Chiều 29/8, hội thảo "Vai trò của thông tin khoa học công nghệ trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội" diễn ra tại TP.HCM, thu hút sự tham gia của đông đảo lãnh đạo các bộ, ngành, doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và sinh viên.

Sự kiện do Ban Tuyên giáo - Dân vận Trung ương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam, cùng Đại học Quốc gia TP.HCM phối hợp tổ chức.

Phát biểu khai mạc, ông Huỳnh Thành Đạt, Phó trưởng ban Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định hội thảo có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh cả nước đang hướng đến các mục tiêu phát triển 2030, tầm nhìn 2045. Theo ông, thông tin khoa học - công nghệ (KH-CN) chính là "huyết mạch" thúc đẩy phát triển kinh tế số, công nghiệp hóa - hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng.

Hội thảo là nơi các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp cùng thảo luận về nhiều vấn đề cấp thiết như: thực trạng tiếp cận thông tin KH-CN, xây dựng hạ tầng dữ liệu, xu hướng công nghệ trỗi dậy, và nâng cao chất lượng thông tin tại các viện, trường.

Ông Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐHQG HCM nhấn mạnh vai trò cốt lõi của KH-CN trong quá trình chuyển đổi số quốc gia. Ông khẳng định nhà trường chú trọng đào tạo, nghiên cứu các lĩnh vực chiến lược như AI, dữ liệu lớn, công nghệ bán dẫn, sinh học, năng lượng xanh và kinh tế số.

Tại hội thảo, PGS. TS Đỗ Văn Hùng (ĐHQG Hà Nội) chia sẻ, trong hơn 10 năm qua, Việt Nam đã từng bước xây dựng hành lang pháp lý và hạ tầng thông tin cho KH-CN, với các luật quan trọng như Luật Dữ liệu (2024), Luật Giao dịch điện tử, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân… Tuy nhiên, hệ sinh thái vẫn phân tán, thiếu liên thông, chưa hình thành văn hóa chia sẻ dữ liệu rõ ràng.

Theo ông, Việt Nam cần tiếp tục thúc đẩy nền tảng dữ liệu mở, ứng dụng AI trong phân tích và chia sẻ thông tin, phát triển nhân lực chuyên trách, và nâng cao nhận thức cộng đồng nghiên cứu - với mục tiêu biến dữ liệu KH-CN thành "nguồn năng lượng tri thức" phục vụ đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững.

Trong khi đó, ThS Huỳnh Thị Mỹ Phương, Giám đốc Thư viện Trung tâm ĐHQG HCM khẳng định dữ liệu và thông tin đáng tin cậy là yếu tố then chốt cho nghiên cứu, đổi mới sáng tạo và hội nhập học thuật.

ĐHQG HCM đang xây dựng thư viện hợp nhất và ứng dụng phần mềm hiện đại nhằm khai thác tối đa các nguồn dữ liệu lớn như ScienceDirect, ProQuest. Nhờ đó, số lượng công bố quốc tế tăng đáng kể.

Tương tự, GS. TS Võ Xuân Vinh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, thông tin KH-CN là động lực tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Tuy Việt Nam đã đầu tư phát triển hệ thống dữ liệu KH-CN, nhưng mức độ ứng dụng và khai thác còn hạn chế so với quốc tế. Ông đề xuất cần đẩy mạnh đầu tư cho hạ tầng dữ liệu, ứng dụng AI trong khai thác thông tin, kết nối hiệu quả giữa nhà nước – doanh nghiệp – viện trường và mở rộng liên kết với các cơ sở dữ liệu quốc tế.

Ở phiên thảo luận, các chuyên gia cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ chiến lược, đặc biệt trong lĩnh vực AI, bán dẫn và an ninh mạng. Trong đó, TS Huỳnh Phú Minh Cường (ĐH Bách khoa TP.HCM) nhận định, Việt Nam có nền tảng nghiên cứu tốt để tham gia chuỗi giá trị ngành bán dẫn, song cần tập trung trước tiên vào thiết kế chip để phù hợp hơn với nguồn lực hiện có. Ông đề xuất mô hình hợp tác ba bên giữa nhà nước – nhà trường – nhà doanh nghiệp để tạo đột phá.

Đại tá, TS Trần Ngọc Anh (Bộ Quốc phòng) cảnh báo sự gia tăng tấn công mạng do AI tạo ra và nhấn mạnh lợi thế của Việt Nam trong phát triển các công cụ phòng chống, nếu biết tận dụng tốt nguồn nhân lực và đẩy mạnh đào tạo, nghiên cứu.

Ông Hoàng Hiệp, Phó tổng giám đốc Portcoast đề xuất cần hoàn thiện pháp lý, phát triển trung tâm dữ liệu vùng và đẩy mạnh áp dụng công nghệ BIM, GIS, Digital Twin… trong hạ tầng đô thị và xây dựng...

Theo ghi nhận, Hội thảo đã làm rõ vai trò sống còn của thông tin khoa học – công nghệ trong công cuộc chuyển đổi số, phát triển kinh tế số và hội nhập quốc tế. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao vai trò của thông tin khoa học và công nghệ, góp phần thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội và hiện đại hóa đất nước theo tinh thần Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị.

Sức hút công nghệ số tại Triển lãm thành tựu đất nước 80 năm

Trong ngày khai mạc, Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” tại Đông Anh, Hà Nội thu hút khách tham quan với không gian thiết kế hiện đại, giàu trải nghiệm, ứng dụng công nghệ tiên tiến và trưng bày sáng tạo.