Bỏ hạng, giảm chuyên môn đối với đăng kiểm viên

Bộ Xây dựng đang hoàn thiện dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 166/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới; tổ chức, hoạt động của cơ sở đăng kiểm; niên hạn sử dụng của xe cơ giới.

Đồng thời, đang xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 45/2024/TT-BGTVT quy định về cấp mới, cấp lại, tạm đình chỉ, thu hồi chứng chỉ đăng kiểm viên phương tiện giao thông đường bộ nhằm phù hợp với quy định tại điểm khoản 7 Điều 41 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (được sửa đổi, bổ sung tại Luật bổ sung, sửa đổi 10 Luật có liên quan đến an ninh, trật tự vừa được Quốc hội thông qua).

Theo cơ quan soạn thảo, tiếp thu ý kiến góp ý của các cơ quan, bộ ngành, đơn vị, doanh nghiệp, người dân, tại dự thảo Nghị định sửa đổi sẽ bỏ quy định về hạng đăng kiểm viên.

Đồng thời, bỏ quy định về điều kiện trình độ chuyên môn của đăng kiểm viên tại dự thảo Nghị định này và đưa vào Thông tư sửa đổi Thông tư 45/2024.

Ban soạn thảo cho biết, thay vì hạng đăng kiểm viên sẽ thực hiện phân loại đăng kiểm viên theo nhiệm vụ nội dung công việc, gồm: đăng kiểm viên xe cơ giới cải tạo, đăng kiểm viên kiểm định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng và đăng kiểm viên kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Với đăng kiểm viên kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy dự kiến chỉ yêu cầu tốt nghiệp từ trung học phổ thông trở lên thay vì có bằng trung cấp chuyên ngành kỹ thuật liên quan đến xe cơ giới, xe máy chuyên dùng như hiện nay.

Đối với đăng kiểm viên xe cơ giới, xe máy chuyên dùng dự kiến chỉ yêu cầu tốt nghiệp từ trung cấp trở lên, đồng thời bổ sung yêu cầu phải có tối thiểu 12 tháng làm việc thực tế tại cơ sở bảo hành, bảo dưỡng, sửa chữa ô tô hoặc cơ quan đăng kiểm, cơ sở đăng kiểm xe cơ giới.

Thay vì quy định phải có bằng cử nhân hoặc kỹ sư chuyên ngành kỹ thuật liên quan đến xe cơ giới, xe máy chuyên dùng như quy định về đăng kiểm viên hạng II hiện nay.

Trường hợp đăng kiểm viên xe cơ giới, xe máy chuyên dùng có bằng tốt nghiệp đại học, sau khi trải qua khóa tập huấn, đánh giá chứng nhận xe cơ giới cải tạo đạt yêu cầu sẽ được chứng nhận là đăng kiểm viên xe cơ giới cải tạo.

Phù hợp thực tiễn, đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực

Lý giải đề xuất này, ban soạn thảo cho biết thay đổi này phù hợp với thực tế công việc hiện nay của đăng kiểm viên, tập trung chủ yếu về kinh nghiệm làm việc thực tế hơn là về bằng cấp.

Mặt khác, qua nghiên cứu, khảo sát cũng như qua các lần kiểm tra, đánh giá đăng kiểm viên, Cục Đăng kiểm VN nhận thấy những người có kinh nghiệm thực tế làm việc tại các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng, sửa chữa ô tô có kỹ năng phân tích, chẩn đoán và tay nghề tốt hơn những người chưa có kinh nghiệm.

Ngoài ra, hiện nay trên thế giới, hầu hết các nước không quy định đăng kiểm viên phải có trình độ đại học ví dụ như: Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, châu Âu ...

Trong khi đó, bản chất việc kiểm định là việc lặp đi, lặp lại nhiều lần, công việc thiên về tay nghề do vậy việc sử dụng đăng kiểm viên có trình độ trung cấp là phù hợp.

Thực tế, tham khảo bên kiểm định của quân đội và đăng kiểm của một số nước cho thấy đăng kiểm viên có trình độ trung cấp được đào tạo tại các trường dạy nghề và đã được làm việc tại các xưởng sửa chữa, sau đó các kỹ thuật viên này được tuyển và đào tạo làm đăng kiểm viên đều có tay nghề được đánh giá rất tốt.

Chỉ có đăng kiểm viên xe cơ giới cải tạo do thực hiện các công việc đòi hỏi trình độ cao như phân tích, đánh giá bản vẽ thiết kế cải tạo, chứng nhận cải tạo xe cơ giới, xe máy chuyên dùng, nên cần yêu cầu trình độ từ đại học trở lên.

Cơ quan soạn thảo cho biết, theo khảo sát của Cục Đăng kiểm VN tại 830 đại lý bảo dưỡng, sửa chữa thuộc Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), hiện chỉ có khoảng 47% cơ sở có kỹ thuật viên tốt nghiệp từ trình độ trung cấp trở lên.

Đối với các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng, sửa chữa xe mô tô, xe gắn máy tư nhân trên địa bàn TP Hà Nội, kết quả khảo sát cho thấy chỉ khoảng 3% cơ sở có nhân viên có trình độ từ trung cấp trở lên.

Từ thực tiễn trên, để đảm bảo tính khả thi trong việc huy động nguồn nhân lực và đào tạo lực lượng đăng kiểm viên cũng như phù hợp với chuyên môn nghiệp vụ thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy rất đơn giản, cơ quan soạn thảo đề xuất điều chỉnh điều kiện về trình độ chuyên môn đối với đăng kiểm viên kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công tác này.

"Việc phân nhóm như trên để phù hợp với nội dung công việc, trách nhiệm thực tế tại các cơ sở đăng kiểm trong thời gian qua và phù hợp với mặt bằng trong nước và thế giới", ban soạn thảo nhấn mạnh.