Đẩy mạnh phân cấp đi đôi hướng dẫn để đảm bảo chất lượng

Chiều 28/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Nhiều đại biểu quan tâm góp ý về các nội dung như: phân loại quy hoạch, đẩy mạnh phân cấp trong lập, phê duyệt quy hoạch; phân loại đô thị; quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương; quy hoạch chung đô thị thuộc thành phố, phê duyệt quy hoạch chi tiết…

Cuối phiên thảo luận, phát biểu giải trình, làm rõ ý kiến các đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu tối đa ý kiến các đại biểu Quốc hội. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra để tổng hợp, nghiên cứu và hoàn thiện dự thảo luật, trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Theo Bộ trưởng, hiện nay cả nước có gần 300 viện và trung tâm thực hiện công tác tư vấn lập quy hoạch, riêng tại các thành phố lớn cũng có các viện quy hoạch, kiến trúc riêng.

Trước đây, với mô hình chính quyền ba cấp, các cấp tỉnh, huyện khi lập quy hoạch thường thuê tư vấn từ các đơn vị này, bám sát quy hoạch quốc gia và quy hoạch ngành.

Hiện nay, khi triển khai mô hình chính quyền cấp hai cấp, việc lập quy hoạch cũng cần thực hiện đồng bộ từ tỉnh đến xã, bảo đảm cùng một đơn vị tư vấn hoặc đầu mối chuyên môn nhằm tạo sự thống nhất.

Về thẩm định quy hoạch, theo Bộ trưởng, tại các Sở Xây dựng sau sáp nhập hiện có đội ngũ khoảng 60 - 70 kỹ sư chuyên ngành, đủ điều kiện thành lập hội đồng thẩm định. Với các quy hoạch liên quan phạm vi quốc gia, ngoài lực lượng chuyên môn sẵn có, Bộ Xây dựng vẫn thuê thêm các chuyên gia có chuyên môn sâu để bảo đảm chất lượng.

Do đó, khi đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong lập, phê duyệt quy hoạch, không nên cho rằng cấp xã hay cấp tỉnh không đủ năng lực thẩm định, mà cần có hướng dẫn cụ thể qua các nghị định, thông tư để việc triển khai bảo đảm thống nhất và chất lượng.

Đối với đề nghị làm rõ thẩm quyền của UBND thành phố phê duyệt các quy hoạch phân khu đô thị trong thành phố, theo Bộ trưởng, quy định này nhằm đẩy mạnh phân cấp phân quyền phù hợp với pháp luật về tổ chức chính quyền địa phương.

Theo đó, quy hoạch phân khu nằm trong phạm vi đơn vị hành chính cấp xã sẽ do UBND cấp xã phê duyệt; các quy hoạch phân khu có liên quan đến địa giới hành chính từ hai cấp xã trở lên sẽ do UBND cấp tỉnh phê duyệt.

Tiếp thu ý kiến của cơ quan thẩm tra và ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ, đến nay, cơ quan soạn thảo đã chỉnh lý quy định tại dự thảo luật theo hướng tăng tính chủ động và trách nhiệm cho UBND các cấp.

Trong đó, đối với các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết của khu vực có quy mô, vai trò, ý nghĩa quan trọng của tỉnh, của thành phố về chính trị, văn hóa, lịch sử, an ninh quốc phòng, thúc đẩy phát triển kinh tế sẽ do UBND cấp tỉnh xác định, trên cơ sở các quy hoạch của cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch chung của thành phố.

Đối với quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết trong phạm vi địa giới hành chính do xã quản lý, trường hợp nhân sự, năng lực chuyên môn, điều kiện của cấp xã chưa đáp ứng yêu cầu thẩm định, phê duyệt, sẽ chuyển về cấp tỉnh để triển khai, thực hiện.

Đề xuất Thủ tướng phê duyệt quy hoạch chung của thành phố, đảm bảo thống nhất quản lý

Nhiều đại biểu đề nghị làm rõ khái niệm đô thị và phân loại đô thị khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Bộ trưởng cho biết, dự thảo luật lần này đã xác định rõ khái niệm đô thị và các tiêu chí phân loại.

Trong đó, đô thị được hiểu là không gian tập trung dân cư có mật độ cao, chủ yếu hoạt động phi nông nghiệp; có cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ và hiện đại. Đồng thời, phải là trung tâm tổng hợp hoặc chuyên ngành; có vai trò thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của quốc gia hoặc của vùng lãnh thổ; phạm vi ranh giới quản lý và phát triển đô thị được xác định theo quy hoạch chung đô thị và không giới hạn bởi địa giới hành chính.

Dự thảo luật cũng phân loại hệ thống đô thị theo các tiêu chí: vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; mức độ đô thị hóa; trình độ phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hạ tầng số, kiến trúc, cảnh quan. Đồng thời, xác định Hà Nội và TP.HCM là hai đô thị đặc biệt.

"Việc phân loại đô thị là cơ sở để tổ chức sắp xếp hệ thống đô thị, trong khi đó, các tiêu chuẩn về phân loại đô thị sẽ là cơ sở định hướng để phát triển hệ thống đô thị và từng đô thị", Bộ trưởng nhấn mạnh và cho biết, tới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ thông qua tiêu chí và tiêu chuẩn phân loại đô thị.

Về ý kiến một số đại biểu đề nghị làm rõ sự cần thiết phải lập quy hoạch chung của thành phố, phân định rõ quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung của thành phố, Bộ trưởng cho biết, thành phố trực thuộc Trung ương có vai trò là trung tâm thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của vùng, quốc gia và các đầu mối giao thương quốc tế.

Mặt khác, đây là đô thị có chính quyền đô thị với nhiệm vụ quyết định định hướng phát triển hạ tầng đô thị theo quy hoạch.

Việc lập quy hoạch chung của thành phố nhằm xác định mục tiêu định hướng phát triển tổng thể, kế hoạch phát triển dài hạn, định hướng tổ chức không gian đô thị, nông thôn, hệ thống công trình, hạ tầng kỹ thuật, công trình xã hội và nhà ở cho thành phố.

"Quy hoạch chung chính là cơ sở để lập các cấp độ quy hoạch đô thị nông thôn, trong đó gồm cả quy hoạch phân khu và chi tiết trong thành phố", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Đối với đề nghị làm rõ quy định về thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chung của thành phố, thống nhất với thẩm quyền quy hoạch chung của tỉnh theo dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), Bộ trưởng cho biết, hiện cả nước có 6 thành phố trực thuộc Trung ương, là đầu tàu dẫn dắt phát triển kinh tế xã hội của vùng và cả nước; chiếm khoảng 50% GDP cả nước và khoảng 60% thu ngân sách quốc gia.

Cấu trúc không gian mỗi thành phố bao gồm: đô thị trung tâm, đô thị vệ tinh, xu hướng hình thành các đô thị lớn trên diện tích lãnh thổ rộng, khác biệt với các đơn vị hành chính của tỉnh, có cấu trúc hệ thống đô thị được phân bố tương đối độc lập với quy mô diện tích nhỏ hơn.

Chính vì vậy, dự thảo luật đề nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung của thành phố nhằm bảo đảm việc điều hành được thống nhất từ Trung ương đến địa phương và quản lý hiệu quả các nguồn lực cũng như tiềm năng phát triển kinh tế xã hội.

Về sự cần thiết phải lập riêng quy hoạch chung của đô thị đối với lại đô thị thuộc thành phố, Bộ trưởng Trần Hồng Minh nhấn mạnh: quy hoạch này là công cụ cần thiết để định hướng tổ chức không gian phát triển tổng thể, kiểm soát không gian cũng như hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật đô thị, bảo đảm phát triển bền vững; đồng thời là cơ sở để lập quy hoạch chi tiết và triển khai đầu tư xây dựng, phát triển đô thị.

Về phê duyệt quy hoạch chi tiết, nhiều đại biểu đề nghị cân nhắc quy định Nhà nước phê duyệt tất cả các quy hoạch chi tiết.

Bộ trưởng cho biết, quy hoạch chi tiết là cấp độ cụ thể hóa các định hướng của quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, nhằm bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn.

Kinh nghiệm nhiều nước như: Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc, Pháp đều giao cơ quan nhà nước phê duyệt quy hoạch chi tiết. Điều này nhằm bảo đảm thống nhất, bảo vệ lợi ích công, bảo đảm các yêu cầu về chất lượng môi trường sống an toàn cho cộng đồng dân cư, kiểm soát không gian công cộng, hạ tầng giao thông; đồng thời, làm cơ sở pháp lý cho chủ đầu tư thực hiện các dự án phù hợp và đúng quy hoạch chung của cấp trên.

Đẩy mạnh phân cấp quy hoạch cần đi đôi cơ chế hỗ trợ

Chiều 28/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn. Nhiều đại biểu đồng tình việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quy hoạch và góp ý thêm một số nội dung.