Từ phong trào sôi nổi đến những đổi thay rõ nét

Những ngày này về các xã vùng ven thành phố Hà Tĩnh (cũ) dễ bắt gặp hình ảnh đường làng sạch sẽ, vườn hộ ngay ngắn, thôn xóm rộn ràng cờ hoa. Người dân không chỉ tự hào vì xã mình đạt chuẩn nông thôn mới mà còn ý thức rõ trách nhiệm giữ gìn.

Ông Lê Văn Hòa ở một thôn thuộc phường Hà Huy Tập chia sẻ: Hồi chưa làm nông thôn mới, đường đi lầy lội, nhà cửa lụp xụp. Nay đường bê tông thẳng tắp, điện sáng trưng, con cháu về quê cũng thấy phấn khởi. Được thế này là nhờ cả làng cùng góp công, góp của, chứ không phải chỉ Nhà nước lo.

Hà Tĩnh hiện có 169/169 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đạt tỷ lệ 100%. Trong đó, 69 xã đã vươn lên chuẩn nông thôn mới nâng cao, 18 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Toàn tỉnh có hơn 1.200 thôn được công nhận khu dân cư kiểu mẫu, chiếm trên 80%. Những con số ấy cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của phong trào

Điều đáng chú ý là Hà Tĩnh không chỉ làm để "có danh hiệu", mà từng bước xây dựng mô hình riêng: Từ vườn mẫu, khu dân cư kiểu mẫu đến chỉnh trang cảnh quan, nâng cao thu nhập cho người dân. Nhiều vùng quê vốn thuần nông nay có thêm nghề phụ, phát triển sản phẩm OCOP, du lịch cộng đồng, góp phần giữ thanh niên ở lại quê hương.

Thế nhưng, câu chuyện nông thôn mới cũng đặt ra không ít thách thức. Một số xã sau khi được công nhận thì nảy sinh tâm lý "xả hơi", công trình xuống cấp nhanh, thu nhập nông dân chưa thật bền vững. Ở nhiều nơi, lớp trẻ đi làm xa, đồng ruộng vắng bóng người, nguy cơ tụt tiêu chí.

Những bước đi dài hơi để giữ chuẩn và nâng tầm

Để giữ vững và nâng cao thành quả, Hà Tĩnh xác định phải chuyển từ làm phong trào sang làm chiều sâu. Các xã, phường được yêu cầu chú trọng phát triển sinh kế, coi thu nhập và đời sống người dân là thước đo.

Tỉnh đã đặt mục tiêu đến giai đoạn 2026 - 2030, có 60% xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 10% xã phấn đấu xây dựng thành nông thôn mới hiện đại.

Như ở khu dân cư kiểu mẫu ở xã Cẩm Bình, từng ngôi nhà vườn được chỉnh trang gọn gàng, hàng rào xanh thay cho tường gạch, đường hoa nối liền thôn xóm.

Bà Nguyễn Thị An, một hộ dân ở đây tâm sự: "Cái chính là ý thức của mỗi gia đình. Giữ cho vườn gọn, ngõ sạch, thôn làng mới lâu bền còn chờ Nhà nước mãi thì khó".

Chính quyền tỉnh cũng xác định rõ vai trò: Nhà nước chỉ ban hành cơ chế, còn chủ thể là người dân. Đảng bộ các cấp tiếp tục lãnh đạo, giám sát, nhưng không làm thay.

Nhiều chi bộ thôn đã ban hành nghị quyết chuyên đề về giữ chuẩn nông thôn mới, giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đoàn thể. Nhờ đó, phong trào không dừng lại ở khẩu hiệu, mà trở thành nếp sinh hoạt thường ngày.

Tuy nhiên, để nông thôn mới bền vững, Hà Tĩnh cần thêm những giải pháp dài hơi: quy hoạch sản xuất nông nghiệp hàng hóa, kết nối thị trường, phát triển công nghiệp - dịch vụ gắn với nông thôn.

Cùng với đó, hạ tầng giao thông, trường học, y tế phải được đầu tư đồng bộ, tránh tình trạng xây xong bỏ không hoặc xuống cấp nhanh.

Ông Ngô Đình Long, Phó chánh văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh Hà Tĩnh chia sẻ: "Chúng tôi coi việc giữ vững tiêu chí không chỉ là duy trì danh hiệu, mà quan trọng hơn là đem lại cuộc sống tốt hơn cho bà con. Có như thế nông thôn mới mới thật sự có hồn, có sức sống lâu dài".

Từ phong trào rộng khắp, nông thôn mới ở Hà Tĩnh đã đi vào chiều sâu, tạo nên những làng quê xanh - sạch - đẹp. Nhưng phía trước vẫn còn chặng đường dài, đòi hỏi sự kiên trì và đồng lòng.