Số sự cố tăng kỷ lục, gây rối loạn hàng không

Mới đây, một chuyến bay tới Berlin đúng dịp Halloween đang chuẩn bị hạ cánh thì bất ngờ phải tăng tốc trở lại, phi cơ bắt đầu lượn vòng trên bầu trời thủ đô Đức và hành khách được một phen hoảng hốt.

Nguyên nhân nhanh chóng được làm rõ: Sân bay Berlin Brandenburg phải đóng cửa do nhân chứng báo nhìn thấy drone.

Đó chỉ là một trong nhiều ngày trong năm nay khi drone gây rối loạn hoạt động hàng không trên bầu trời Đức, đôi lúc khiến các sân bay phải ngừng hoạt động hoàn toàn.

Dù chưa có vụ va chạm nào giữa drone và máy bay tại Đức nhưng đã có hơn 190 vụ phát hiện drone gần sân bay được ghi nhận tính đến cuối tháng 10, đưa năm 2025 trở thành năm có số sự cố cao kỷ lục.

Trước đó trong tháng, một sự cố liên quan đến drone tại thành phố Munich khiến hơn 6.000 hành khách mắc kẹt, buộc sân bay phải dựng giường tạm và phát nước uống cho hành khách.

Theo báo Bloomberg, vấn đề drone quấy rối sân bay không phải chuyện mới, thường do người chơi nghiệp dư thiếu hiểu biết về quy định vùng trời. Nhưng tình hình hiện nay đã khác, một số vụ phát hiện gần đây liên quan đến drone cỡ lớn chuyên dụng, có chiếc đường kính tới 3 mét, theo một nguồn tin am hiểu.

Vấn đề không chỉ xảy ra ở Đức, nhiều hạ tầng hàng không ở châu Âu đang trở thành mục tiêu.

Ba tháng qua, Brussels, Copenhagen và Oslo đều ghi nhận tình trạng phải đóng cửa sân bay tạm thời và điều hướng hàng loạt chuyến bay.

"Ngành hàng không đã đối phó với vấn đề này nhiều năm, nhưng chưa bao giờ nghiêm trọng như vài tháng gần đây", ông Joachim Lang, Chủ tịch Hiệp hội Hàng không Đức (BDL), nhận định và cho rằng đây là mối đe dọa thực sự. Không chỉ nguy hiểm, vấn nạn này còn vô cùng tốn kém.

Năm ngoái, trong 118 vụ liên quan drone, có 9 vụ khiến toàn bộ hoạt động bay phải tạm dừng, theo phân tích đầu tiên của Trung tâm Hàng không vũ trụ Đức.

Mỗi đợt đóng cửa kéo dài trung bình 32 phút, gây thiệt hại tổng cộng khoảng nửa triệu euro. Với 10 sân bay lớn nhất châu Âu, chỉ 30 phút đóng đường băng có thể gây tiêu tốn tới 514.000 euro, theo nghiên cứu năm 2021.

Siết chặt an ninh hàng không

Trong bối cảnh này, Đức đang chạy đua để siết chặt an ninh hàng không với tốc độ rất nhanh.

Mới nhất, Bộ Nội vụ Đức ra mắt đơn vị chống drone mới nhằm bảo vệ hạ tầng trọng yếu như sân bay. Đồng thời, Đức sẽ thành lập Trung tâm phòng thủ drone liên hợp, phối hợp lực lượng cảnh sát các bang, liên bang và quân đội để đánh giá mối đe dọa và định hướng phát triển công nghệ.

Một số sân bay Đức đã trang bị hệ thống phòng thủ drone cơ bản, nhưng phạm vi bao phủ vẫn còn hạn chế. Do đó, tuần này, Chính phủ Đức thông báo sẽ trang bị hệ thống phòng thủ drone bằng sóng vô tuyến cho 8 sân bay quan trọng nhất nước.

"Điều đáng mừng là trong tình huống đe dọa, Nhà nước đã phản ứng nhanh hơn kỳ vọng", ông Joachim Lang nói và ca ngợi phản ứng từ phía Chính phủ Đức.

Song, việc xử lý drone quanh sân bay rất nhạy cảm, vì sử dụng vũ khí hay thiết bị gây nhiễu sóng có thể ảnh hưởng đến hệ thống máy bay.

Để giảm rủi ro, đôi khi đội an ninh phải dùng lưới vật lý để bắt drone và Đức có thể áp dụng phương án này, theo ông Hans Peter Stuch, chuyên gia nghiên cứu về phòng thủ drone tại Viện Fraunhofer về truyền thông xử lý thông tin chia sẻ thêm.

Về công nghệ, khi số vụ phát hiện tăng lên, công nghệ chống drone thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư công - tư.

Đơn cử, hiện chính phủ đang rót vốn vào một dự án nghiên cứu hệ thống phòng thủ drone được kỳ vọng sẽ thúc đẩy thương mại hóa hệ thống cảm biến đa chế độ (bao gồm radar và thiết bị gây nhiễu) vào nửa đầu năm 2026.

Tập đoàn vũ khí Rheinmetall và MBDA cũng cho biết, hệ thống laser phòng thủ drone đang tiến gần triển khai thực tế.

Đức cũng khai thác thị trường tín dụng để đầu tư vào drone, vệ tinh và năng lực phòng thủ dựa trên AI, điều này phản ánh sự thay đổi trong tư duy an ninh của chính phủ.

"Trước đây, các nhà lãnh đạo tập trung vào vũ khí hạt nhân, tàu chiến, tiêm kích, tên lửa và dường như không quá coi trọng sức mạnh sát thương các loại drone nhỏ, rẻ", Giáo sư Anthony Glees (ĐH Buckingham) nhận xét.