Kết nối nhà trường với cộng đồng

Theo công văn, các hoạt động giảng dạy, trải nghiệm có thể lồng ghép nội dung tư tưởng, truyền thống, đạo đức, thể chất, thẩm mỹ, hướng nghiệp và kỹ năng mềm thông qua sự tham gia của lực lượng ngoài nhà giáo. Đây là giải pháp nhằm gắn kết nhà trường với cộng đồng văn hóa - nghệ thuật, thể thao và các tổ chức xã hội, tạo môi trường học tập đa dạng, sinh động cho học sinh.

Ngoài ra, văn bản cũng tạo cơ sở pháp lý để bồi dưỡng giáo viên thông qua các hoạt động kết hợp giảng dạy, sinh hoạt chuyên môn với chuyên gia và nghệ nhân trong từng lĩnh vực cụ thể. Tùy theo từng cấp học và đặc thù địa phương, các nhà trường có thể tổ chức hoạt động vào buổi 1 (nội dung chính khóa) hoặc buổi 2 (nội dung tăng cường, trải nghiệm).

Cụ thể: buổi một mời chuyên gia tham gia giảng dạy theo từng tiết học, chuyên đề, đảm bảo đáp ứng yêu cầu cần đạt theo chương trình giáo dục phổ thông; buổi hai tổ chức các câu lạc bộ, hoạt động nghệ thuật, thể thao, kỹ năng sống, giao lưu văn hóa có sự đồng hành của nghệ sĩ, vận động viên, huấn luyện viên…

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) nhấn mạnh việc đa dạng hóa hình thức tổ chức như: hội thảo, chuyên đề, biểu diễn, thi đấu, giao lưu, tập huấn… nhằm tạo không gian linh hoạt, thực tiễn để học sinh phát triển năng khiếu, kỹ năng và cảm hứng học tập.

Để đảm bảo chất lượng, Bộ hướng dẫn các cơ sở giáo dục lựa chọn người tham gia trên cơ sở phẩm chất, uy tín, kinh nghiệm và khả năng sư phạm. Các đối tượng được ưu tiên.

Ưu tiên bốn nhóm chuyên gia, nghệ nhân, huấn luyện viên, vận động viên, cụ thể: Chuyên gia, nhà khoa học có trình độ chuyên môn cao, có bằng cấp và thành tích nghiên cứu được công nhận; Nghệ nhân, nghệ sĩ đạt danh hiệu Nhà nước phong tặng hoặc có giải thưởng cấp bộ, tỉnh, được công chúng ghi nhận; huấn luyện viên có bằng cấp, chứng chỉ, từng đào tạo vận động viên đạt giải thưởng tại các giải đấu lớn; vận động viên đạt đẳng cấp cấp một trở lên hoặc từng giành huy chương, giải thưởng tại các giải đấu thể thao thành tích cao.

Các đơn vị cần xây dựng kế hoạch cụ thể phù hợp với điều kiện thực tiễn; có sự đồng thuận giữa các bên tham gia; quy định rõ trách nhiệm, nội dung giảng dạy, phương pháp, phong cách sư phạm, cùng với cơ chế phối hợp minh bạch và hiệu quả.

Đa dạng hình thức tổ chức

Theo hướng dẫn, giáo viên nhà trường vẫn giữ vai trò chủ trì quản lý lớp học, còn chuyên gia đóng vai trò cung cấp kiến thức chuyên sâu, năng lực đặc thù, hỗ trợ quá trình dạy học. Mối quan hệ hợp tác cần được thể hiện thông qua phân công nhiệm vụ rõ ràng, phối hợp chuyên môn, sử dụng cơ sở vật chất và đánh giá hiệu quả.

Về tài chính, Bộ cho phép sử dụng ngân sách nhà nước theo dự toán đã được phê duyệt, đồng thời huy động các nguồn lực xã hội hóa hợp pháp. Việc chi trả cần thực hiện công khai, minh bạch, thông qua hợp đồng lao động có quy định rõ ràng về quyền lợi, trách nhiệm và thù lao.

Bộ GD&ĐT đề nghị các Sở GD&ĐT ban hành tiêu chuẩn, tiêu chí và chính sách đãi ngộ phù hợp đối với người tham gia giảng dạy ngoài lực lượng nhà giáo. Đồng thời, xây dựng các mô hình triển khai thí điểm, tổng kết và nhân rộng, đảm bảo việc thực hiện ổn định, hiệu quả, lâu dài.

Các địa phương cũng cần chủ động phối hợp với cơ quan văn hóa, thể thao, đoàn thể và chính quyền địa phương để lập cơ sở dữ liệu và tổ chức tập huấn sư phạm cơ bản cho các chuyên gia trước khi tham gia giảng dạy, đảm bảo an toàn, đúng quy định và đạt hiệu quả giáo dục.

Việc ban hành công văn hướng dẫn là bước đi quan trọng để huy động nguồn lực chất lượng cao ngoài ngành giáo dục, đồng thời tạo hành lang pháp lý cho các trường chủ động tổ chức hoạt động giáo dục đa dạng, phù hợp với yêu cầu đổi mới.

Đây cũng là căn cứ để các địa phương trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh ban hành Nghị quyết về cơ chế, chính sách, kinh phí nhằm triển khai hiệu quả việc mời các chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, huấn luyện viên, vận động viên tham gia giáo dục trong trường phổ thông.