Bảo vệ xương sống của nền kinh tế Indonesia

Những ngày tháng 10, tại làng ven biển Bedono, nơi bị ảnh hưởng bởi mực nước biển dâng trong nhiều năm, bà Pangestuti, người mẹ một con, đứng nấu ăn trong căn bếp nước biển ngập đến đầu gối, chia sẻ đã quen với cảnh này vì tình trạng ngập kéo dài gần 10 năm.

"Chúng tôi tin Chính phủ sẽ giúp đỡ. Tôi cầu mong một ngày nào đó mọi thứ sẽ trở lại bình thường", người phụ nữ 41 tuổi nói.

Đê biển Semarang-Demak dài 6,7km, đồng thời là đường thu phí, là một trong những giải pháp Indonesia đang thực hiện để giải quyết vấn đề trên. Hiện dự án đã hoàn thiện được một nửa.

Công trình được khởi công từ năm 2023 dưới thời chính quyền Tổng thống Joko Widodo, dự kiến hoàn tất vào năm 2026.

Đê biển này là một phần của công trình khổng lồ dọc đảo Java nhằm ngăn ngập và xói mòn bờ biển. Tổng chi phí dự kiến để xây dựng công trình khổng lồ khoảng 80 tỷ USD và mất khoảng 20 năm hoàn thiện, trải dài ít nhất 500km từ thành phố Banten phía Tây tới huyện Gresik ở ông Java, theo số liệu được Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto công bố tại hội nghị quốc tế về hạ tầng tại Jakarta ngày 12/6.

"Dự án đê biển khổng lồ không chỉ nhằm bảo vệ vùng bờ biển phía Bắc đảo Java khỏi nguy cơ ngập lụt và xói mòn, mà còn được thiết kế để bảo vệ các khu vực kinh tế trọng điểm của Indonesia", Bộ trưởng Bộ Kế hoạch phát triển quốc gia kiêm Trưởng cơ quan kế hoạch phát triển quốc gia (Bappenas) Rachmat Pambudy nhấn mạnh.

Theo ông, 56% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Indonesia đến từ đảo Java, trong đó 70% tập trung dọc bờ biển phía Bắc.

"Trong tổng GDP của cả nước, 26% được tạo ra từ khu vực đô thị Jakarta và vùng phụ cận, còn 18% đến từ riêng thủ đô Jakarta. Vì vậy, bảo vệ hạ tầng vùng ven biển phía Bắc Jakarta chính là bảo vệ 'xương sống' của nền kinh tế Indonesia", ông nói và cho biết, dự án tường biển khổng lồ có thể trở thành hình mẫu phát triển vùng trong tương lai, đặc biệt tại các khu đô thị ven biển.

Thiết kế cấu trúc riêng cho mỗi vùng

Làm rõ hơn, ông Rachmat Kaimuddin, Thứ trưởng điều phối hạ tầng và phát triển khu vực Indonesia cho hay, mỗi khu vực sẽ có cấu trúc ngăn nước biển riêng biệt.

Tại Semarang-Demak, phương án được áp dụng là dựng đê chắn như pháo đài. Còn ở các khu vực không đông dân cư, chính phủ sẽ áp dụng chiến lược di dời dân cư sâu hơn vào đất liền và trồng rừng ngập mặn để trở thành hàng phòng ngự tự nhiên trước thủy triều.

Ông Rachmat cho biết, chính phủ sẽ tổng hợp các báo cáo trước đây về kế hoạch xây đê và đưa ra một bản quy hoạch tổng thể chính. Để quản lý dự án, tháng 8 vừa qua, Tổng thống Indonesia thành lập Cơ quan quản lý đê biển bờ Bắc Java.

Ông Dedi Kusuma Wijaya, Giám đốc điều hành cơ quan cố vấn Karsa City Lab tại Jakarta chuyên tư vấn về đô thị hóa và biến đổi khí hậu nhận định, đây là cách đúng đắn, thay vì dựng lên một dự án khổng lồ và không bao giờ thực hiện thì nên thực hiện từng dự án nhỏ.

Người mừng, người lo

Tuy nhiên, khi Indonesia đẩy nhanh nỗ lực thực hiện, một số giai đoạn đầu tiên của dự án đã nhận lại phản ứng trái chiều từ người dân.

Đơn cử, tại làng Bedono ở Demak, dự án đê biển đã nhận phản ứng khác nhau. Một số dân làng háo hức chờ đợi cuộc sống được cải thiện.

"Chúng tôi mong đợi việc xây xong con đê. Nước bắt đầu dâng lên khoảng một thập kỷ trước và nhà tôi thường xuyên bị ngập. Một số hàng xóm có điều kiện đã chuyển đi nơi khác nhưng chúng tôi thì không có khả năng", bà Fauli Munawar (60 tuổi), sống cùng con trai, con dâu và cháu ngoại 12 tuổi, chia sẻ.

Song, một số người khác cho rằng, việc xây dựng đê biển tác động bất lợi tới sinh kế của họ. Ông Sutrisno Nurman (58 tuổi) than thở, đê biển chưa hoàn thành đã ảnh hưởng đến trang trại cá basa (milkfish) vì ngăn nước biển vào ao mặn - lợ trong khi đây là môi trường cần thiết để nuôi cá.

"Không chỉ cá lớn chậm mà cân nặng cũng không đạt mức tối đa. Người mua còn phàn nàn cá tôi nuôi có vị bùn", ông Sutrisno chia sẻ và cho biết vấn đề bắt đầu xuất hiện từ tháng 6.

Trong khi đó, một số cư dân Bedono vật lộn với thu nhập sụt giảm. Ngư dân truyền thống Abdul Latif (31 tuổi) cho biết anh đã mất khoảng 3/4 thu nhập vì không còn dễ tìm cá như trước.

"Lúc trước, không khó để bắt cá, cua và vẹm, bỏ túi khoảng 300.000 rupiah (hơn 18 USD)/ngày. Bây giờ không còn nữa", Abdul Latif nói.