Giá đất đá tăng mạnh so với dự toán

Đồng Nai giữa tháng 6, thời tiết thất thường nhưng không khí thi công tại cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, Vành đai 3 TP.HCM, sân bay Long Thành... vẫn nhộn nhịp.

Từng tốp công nhân dàn trải khắp công trường, xe ben nối đuôi chở đất đá ra vào liên tục. Nhưng phía sau nhịp độ hối hả ấy là áp lực lớn với chủ đầu tư, nhà thầu khi phải xoay xở từng khối đất, bê tông giữa muôn vàn khó khăn.

Nhiều nhà thầu cho biết, toàn vùng Đông Nam Bộ, đặc biệt Đồng Nai, đang đồng loạt triển khai dự án giao thông nên nguồn cung vật liệu biến động mạnh. Khai thác, vận chuyển khó khăn hơn trước, trong khi giá vật liệu tăng, gây áp lực lớn cho tiến độ thi công.

Chia sẻ với PV Báo Xây dựng, ông Nguyễn Trung Bộ, Giám đốc điều hành công ty Trung Nam (thi công cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu) cho biết, hiện nay nhu cầu đất đá xây dựng, đắp công trường cao nên để đưa vật liệu về đến công trường kịp phục vụ dự án vẫn khó khăn.

Trong đó, theo giá vật liệu đá dự toán chỉ 240.000 đồng/m³ nhưng mua thực tế là 370.000 đồng/m³ khi giao về tới công trình.

Ông Bộ cho biết, may mắn công ty ký mua được đá nhưng giá cao hơn bình thường. Tuy nhiên, bên cạnh đó có nhiều đơn vị không ký được, khó mua đá do giá đẩy quá cao.

Tương tự đất theo đơn giá dự toán 90.000/m³ nhưng ký hợp đồng mua là 170-180.000 đồng/m³.

Theo ông Bộ, nguyên nhân giá đất đá tăng là do nhu cầu cao, trong khi nhiều mỏ khai thác trữ lượng không lớn, cộng thêm tiền vận chuyển cũng bị đội lên.

Mặc dù đã chấp nhận bỏ ra số tiền lớn hơn dự toán để mua đất đá nhưng các mỏ lại khai thác không kịp để giao cho khách hàng buộc nhà thầu phải xếp hàng chờ. Nhiều thời điểm ở các mỏ xe xếp hàng dài ra vào liên tục để lấy hàng. Riêng sắt thép bê tông xi măng, theo ông Bộ giá tăng không nhiều nhưng nếu khan hiếm đá thì bê tông cũng hiếm theo và giá tăng nhẹ từ 5-10%.

Tại gói thầu số 26 thuộc dự án Vành đai 3 TP.HCM, tình cảnh cũng không khá hơn. Ông Cao Xuân Vinh, Phó Giám đốc Công ty CP Xây dựng Tân Nam cho biết: "So với cuối năm 2024, giá đất và đá đều tăng khoảng 10%. Đất về tới công trường đã là 230.000 đồng/m³, đá là 430.000 đồng/m³, với quãng đường vận chuyển 40km".

Theo ông Vinh, đường xe lưu thông càng xa thì giá vật liệu càng cao. Riêng bê tông tăng thêm 30.000 đồng/m³. Trước đây, giá một khối bê tông khoảng hơn 1,2 triệu nay tăng thêm nhẹ, còn thép tăng khoảng 6%.

"Thực tế không thiếu vật liệu, nhưng thiếu cái kịp thời vì cung bị tắc nghẽn, sản lượng đủ nhưng khai thác chậm, không theo nổi cầu", ông Vinh nói thêm.

Đá về công trường sân bay chưa đủ để thi công

Cách đó không xa, tại dự án sân bay Long Thành công trình trọng điểm quốc gia, tình trạng thiếu đá đang là mối lo lớn.

Ông Nguyễn Tiến Việt, Phó Tổng giám đốc Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, tính đến ngày 10/6, chỉ mới có khoảng 1,38 triệu m³ đá được đưa về công trường. Trong khi nhu cầu cả năm 2025 là gần 4,92 triệu m³, như vậy, còn thiếu hơn 3,54 triệu m³ chưa về. Riêng từ đầu tháng 6 đến nay, tỷ lệ cung ứng đá chỉ đạt khoảng 9%.

Ông Việt cũng cho hay, đang tích cực phối hợp với địa phương tháo gỡ vướng mắc về nguồn vật liệu, tránh ảnh hưởng đến tiến độ thi công các hạng mục trọng điểm.

Cũng theo đại diện ACV, hiện nay mỏ đá Soklu 2 và Soklu 5 dù đã được phân khai gần 591.000 m³, nhưng chất lượng không đồng đều, chứa nhiều đá phong hóa, đá phổi, không đạt tiêu chuẩn thi công các công trình cấp quốc gia.

ACV cũng đã đề nghị địa phương cho thay thế nguồn đá này bằng đá từ mỏ Núi Nứa, nơi vừa được Chính phủ cho phép tăng công suất theo cơ chế đặc thù tại Nghị quyết 60/NQ-CP. Mỏ đá Tân Cang 6 dù đã được phân khai khối lượng, nhưng các nhà thầu không thể thống nhất với chủ mỏ về phương án cung ứng. ACV đề xuất UBND tỉnh Đồng Nai hỗ trợ tháo gỡ để đảm bảo quyền tiếp cận vật liệu đúng nhu cầu của nhà thầu.

Mới đây, ngày 11/6/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 168/NQ-CP, chính thức bổ sung Cảng hàng không quốc tế Long Thành vào danh mục dự án được hưởng cơ chế đặc thù trong khai thác khoáng sản nên ACV cũng đã kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai sớm triển khai nâng công suất các mỏ đá trên địa bàn, tăng tốc cung ứng vật liệu cho dự án.

Về nguồn vật liệu, ông Võ Tấn Đức, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, tỉnh đang khẩn trương tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ vật liệu để đáp ứng nhu cầu san lấp, đá xây dựng cho các công trình trọng điểm quốc gia.

Năm 2025, tổng khối lượng vật liệu phân khai là 8,38 triệu m³, trong đó, sân bay Long Thành cần 4,3 triệu m³. Hiện, đã ký hợp đồng 2,94 triệu m³ (đạt 67,9%) và giao được 986.175m³ (đạt 33,52%).

Dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu cũng đã được đảm bảo đủ 1,7 triệu m³ đá và 5,9 triệu m³ đất san lấp. Trong tuần này, tỉnh sẽ triển khai Nghị quyết 168 của Chính phủ, rà soát từng mỏ đá, đánh giá khả năng nâng công suất, phân khai khối lượng cụ thể theo tiến độ và định kỳ 2 tuần/lần báo cáo Bộ NN&PTNT, Bộ TN&MT theo dõi, chỉ đạo.

Lãnh đạo UBND tỉnh cũng Đồng Nai cho biết, đã gửi văn bản lên các bộ ngành về phân bổ vật liệu cho các nhà thầu, tuy nhiên nhiều gói thầu chưa sử dụng do chưa có bãi tập kết hoặc muốn giảm chi phí lưu trữ, dẫn đến chưa ký hợp đồng với mỏ đá, ảnh hưởng sản xuất của doanh nghiệp. Ngoài ra, việc các nhà thầu chỉ muốn ký với mỏ có giá rẻ cũng gây chậm trễ khi bị điều tiết sang mỏ giá cao, rồi lại phản ánh thiếu vật liệu.

Trong bức tranh hạ tầng ở Đồng Nai nói riêng và vùng Đông Nam Bộ nói chung, vật liệu xây dựng đặc biệt là đất, đá dù đã được tháo gỡ nhưng vẫn gặp không ít khó khăn về giá, vận chuyển, phân bổ...

Do đó để đảm bảo tiến độ các dự án, nhất là sân bay Long Thành, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu hay Vành đai 3 TP.HCM, rất cần sự phối hợp linh hoạt giữa các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp. Khơi thông dòng chảy vật liệu không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là điều kiện tiên quyết để đưa các công trình trọng điểm về đích đúng hẹn.