Mời chào hấp dẫn

Ngay sau khi dự án nhà ở xã hội Vĩnh Hưng (quy mô gần 600 căn hộ tại phố Vĩnh Hưng, Hà Nội) chính thức khởi công ngày 29/8, các hội nhóm bất động sản đã đồng loạt xuất hiện tin rao bán "suất ngoại giao". Các môi giới tự tin chào bán căn hộ từ 60-70m2 với giá từ 23-28 triệu đồng/m2, kèm lời hứa ký trực tiếp với chủ đầu tư, người mua không cần đáp ứng bất kỳ tiêu chí hay điều kiện nào.

Trong vai người tìm mua nhà, phóng viên tham gia Hội mua nhà ở xã hội 321 Vĩnh Hưng trên Facebook và được một tài khoản H.N mời chào mua lại căn hộ 70m2 giá 28 triệu đồng/m2 (tương đương gần 1,7 tỷ đồng), cao gấp nhiều lần so với mức giá ưu đãi dành cho nhà ở xã hội.

Môi giới này cho biết đã vào 500 triệu đồng tiền cọc cho căn hộ này, nếu khách đồng ý sẽ chuyển tiền cọc cho môi giới để ký chuyển nhượng hợp đồng đặt cọc, khi nào chính thức ký hợp đồng mua bán khách sẽ thanh toán trực tiếp với chủ đầu tư. Nếu khách đồng ý thanh toán trước toàn bộ giá trị căn hộ sẽ được giảm giá, chỉ còn 27 triệu đồng/m2.

Khi được đề nghị ký kết trực tiếp với chủ đầu tư, môi giới từ chối với lí do, chủ đầu tư đã ủy quyền cho sàn giao dịch của họ, ký với sàn cũng như ký với chủ đầu tư, thậm chí nhanh chóng, thuận tiện hơn và được chăm sóc chu đáo hơn.

Để làm rõ thông tin này, phóng viên đã liên hệ với chủ đầu tư là Công ty TNHH Hòa Bình và được biết, dự án mới được khởi công và đang xây dựng những hạng mục đầu tiên. Thời điểm này, chủ đầu tư chưa đưa ra thông tin chính thức nào về việc phát hành hay tiếp nhận hồ sơ, cũng không ủy quyền cho bất kì đơn vị nào phân phối sản phẩm tại dự án.

Thủ đoạn cũ, nạn nhân mới

Không chỉ Vĩnh Hưng, tình trạng này từng xảy ra ở nhiều dự án nhà ở xã hội khác như Trung Văn, Hạ Đình, Đông Anh hay Thượng Thanh… Điểm chung là "cò" bất động sản lợi dụng tâm lý nóng ruột, thiếu thông tin của người dân để thổi giá, thu lợi bất chính.

Chiêu trò rao "suất ngoại giao" thường đi kèm với những lời cam kết hấp dẫn: "Bao hồ sơ", "chắc chắn trúng", "nhận nhà nhanh". Người dân chỉ cần nộp 50-100 triệu đồng tiền giữ chỗ, sau đó đóng thêm 300-500 triệu đồng gọi là tiền chênh. Có trường hợp bị yêu cầu đóng tới 100% giá trị căn hộ khi dự án còn chưa đủ điều kiện mở bán. Nhiều người vì tin tưởng đã trở thành nạn nhân.

Điển hình, ngày 29/8, Công an TP Hà Nội đã khởi tố Đặng Thị Hiền (SN 1985, trú phường Ngọc Hà) về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản". Thủ đoạn của Hiền là đưa ra thông tin gian dối với bị hại là có thể mua căn hộ với "suất ngoại giao" rẻ hơn với giá thị trường khoảng 30%, nhận tiền rồi chiếm đoạt.

Trước đó ít ngày, Công an Hà Nội cho biết đang điều tra vụ án đối với Trần Duy Hưng (SN 1976, trú tại TP.HCM) về hành vi "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Theo điều tra, Hưng tự nhận có mối quan hệ và có thể giúp khách hàng mua được nhà tại dự án trên đường Tố Hữu thuộc phường Đại Mỗ, Hà Nội. Với những lời hứa hẹn về các "suất ngoại giao", Hưng đã tạo dựng niềm tin và nhận hồ sơ cùng tiền đặt cọc của nhiều người mua.

Từ năm 2024 đến tháng 3/2025, Hưng đã chiếm đoạt số tiền lên đến hàng tỷ đồng rồi bỏ trốn. Đến ngày 7/5, đối tượng này bị bắt giữ.

Các vụ việc liên tiếp được phát hiện cho thấy mức độ phức tạp của tình trạng này. Bất chấp cảnh báo, nhiều người vẫn sập bẫy vì mong muốn sở hữu nhà nhanh chóng.

Người dân cần nâng cao cảnh giác

Thời gian qua, Công an TP Hà Nội đã phát đi cảnh báo, khẳng định không hề tồn tại "suất nội bộ", "suất ngoại giao" tại các dự án nhà ở xã hội.

Tuy nhiên, đã xuất hiện nhiều đối tượng lợi dụng chính sách phát triển nhà ở xã hội để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Các đối tượng thường quảng cáo có "suất nội bộ", "suất ngoại giao" tại các dự án và rao bán công khai qua mạng xã hội...

Các đối tượng sử dụng hình ảnh, thông tin từ các dự án đang triển khai hoặc mới được UBND thành phố phê duyệt chủ trương đầu tư để tạo lòng tin, dù thực tế dự án chưa đủ điều kiện mở bán hoặc không có bất kỳ "suất ngoại giao" nào.

Công an TP Hà Nội đề nghị người dân nâng cao cảnh giác, tuyệt đối không giao dịch, đặt cọc hoặc chuyển tiền cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào rao bán nhà ở xã hội trái phép, tự xưng có "suất nội bộ", "suất ngoại giao"; chỉ thực hiện đăng ký và nộp hồ sơ mua, thuê, thuê mua căn hộ thông qua nhà đầu tư khi đã có thông báo được công bố trên trang thông tin điện tử của Sở Xây dựng.

Theo luật sư Bùi Thị Hằng, Công ty Luật SHM, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, việc dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác có thể bị xử lý về "Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản" theo quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự, mức phạt tù từ 2 năm đến chung thân.

Nếu bị lừa đảo, người bị hại cần thu thập và lưu giữ toàn bộ chứng cứ như hợp đồng, phiếu thu tiền, tin nhắn, email… ghi âm cuộc gọi trao đổi về việc mua bán "suất ngoại giao".

Bước tiếp theo, bị hại cần tìm đến chủ đầu tư dự án đó để thu thập các thông tin liên quan đến dự án, "suất ngoại giao" mà mình đang mua có đúng thuộc dự án đó hay không? Khi nghi ngờ bị lừa, các bị hại cần làm đơn trình báo, đơn tố giác gửi tới cơ quan công an nơi diễn ra giao dịch chuyển tiền cho đối tượng có dấu hiệu lừa đảo để được hỗ trợ kịp thời.