Thi công chủ động, thủ tục ngắn gọn hơn

Cuối tháng 7, thi công rộn ràng trên tuyến QL15B qua xã Hà Linh (Hương Khê, Hà Tĩnh). Công ty CP Xây dựng 496 đang triển khai giai đoạn chính của gói duy tu, thảm bê tông nhựa đoạn Km407+600 - Km410+400. Máy móc đã tập kết, kỹ sư hoàn tất thí nghiệm vật liệu, chỉ chờ thời tiết thuận lợi để thi công.

Gói sửa chữa còn xử lý khe co giãn cho loạt cầu nhỏ như: Tùng Cóc, Đồng Bụt, Chèn Rén, Bánh Rán, Cây Bưởi... Đây là những vị trí thường mất an toàn trong mùa mưa do co ngót, giãn nở, nứt đầu cầu.

“Trước kia, mỗi thủ tục sửa chữa phải qua nhiều cấp: từ đơn vị quản lý tuyến, trình lên Cục, rồi Bộ. Nay Sở Xây dựng làm đầu mối, công việc rõ ràng, triển khai nhanh hơn”, ông Nguyễn Tuấn Anh, Chỉ huy trưởng công trình, cho biết.

Theo Trung tâm Bảo trì (Sở Xây dựng Hà Tĩnh), năm 2025 nhiều gói sửa chữa định kỳ được triển khai nhờ cơ chế mới. Hiện có 4 công trình đang thi công hoặc hoàn tất thủ tục, dự kiến hoàn thành trong năm. Nhờ chủ động kỹ thuật và quy trình, tiến độ thảm mặt đường, xử lý mặt cầu tăng nhanh gấp 2–3 lần so với trước.

“Giao quốc lộ về tỉnh giúp địa phương chủ động lập kế hoạch, bố trí vốn và triển khai nhanh. Tuy nhiên, đồng thời cũng buộc chúng tôi gánh toàn bộ trách nhiệm: từ kiểm tra, duy tu, xử lý hư hỏng đến bảo vệ hành lang”, ông Hồ Thanh Hậu, Phó giám đốc Trung tâm Bảo trì cho biết.

Khó khăn đặc thù, phép thử năng lực quản lý hạ tầng của địa phương

Từ ngày 1/7, tỉnh tiếp nhận quản lý 497,5km quốc lộ. Đây là một phần trong chủ trương phân cấp quản lý kết cấu hạ tầng về địa phương. Tuy nhiên, theo nhiều cán bộ chuyên môn, khi đi vào triển khai đã bộc lộ những điểm nghẽn rõ rệt.

Trước hết là vấn đề phối hợp cấp cơ sở. Khi chính quyền thực hiện mô hình hai cấp (chỉ còn tỉnh và xã), toàn bộ tuyến đường trước đây do cấp huyện quản lý nay giao về cho xã. Trong khi đó, nhiều tuyến đường nhất là đường liên xã đi qua 3 - 4 đơn vị hành chính, gây khó khăn trong xác định trách nhiệm, nguồn lực và cơ chế sửa chữa.

"Cùng là đường xã nhưng đoạn nào xã nào sửa? Xã này không nhận, xã kia không đủ người, lại không có cấp điều phối như trước thì việc sửa chữa rất lúng túng", một cán bộ Phòng Quản lý kết cấu hạ tầng nêu thực tế.

Thêm vào đó, lực lượng thanh tra giao thông trước thuộc Sở GTVT nay chuyển về Thanh tra tỉnh, không còn chức năng xử phạt vi phạm hành lang giao thông.

"Chúng tôi chỉ có thể lập biên bản, đề xuất xử lý, nhưng cơ quan được giao xử phạt lại không chuyên sâu lĩnh vực này. Nhiều trường hợp lấn chiếm hành lang, xâm phạm cống rãnh không xử lý kịp thời", ông Phạm Duy Thắng, Trưởng phòng Kết cấu hạ tầng phản ánh.

Đại diện Trung tâm Bảo trì cho biết, năm 2026, cơ chế lập và trình nguồn vốn cho công tác bảo trì cũng chưa rõ ràng. Trước đây, mọi thứ được Bộ Tài chính duyệt theo đề xuất Bộ GTVT. Nay chưa rõ tỉnh tự lập danh mục, hay trình Bộ như cũ.

Với các tuyến đường liên xã đã phân cấp, Chủ tịch UBND phường Hà Huy Tập Tô Thái Hòa cho rằng: "Đường xã thì xã quản lý là đúng, nhưng phải kèm theo ngân sách bảo trì, nếu không sẽ không đủ lực. Giao quản lý mà không giao quyền và tiền thì khó triển khai".

Lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Tĩnh nhìn nhận, giai đoạn hiện tại chính là phép thử cho năng lực quản lý hạ tầng của địa phương sau phân cấp. Tỉnh đang xây dựng lại bộ quy định về phân cấp - phân quyền, làm rõ trách nhiệm của từng cấp xã trong việc duy tu, sửa chữa, trình Hội đồng nhân dân tỉnh phê duyệt.

Bên cạnh đó, ngành xây dựng kiến nghị tỉnh tiếp tục quan tâm bố trí nguồn lực cho công tác bảo trì hạ tầng, đặc biệt là các tuyến tỉnh lộ và liên huyện nơi hiện nay chưa có quy định bảo dưỡng định kỳ như quốc lộ.