Xem xét điều chỉnh cỡ phương tiện thủy nội địa cần phải đăng kiểm

Bộ Xây dựng đang nghiên cứu xây dựng dự thảo Bộ luật Hàng hải Việt Nam (mới). Góp ý liên quan chính sách đăng kiểm, ông Nguyễn Chiến Thắng, Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN nhấn mạnh: Khi xây dựng Bộ luật Hàng hải Việt Nam (mới), chính sách về đăng kiểm cần được coi là hợp phần trọng yếu trong cấu trúc luật và phải được thiết kế theo hướng: thống nhất, đồng bộ, có khả năng dự báo, phù hợp tiêu chuẩn quốc tế và bảo đảm tính đặc thù của từng loại phương tiện.

Đồng thời, cần hướng đến tăng cường năng lực giám sát của cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan đăng kiểm, khuyến khích ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số; tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Từ đó, Cục Đăng kiểm VN đề xuất 8 chính sách nhằm hoàn thiện quy định đăng kiểm tàu biển, phương tiện thủy nội địa tại Bộ luật Hàng hải Việt Nam (mới) và các văn bản hướng dẫn.

Ông Thắng cho biết, hiện nay Thủ tướng Chính phủ đã có yêu cầu tách bạch chức năng quản lý Nhà nước và cung cấp dịch vụ công tại Cục Đăng kiểm Việt Nam và xã hội hóa công tác đăng kiểm phương tiện thủy nội địa.

Do đó, cần nghiên cứu sửa đổi quy định về đăng kiểm để làm rõ mô hình quản lý Nhà nước, dịch vụ đăng kiểm tàu biển, phương tiện thủy nội địa. Trong đó, cần xem xét quy định việc thừa nhận áp dụng quy phạm phân cấp và đóng tàu biển của tổ chức phân cấp trong công tác đăng kiểm theo thông lệ quốc tế và quy định của IMO.

Ngoài ra, qua công tác đăng kiểm cho thấy số lượng phương tiện thủy nội địa loại nhỏ (thuộc khoản 1 và khoản 2 Điều 24 Luật Giao thông đường thủy nội địa) quay lại đăng kiểm còn thấp. Do đó, Cục Đăng kiểm VN kiến nghị xem xét điều chỉnh lại cỡ phương tiện thủy nội địa cần phải đăng kiểm, góp phần quản lý phương tiện phù hợp và hiệu quả hơn.

Đối với các phương tiện không quay lại đăng kiểm, có thể do đã ngừng hoạt động (giải bản) nhưng không báo lại cho các cơ quan quản lý để xóa sổ và loại ra khỏi danh sách phương tiện đang hoạt động, dẫn đến tồn tại những phương tiện ảo; Cục Đăng kiểm đề nghị bổ sung các quy định về xóa đăng ký, xóa đăng kiểm (đối với loại phương tiện thuộc diện phải đăng kiểm).

Đồng thời, cần nghiên cứu bổ sung quy định về các loại phương tiện hoạt động trên mặt nước như kho chứa khí (LPG, LNG, Amoniac, Mê tan, Hydro) cho phù hợp thực tế.

Luật hóa trách nhiệm cơ sở đóng mới, sửa chữa tàu biển, phương tiện thủy nội địa

Liên quan đến các quy định về tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm đơn vị đăng kiểm và đăng kiểm viên, Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN cho biết, hiện chưa phù hợp với yêu cầu về cổ phần hóa trong lĩnh vực đăng kiểm phương tiện thủy nội địa. Do đó, cần nghiên cứu quy định trong Bộ luật các nguyên tắc về tiêu chuẩn đơn vị đăng kiểm và đăng kiểm viên.

Đồng thời, bổ sung trách nhiệm cụ thể của đơn vị thiết kế, cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa tàu biển, cơ sở sản xuất, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm máy, vật liệu, trang thiết bị sử dụng cho phương tiện thủy nội địa, cơ sở cung cấp dịch vụ kỹ thuật an toàn phương tiện (đo kiểm tra chiều dày kết cấu, kiểm tra không phá hủy, kiểm tra thiết bị thông tin liên lạc, thiết bị hành trình, bảo dưỡng trang thiết bị cứu sinh, cứu hỏa...).

"Đây là những tổ chức, cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện đồng bộ các giải pháp về chất lượng an toàn kỹ thuật của tàu biển; tuy nhiên, hiện trách nhiệm của họ chưa được quy định tại luật, Bộ luật", ông Thắng nhấn mạnh.

Theo Cục Đăng kiểm VN, gần đây xuất hiện các yêu cầu đăng kiểm một số phương tiện nhập khẩu, công dụng được chứng nhận tại nước xuất khẩu là tàu vui chơi giải trí; có một số đặc trưng về định biên thuyền viên và yêu cầu kỹ thuật so với tàu chở khách thương mại.

Do đó, cần bổ sung quy định khung đối với du thuyền phục vụ mục đích vui chơi giải trí và không tham gia hoạt động thương mại, làm căn cứ xây dựng văn bản pháp luật liên quan.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu chính sách để các địa phương có đủ cơ sở đóng mới sửa chữa tàu phục vụ phát triển giao thông thủy tại địa phương.

"Với đặc thù hệ thống sông ngòi bị chia cắt do địa hình, đập thủy điện, hiện nay, nhiều phương tiện hoạt động trong các vùng kín, thiếu các nhà máy đóng và sửa chữa tàu tại các địa phương.

Người dân, đặc biệt khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng hồ, đóng tàu tự phát, không đăng ký, đăng kiểm, cũng không có khu vực sửa chữa bảo dưỡng dẫn tới rủi ro mất an toàn và ô nhiễm môi trường cao.

Chưa kể, công nghiệp đóng tàu có rủi ro cao về ô nhiễm, cần diện tích đất tương đối lớn tại vị trí gần sông, biển để phát triển song song công nghiệp phụ trợ. Do đó, rất cần được quan tâm về quy hoạch", Cục Đăng kiểm VN phân tích.

Cuối cùng, Cục Đăng kiểm cho rằng, Bộ luật Hàng hải Việt Nam (mới) và các văn bản hướng thi hành cần có chính sách đột phá về khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu để phát triển bền vững đội tàu biển, tàu sông và các loại phương tiện nổi khác. Tập trung làm sạch dữ liệu phương tiện, đảm bảo dữ liệu "đúng, đủ, sạch, sống".