Phát sinh thủ tục gây khó khăn, tốn kém

Cục Đăng kiểm VN cho biết, hiện nay, các cơ sở đóng mới và sửa chữa phương tiện thủy nội địa phải thực hiện thủ tục đánh giá và công nhận cơ sở đủ điều kiện kỹ thuật.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy hoạt động này không được quy định cụ thể trong Luật Giao thông đường thủy nội địa.

Mặt khác, việc đánh giá gây phát sinh thủ tục không cần thiết, đặc biệt với các cơ sở nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, nhiều doanh nghiệp phản ánh gây khó khăn, tốn chi phí và thời gian.

Chưa kể, thực tế vẫn còn phổ biến các cơ sở chưa được công nhận vẫn hoạt động; trong khi một số cơ sở được công nhận vẫn có thể không đảm bảo chất lượng.

Ông Vũ Anh, Trưởng phòng Tàu sông - Cục Đăng kiểm VN phân tích thêm: Theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa phục hồi phương tiện thủy nội địa (QCVN 89: 2015/BGTVT) có rất nhiều điều kiện kỹ thuật về số lượng kỹ sư, công nhân, thợ hàn, cẩu, máy gia công… cơ sở đóng mới và sửa chữa phương tiện thủy nội địa phải thỏa mãn mới được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kỹ thuật.

Tuy nhiên, việc đầu tư nhân lực và tài chính để đóng một loại tàu cụ thể cần một quá trình rất dài và chia làm nhiều giai đoạn, trong rất nhiều trường hợp là vừa thi công, vừa đầu tư.

Nếu không chấp nhận cấp thông báo đủ năng lực khi cơ sở chưa đầu tư đầy đủ sẽ gây lãng phí và tạo sức ép tài chính lớn lên doanh nghiệp.

Mặt khác đối với nhiều nhà máy, việc xác định cỡ tàu ngay từ khi xây dựng rất khó, bởi điều này còn phụ thuộc vào thị trường tại từng thời điểm khác nhau.

Đối với quy định cơ sở đóng mới, hoán cải, sửa chữa phục hồi các loại phương tiện cỡ nhỏ có chiều dài thiết kế dưới 20m; phương tiện có động cơ với tổng công suất máy chính dưới 50 sức ngựa; phương tiện có động cơ với tổng công suất máy chính đến 15 sức ngựa và có sức chở đến 12 người, quy định hiện hành phải có tối thiểu 1 người có chứng chỉ sơ cấp công nghệ chế tạo vỏ tàu thủy.

Qua khảo sát của Cục Đăng kiểm VN cho thấy, nhiều cơ sở nhỏ (thường hoạt động trong vùng nông thôn hoặc vùng sâu, vùng xa bị chia cắt bởi các đập thủy điện) vẫn có khả năng thực hiện các công việc cơ bản nhờ kinh nghiệm thực tế lâu năm, mà không cần chứng chỉ chính thức.

Ngoài ra, cũng không có bằng chứng rõ ràng cho thấy việc yêu cầu chứng chỉ sơ cấp của thợ trên đã góp phần đáng kể vào việc nâng cao an toàn hoặc chất lượng sản phẩm.

Do đó, cần cân nhắc bãi bỏ quy định này để khuyến khích các cơ sở tự đào tạo hoặc mời chuyên gia có kinh nghiệm trong lĩnh vực đóng mới/sửa chữa tàu thủy khi cần thiết.

Cắt giảm thủ tục, tăng cường hậu kiểm

Theo lãnh đạo Phòng Tàu sông, quy định về cơ sở vật chất, năng lực kỹ thuật của cơ sở đóng mới, hoán cải và sửa chữa phương tiện thủy nội địa, có thể được kiểm soát thông qua hậu kiểm.

"Hiện nay, đã có cơ chế kiểm soát qua kết quả đầu ra thông qua quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đóng tàu và các quy định về đăng kiểm phương tiện trong thiết kế, đóng mới và trong khai thác. Việc tuân thủ quy chuẩn có thể áp dụng trong giai đoạn thi công và kiểm định phương tiện, không cần áp đặt từ khâu đăng ký kinh doanh", ông Vũ Anh thông tin thêm.

Từ đó, Cục Đăng kiểm VN đã đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định 128/2018/NĐ-CP quy định về điều kiện đầu tư, kinh doanh trong lĩnh vực đường thủy nội địa, theo hướng bỏ yêu cầu đánh giá và công nhận cơ sở để giảm thủ tục hành chính, thay bằng cơ chế hậu kiểm hiệu quả hơn.

Theo Cục Đăng kiểm VN, đề xuất trên còn nhằm thực hiện chủ trương đẩy mạnh cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh và phân cấp, phân quyền quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng, giao thông theo các văn bản chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng.