Hai máy bay đối đầu nguy hiểm

Sự việc xảy ra đầu tháng này nhưng mới được báo Bưu điện Hoa Nam (SCMP) công bố ngày 14/7 khi nhiều đoạn ghi âm được cho là cuộc trao đổi giữa phi công và kiểm soát không lưu được tung lên mạng xã hội Trung Quốc.

Vụ việc xảy ra tại vùng Tuva, một khu vực hẻo lánh ở Siberia giáp biên giới Mông Cổ, liên quan tới hai máy bay Trung Quốc bao gồm một máy bay chở khách của hãng hàng không Air China và máy bay chở hàng của hãng SF Airlines.

Cụ thể, chuyến bay mang số hiệu CA967 trên lộ trình từ Thượng Hải tới Milan (Italy) của Air China bất ngờ tăng độ cao, đi vào vào lộ trình có thể va chạm với máy bay chở hàng mang số hiệu CSS128 của hãng SF Airlines đang trên đường từ Budapest (Hungary) đến thành phố Ngạc Châu (tỉnh Hồ Bắc).

Dữ liệu radar cho thấy, vào thời điểm 21h39 đến 21h52 GMT ngày 6/7 (gần 6h sáng 7/7 theo giờ Trung Quốc), máy bay chở khách CA967 từ độ cao 34.100 feet đã tăng lên 36.000 feet.

Đúng lúc này, máy bay chở hàng CSS128 đang bay ở độ cao khoảng 35.000 feet. Hai máy bay tiến sát tới nhau gần như trực diện ở khoảng cách 90-120m, gần hơn nhiều so với tiêu chuẩn tối thiểu của toàn cầu.

Hiện chưa rõ nguyên nhân dẫn đến hành động này song nhiều khả năng phi công đã nghe nhầm hướng dẫn dành cho một máy bay khác.

Hé lộ ghi âm nội dung trao đổi

Theo các đoạn ghi âm đang lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc cho thấy, dường như phi công Trung Quốc và kiểm soát không lưu Nga trao đổi bằng tiếng Anh và tại thời điểm đó, kiểm soát không lưu Nga đang hướng dẫn 4 máy bay cùng 1 lúc.

Ngoài hai máy bay trên, còn có chuyến bay mang số hiệu CA861 của Air China từ Bắc Kinh đi Geneva (Thụy Sĩ) và chuyến bay mang số hiệu HU7937 của Hainan Airlines từ Bắc Kinh đi Prague (Cộng hòa Séc).

Kiểm soát viên đã yêu cầu hai máy bay mang số hiệu CA861 và HU7937 giữ nguyên độ cao – lần lượt là 36.000 và 34.000 feet.

Trong khi đó, CA967 không nhận được chỉ thị mới, nhưng phi công bắt đầu phát tín hiệu sau khi phi công HU7937 xác nhận lại hướng dẫn từ kiểm soát viên.

Hiện chưa rõ phi công Air China nói gì vì đoạn ghi âm lúc đó bị gián đoạn và chỉ nghe rõ thông tin về số liệu chuyến.

Thông tin radar chỉ ra, sau khi máy bay chở khách bắt đầu tăng độ cao, cả hai máy bay gần như bay đối đầu.

Phi công của máy bay chở hàng nhận thấy nguy cơ va chạm nên yêu cầu thông tin từ kiểm soát không lưu và được xác nhận có một máy bay loại Airbus A350 đang ở phía trước.

Ngay sau đó, kiểm soát viên yêu cầu máy bay của Hainan Airlines tạm hoãn yêu cầu và hướng dẫn hai máy bay đang đối đầu thực hiện thao tác tránh va chạm bằng cách rẽ sang hai hướng ngược nhau. Cảnh báo hệ thống tránh va chạm (TCAS) lập tức kích hoạt trên cả hai máy bay.

Phi công Air China bất ngờ nên hỏi kiểm soát viên: "Tại sao lại có cảnh báo TCAS?"

Kiểm soát viên đáp lại: "Anh đang leo độ cao theo hướng dẫn hay không theo hướng dẫn? Xác nhận giúp tôi". Phi công trả lời ngắn gọn: "Không. Cảm ơn".

Hiện chưa rõ ai đã phát tán đoạn ghi âm và chưa thể xác minh độc lập tính xác thực của nội dung này. Air China, SF Airlines và Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc vẫn chưa phản hồi.

Đoạn ghi âm cũng ghi lại phần trao đổi giữa hai phi công của hai máy bay suýt va chạm khi họ chuyển sang kênh liên lạc khác và nói chuyện bằng tiếng Trung.

Dù chất lượng âm thanh kém nhưng có đoạn phi công máy bay chở hàng SF Airlines nói:

"Tôi thấy máy bay của anh đang tăng độ cao. Kiểm soát không lưu có chỉ thị vậy không? Tôi đã thấy một máy bay phía trước chỉ cách 20 hải lý (khoảng 37km) mà vẫn đang tăng độ cao. Độ cao giao nhau như vậy là rất nguy hiểm. Tôi đoán anh cũng nghe tôi yêu cầu cung cấp thông tin giao thông rồi".

Phi công Air China dường như đổ lỗi cho kiểm soát viên người Nga khi nói rằng nữ kiểm soát đã làm rối tung lên và khiến mọi người bối rối. Anh này cũng nói thêm: "Chúng tôi không thể giải thích rõ ràng với họ và không biết nên nói thế nào".

Cuối cùng, phi công Air China nhận định: "Tôi đoán là chúng ta sẽ phải viết báo cáo khi về đến nơi."Phi công SF Airlines đáp lại: "Chắc chắn rồi. Tôi sẽ phải báo về công ty ngay lập tức".