Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 2072/QĐ-TTg ngày 17/9 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Đường sắt số 95/2025/QH15 (Kế hoạch).

Kế hoạch nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, ngành và nhân dân trong triển khai thi hành Luật Đường sắt; đồng thời xác định rõ nhiệm vụ, tiến độ, trách nhiệm và cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức trong tổ chức thực hiện.

Kế hoạch gồm một số nội dung chính, theo đó, về tuyên truyền, phổ biến Luật Đường sắt, Bộ Xây dựng chủ trì biên soạn tài liệu giới thiệu nội dung, điểm mới của Luật, phối hợp Bộ Tư pháp đăng tải trên Cổng thông tin Phổ biến giáo dục pháp luật quốc gia. Đồng thời, tổ chức hội nghị, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức cho cán bộ, công chức và các cơ quan liên quan.

Bộ Xây dựng, các bộ, ngành, địa phương, cùng VOV, VTV, TTXVN và cơ quan báo chí trung ương, địa phương triển khai tuyên truyền đa dạng hình thức, ứng dụng CNTT, đăng tải trên báo in, điện tử, phát thanh, truyền hình, bảo đảm thực chất, hiệu quả, phù hợp từng đối tượng.

Các nhiệm vụ này được triển khai trong quý III và quý IV/2025.

Về rà soát văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quy định của Luật, Bộ Xây dựng, các bộ, ngành, địa phương rà soát, lập danh mục văn bản liên quan; chủ động sửa đổi, bổ sung hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý. Kết quả rà soát gửi Bộ Xây dựng trước 31/10 để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng.

Theo Kế hoạch, việc xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đường sắt thực hiện theo danh mục, tiến độ tại Quyết định 1526/QĐ-TTg của Thủ tướng. HĐND, UBND các tỉnh, thành ban hành văn bản theo thẩm quyền theo hướng dẫn tại Văn bản 4705/BTP-CTXDVBQPPL của Bộ Tư pháp.

Về công tác kiểm tra, đôn đốc, theo dõi việc thi hành Luật và văn bản hướng dẫn, Bộ Xây dựng phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thực hiện từ quý IV/2025 và các năm tiếp theo.

Bộ Xây dựng, các bộ, ngành, HĐND, UBND các tỉnh, thành thường xuyên hướng dẫn áp dụng pháp luật, tiếp nhận và xử lý kiến nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình triển khai Luật và các văn bản chi tiết.

Luật Đường sắt số 95/2025/QH15 gồm 4 chương, 59 điều với nhiều điểm mới nổi bật, thể hiện quyết tâm tạo đột phá. Trước hết, luật dành riêng một chương để luật hóa 18 cơ chế, chính sách đặc thù mới về phát triển đường sắt. Các chính sách này nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn trong phát triển hệ thống đường sắt: từ điều chỉnh quy hoạch, huy động vốn, rút gọn thủ tục đầu tư, đến cơ chế bồi thường, tái định cư, phát triển khoa học - công nghệ và đào tạo nhân lực ngành đường sắt.

Một nội dung quan trọng khác là các cơ chế nhằm tăng cường tính kết nối của hệ thống đường sắt. Luật mới bổ sung quy định các sân bay lớn (trên 30 triệu khách/năm), cảng biển lớn và cảng cạn lớn phải có đường sắt kết nối vào cảng; chủ đầu tư các công trình này phải dành quỹ đất và đầu tư đồng bộ hạ tầng kết nối theo quy hoạch. Quy định này góp phần phát huy vai trò của đường sắt trong mạng lưới giao thông quốc gia.

Bên cạnh đó, Luật mới cũng đưa ra nhiều ưu đãi đặc thù để thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển đường sắt như: miễn giảm tiền thuê đất; tín dụng ưu đãi, bảo lãnh Chính phủ; ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp; và miễn thuế nhập khẩu vật tư, thiết bị trong nước chưa sản xuất được.

Luật mới cũng cho phép phát triển đô thị xung quanh nhà ga theo mô hình đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD) để khai thác quỹ đất tạo nguồn lực tái đầu tư đường sắt. Phạm vi điều chỉnh của luật được mở rộng đến cả đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, đồng thời tách bạch quản lý nhà nước với hoạt động kinh doanh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh.