chỉ khoảng 502 USD/tấn. Mức này thấp hơn 13% so với tháng 6/2024 (576 USD/tấn) và giảm tiếp 6% so với tháng 5/2025.

Trước đó, Việt Nam đã áp dụng thuế chống bán phá giá tạm thời từ tháng 2/2025. Biện pháp chính thức có hiệu lực từ ngày 6/7/2025, với mức thuế từ 19,38-27,83%. Tuy nhiên, phạm vi áp thuế chỉ giới hạn cho các sản phẩm thép cán nóng có độ dày từ 1,2-25,4mm và chiều rộng không quá 1.880mm.

Theo Bộ Công thương, biện pháp này chống bán phá giá (CBPG) đối với sản phẩm thép cán nóng không áp dụng với sản phẩm có chiều rộng lớn hơn 1.880mm do trong nước chưa sản xuất được và ngành sản xuất trong nước không yêu cầu.

Tuy nhiên, bộ này đã hoàn thiện thể chế, ban hành các thông tư hướng dẫn Nghị định 86 năm 2025 ngày 11/4/2025 để có thể thực thi ngay các quy định mới về phòng vệ thương mại từ ngày 1/7/2025.

"Các quy định mới của chúng ta đã lường trước khả năng doanh nghiệp lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại nên đã cho phép áp dụng các biện pháp chặt chẽ và kịp thời hơn, trên cơ sở đề nghị của doanh nghiệp cũng như cân nhắc hài hòa lợi ích của tất cả các bên liên quan", theo Cục Phòng vệ thương mại.

Hiện Bộ Công thương đã đề nghị Bộ Tài chính (Cục Hải quan) xem xét trên cơ sở các quy định của pháp luật để có biện pháp tăng cường giám sát đối với các lô hàng liên quan.

Bộ này cũng đã có hướng dẫn để ngành sản xuất trong nước hoàn thiện hồ sơ yêu cầu điều tra chống lẩn tránh theo các quy định mới của pháp luật để Bộ Công thương có đầy đủ cơ sở xem xét.

Tuy nhiên, bộ này cũng khẳng định, cùng với việc đảm bảo môi trường cạnh tranh bình đẳng giữa doanh nghiệp sản xuất thép trong nước và nước ngoài thì cũng cần điều hành trên cơ sở hài hòa lợi ích của các doanh nghiệp, đặc biệt là không gây tổn hại đến các ngành sản xuất trong nước, nhất là ngành được Nhà nước ưu tiên phát triển.