Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 16/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 - 5 tuổi.

Tham gia góp ý, đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh (đoàn Vĩnh Long) cho biết, thực tế ghi nhận giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn, trong đó, có khoảng 300.000 trẻ em mẫu giáo từ 3-4 tuổi chưa ra lớp, chủ yếu là trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.

Theo tờ trình của Chính phủ, ước tính ngân sách để phổ cập giáo dục mầm non 3-5 tuổi sẽ cần khoảng 25.000 tỷ đồng và cần bổ sung trên 21.000 biên chế để tuyển giáo viên mầm non.

Đại biểu cho biết, chúng ta đã thực hiện đề án phổ cập mầm non trẻ em 5 tuổi trong 5 năm 2010-2015 nhưng thực tế đến năm 2017 mới hoàn thành, chậm 2 năm do khó khăn về cơ sở vật chất, kinh phí và đội ngũ.

Do đó, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo từ 3-5 tuổi cần có giải pháp để thu hút giáo viên. Bên cạnh quy định lương giáo viên được xếp bậc cao nhất trong khối hành chính sự nghiệp tại Luật Nhà giáo vừa được Quốc hội thông qua, theo đại biểu, cần tăng mức ưu đãi nghề lên 45%.

Đồng thời, cần rà soát quy hoạch mạng lưới trường lớp, tập trung vào các khu vực khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, điểm lẻ, vùng có đông dân cư, dân nhập cư và công nhân.

Đồng tình với các cơ chế chính sách cho giáo viên mầm non tại dự thảo Nghị quyết về phụ cấp, chính sách nghỉ hưu trước tuổi, song, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đề nghị tuyển dụng bằng hình thức xét tuyển thay vì thi tuyển để sớm có đội ngũ giáo viên tại các trường đang thiếu.

Đồng quan điểm, đại biểu Vương Thị Hương (đoàn Hà Giang) dẫn chứng, tại Hà Giang hiện có hơn 200 trường mầm non với hơn 1.100 điểm trường lẻ, cho thấy sự phân tán rất cao trong tổ chức lớp học, khiến nhu cầu về giáo viên không chỉ phụ thuộc vào số lượng trẻ mà còn bị chi phối bởi địa hình, giao thông...

Theo đại biểu, số giáo viên hiện có tại địa phương này là 4.761 người, trong khi nhu cầu đến năm 2030 dự kiến tối thiểu là 5.771 người, tức thiếu gần 1.000 giáo viên, tương đương với 20% tổng biên chế hiện tại. Con số này chưa bao gồm giáo viên nghỉ hưu, chuyển vùng công tác hoặc biến động tăng do mở rộng phổ cập cho trẻ từ 3-5 tuổi.

Giải trình tiếp thu ý kiến ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc tăng cường cơ sở vật chất, kiên cố hóa trường học, xây thêm trường mầm non đã được Thủ tướng chỉ đạo ngành giáo dục khi xây dựng chương trình mục tiêu quốc gia. Hiện Bộ đang tích cực xây dựng và triển khai.

"Số lượng giáo viên mầm non lớn nhất nhưng cũng thiếu nhiều nhất, cường độ lao động, áp lực, vất vả nhất song lương và thu nhập lại thấp nhất. Do đó, đây cũng là đối tượng đang được quan tâm tăng cường các cơ chế chính sách nhất", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói thêm.

Cùng ngày, Quốc hội thảo luận tại hội trường dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Tham gia góp ý, đại biểu Trịnh Thị Tú Anh (đoàn Lâm Đồng) bày tỏ băn khoăn việc miễn học phí liệu có làm giảm chất lượng đào tạo; áp lực tài chính đè nặng có thể làm giảm các khoản chi cho hoạt động chuyên môn, cơ sở vật chất, trang thiết bị, chế độ đãi ngộ cho giáo viên.

Theo bà, khi chất lượng giáo dục chính khóa có nguy cơ bị ảnh hưởng, nhu cầu cho con em đi học thêm để bù đắp kiến thức của phụ huynh có thể gia tăng. Nếu không được quản lý chặt chẽ, tình trạng dạy thêm tràn lan, biến tướng sẽ tiếp tục gây áp lực về tài chính, thời gian cho học sinh và gia đình.

Nữ đại biểu cũng lo ngại về nguy cơ phát sinh các khoản thu "tự nguyện" không đúng quy định.

Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương ban hành các phương án, hướng dẫn, cơ chế cấp bù kinh phí cho các cơ sở giáo dục, bảo đảm khi nghị quyết có hiệu lực, việc tổ chức thực hiện diễn ra thuận lợi, thông suốt ngay từ đầu năm học mới (tháng 9/2025 năm nay). Bởi nếu việc cấp bù kinh phí chậm trễ chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hoạt động dạy và học của nhà trường.

Giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, để triển khai việc miễn học phí cho kịp năm học 2025 – 2026, hiện Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tích cực triển khai xây dựng Nghị định để thay thế cho Nghị định 81 và Nghị định 97, đặt mục tiêu trong tháng 6 hoàn tất và ban hành cùng thời điểm Nghị quyết trên được Quốc hội được thông qua, có hiệu lực.