Ngày 30/9, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, các đại biểu cho ý kiến về nhóm lĩnh vực kinh tế, tài chính, gồm những dự án luật: Luật Phá sản (sửa đổi), Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi), Luật Thương mại điện tử, Luật Tiết kiệm, chống lãng phí.

Đề nghị bổ sung khái niệm lãng phí nhân lực, thời gian

Dự án Luật Tiết kiệm, chống lãng phí có nhiều đại biểu tham gia góp ý, bổ sung những trường hợp lãng phí trên thực tiễn; quy định về chỉ tiêu, định mức để xác định mức độ tiết kiệm, lãng phí; cũng như quy định bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa (đoàn Hải Phòng) đánh giá, khái niệm lãng phí như trong dự thảo luật chưa bao quát hết các trường hợp lãng phí trên thực tiễn.

Theo bà, thực tế có thể có những trường hợp thực hiện đúng định mức, tiêu chuẩn, chế độ, đạt mục tiêu đề ra, cũng không tạo nên rào cản phát triển kinh tế xã hội và không bỏ lỡ thời cơ phát triển đất nước nhưng chưa phải là phương án tối ưu trong quản lý.

Bà lấy ví dụ có trường hợp chi phí để thành lập một hội đồng định giá hoặc hoạt động đấu thầu thanh lý tài sản cũ của Nhà nước có thể vượt xa giá trị của tài sản phải thanh lý. Trong trường hợp này, có thể có những phương án linh hoạt, tối ưu hơn để tiết kiệm tài sản của Nhà nước.

Đại biểu Nguyễn Thị Mai Thoa đề nghị quy định khái niệm lãng phí một cách bao quát hơn theo hướng kết hợp giữa lãng phí về nhân lực, thời gian, cũng như chi phí khác của xã hội.

Một nội dung nữa bà Thoa góp ý là bảo đảm tính đồng bộ trong quy định và triển khai thực hiện quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Đại biểu đoàn Hải Phòng dẫn chứng quy định về nguyên tắc thúc đẩy chia sẻ dữ liệu, hiện đại hóa quản lý, chuyển đổi số trong quản lý văn bản điều hành các cơ quan quản lý Nhà nước hiện nay phải gắn liền quy định quản lý tài chính.

"Khi chúng ta điện tử hóa mọi hoạt động quản lý điều hành và không sử dụng văn bản giấy, việc xin ý kiến, trình ký đều được thực hiện qua phương tiện điện tử, nhưng trong quyết toán vẫn yêu cầu phải có bộ hồ sơ giấy, như vậy rất lãng phí, thiếu đồng bộ", bà Thoa nói và đề nghị cần nghiên cứu thêm nội dung này.

Cần quy định về bảo mật, tránh người cung cấp tin lãng phí bị trù dập, trả thù

Quan tâm quy định định mức, tiêu chuẩn làm căn cứ để xác định tiết kiệm, lãng phí, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (đoàn Quảng Trị) cho rằng, đây là vấn đề rất quan trọng vì muốn thực hành tiết kiệm trước hết phải chặn được gốc rễ nguyên nhân gây lãng phí, đặc biệt là quản lý gốc nguồn tiền làm phát sinh chi tiêu lãng phí. Đó là các định mức, tiêu chuẩn, chế độ.

Vì vậy, việc xây dựng định mức, tiêu chuẩn, chế độ cần đảm bảo tính khoa học, sát, đúng với yêu cầu, nhiệm vụ, mục tiêu đề ra và được thẩm định, giám sát chặt chẽ để tránh lãng phí từ gốc.

Nữ đại biểu nêu thực tiễn khi xây dựng định mức cao hơn yêu cầu sẽ dẫn đến tình trạng tổ chức, cá nhân tìm cách giải ngân hết nguồn vốn, gây thất thoát, lãng phí. Mặt khác, có trường hợp đạt mục tiêu nhưng sử dụng không hết nguồn vốn và trả lại, nếu đánh giá là tiết kiệm cũng chưa đúng và chưa phù hợp.

Vì vậy, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định này để có cơ sở đánh giá chính xác việc tổ chức, cá nhân tiết kiệm/lãng phí hay không và ở mức độ nào.

Đồng thời, bà đề nghị bổ sung quy định công khai những tiêu chuẩn, định mức, chế độ trong từng lĩnh vực để thuận lợi cho giám sát. Nếu trong luật không quy định, đề nghị cân nhắc giao Chính phủ quy định chi tiết nội dung này.

Một vấn đề khác đại biểu Nguyễn Minh Tâm góp ý là quy định về cung cấp, xử lý thông tin phát hiện lãng phí và bảo vệ người đấu tranh chống lãng phí.

Cho rằng đây là những nội dung rất quan trọng nhưng thiết kế trong dự thảo luật chưa phù hợp, bà Tâm đề nghị nghiên cứu quy định rõ hơn về quyền và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc cung cấp thông tin phát hiện lãng phí.

Ngoài ra, nữ đại biểu cho rằng cần quy định rõ việc bảo mật thông tin của người đấu tranh chống lãng phí và người thân, cơ quan, tổ chức cung cấp thông tin, tránh trường hợp họ có thể bị trả thù, trù dập bằng nhiều phương thức, thủ đoạn khác nhau.

Đồng thời, quyền được biết về việc xử lý của các cơ quan chức năng với thông tin họ đã cung cấp cũng phải được quy định rõ, như vậy mới khuyến khích công dân cùng tham gia công tác đấu tranh phòng chống lãng phí.

Cuối phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận tiếp thu, làm rõ hơn những quy định tại dự thảo luật.

Về một số ý kiến của đại biểu Quốc hội liên quan quy định tại dự thảo luật còn chung chung, chưa rõ ràng, cần chi tiết hơn như quy định xử lý thông tin phát hiện lãng phí, quyền và trách nhiệm của các cơ quan trong việc phát hiện thông tin lãng phí, thời điểm công khai thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, ông Cận cho rằng, đây là những nội dung đang thực hiện theo Nghị định 84 năm 2014.

Dự thảo Luật Tiết kiệm, chống lãng phí hiện nay kế thừa những quy định hiện hành mà Chính phủ quy định chi tiết, không đưa lên luật những vấn đề đang thực hiện để ổn định tại các văn bản dưới luật và thống nhất với quy định trong công tác lập pháp.

Bộ Tài chính sẽ tiếp thu ý kiến của các đại biểu để có quy định chi tiết, cụ thể, rõ ràng hơn và có tính khả thi tại Nghị định của Chính phủ hướng dẫn chi tiết dự thảo luật này.