Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt an toàn bay lên hàng đầu được Cục Hàng không Việt Nam nhấn mạnh tại Hội nghị tổng kết công tác an toàn hàng không năm 2025, triển khai nhiệm vụ năm 2026 chiều 11/12.

Đội tàu bay sụt giảm, sản lượng vận chuyển vẫn tăng

Phát biểu tại hội nghị, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Uông Việt Dũng cho biết vừa qua, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật hàng không dân dụng thay thế Luật hàng không dân dụng 2006, sửa đổi bổ sung 2014. Trong đó, Luật có một chương về an toàn hàng không.

Các quy định cũng được cụ thể hoá, đánh giá các tiêu chuẩn về an toàn theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO).

"Đây là khung pháp lý quan trọng để chúng ta ban hành và xây dựng các chương trình an toàn, an ninh hàng không quốc gia, triển khai các chương trình an toàn hàng không", ông Dũng nói và khẳng định trong bối cảnh nền kinh tế đặt mục tiêu phát triển GDP tăng trưởng hai con số, chúng ta có nhiều dư địa để phát triển hoạt động hàng không. Dự báo thời gian tới, ngành hàng không sẽ tăng trưởng khoảng 13-15%.

Tuy nhiên, để đạt được những mục tiêu đặt ra, vấn đề đảm bảo an toàn hàng không vô cùng quan trọng và kiên quyết "Không đánh đổi an toàn hàng không bằng bất cứ lý do gì".

Do đó, Cục trưởng Cục Hàng không VN đề nghị các đơn vị đánh giá toàn diện kết quả đạt được, thẳng thắn nêu rõ tồn tại, hạn chế và đề xuất các giải pháp, kiến nghị cụ thể nhằm nâng cao chất lượng công tác an toàn hàng không trong giai đoạn tới.

Các đơn vị phối hợp với Cục Hàng không VN hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật. Tăng cường tuyên truyền, xây dựng và lan tỏa văn hóa an toàn, cũng như sử dụng dữ liệu số để giám sát hoạt động hàng không, siết chặt kỷ cương, cải thiện môi trường lao động.

Theo báo cáo của Cục Hàng không VN, năm 2025, ngành hàng không Việt Nam có những khó khăn do sụt giảm đội tàu bay do ảnh hưởng bởi nguồn cung động cơ của nhà máy sản xuất PW và những ảnh hưởng tiêu cực của sự bất ổn chính trị, xung đột quân sự đang diễn ra trên thế giới.

Đặc biệt, ngày 28/11, Cơ quan an toàn hàng không châu Âu (EASA) đã ban hành chỉ lệnh đủ điều kiện bay khẩn cấp về việc cập nhật phần mềm hoặc thay thế máy tính điều khiển độ cao và hướng bay (ELAC) gây ảnh hưởng đến 84/167 tàu bay A320/1 tại Việt Nam.

Năm nay cũng ghi nhận nhiều đợt mưa bão, sương mù và mây đối lưu mạnh tại khu vực sân bay trọng điểm, gây gián đoạn tạm thời và tạo áp lực lớn cho hoạt động khai thác hàng không.

Tuy vậy, hoạt động khai thác của các hãng hàng không Việt Nam tiếp tục tăng trưởng. Thống kê năm 2025, sản lượng vận chuyển hành khách quốc tế đạt 46,9 triệu khách, tăng 13,3% so với năm 2024. Trong đó, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển 19,4 triệu khách, tăng tăng 5,2% so với năm 2024 và chiếm 41,4% lượng hành khách quốc tế.

Về hành khách nội địa, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển 36.6 triệu khách, tăng 7,5% so với năm 2024. Sản lượng vận chuyển hành khách của các hãng hàng không tăng 6,7% và sản lượng vận chuyển hàng hóa tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Vận chuyển hàng hóa quốc tế tăng 24,6% so với năm 2024, đạt 1,3 triệu tấn. Trong đó, các hãng hàng không Việt Nam vận chuyển 240.2 nghìn tấn, tăng 11,2% so với năm 2024 và chiếm 18,5% lượng hàng hóa quốc tế. Sản lượng vận tải nội địa đạt 224 nghìn tấn, giảm 1,7%.

Trong bối cảnh đó, hoạt động vận tải hàng không vẫn được duy trì đảm bảo an toàn, đặc biệt giai đoạn hoạt động bay cao điểm vào các dịp Tết Nguyên đán, cao điểm hè, các dịp lễ kỷ niệm trọng đại của đất nước như A50 và A80.. công tác giám sát đảm bảo an toàn được triển khai chặt chẽ tại tất cả các cảng hàng không sân bay.

Tính đến 15/12, cả nước có 262 tàu bay. Hàng không thương mại khai thác 213 tàu bay, hàng không chung khai thác 49 tàu bay (22 máy bay và 27 trực thăng). Đáng chú ý hiện có 28 tàu bay đang dừng bay do thiếu động cơ (24 tàu A321NEO, 3 tàu A350, 1 tàu A320CEO), chiếm 13,1% đội tàu bay khai thác hàng không thương mại.

Các hãng hàng không Việt Nam duy trì gần 50 đường bay kết nối Hà Nội, TP.HCM và 20 cảng hàng không trên cả nước. Đường bay quốc tế có 113 đường bay quốc tế đến 24 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới.

Siết kỷ luật, chuẩn hóa theo tiêu chuẩn ICAO

Liên quan tới vấn đề an toàn hàng không, Cục Hàng không VN thông tin qua công tác giám sát an toàn hàng không đã nhận diện ra một số vấn đề tồn tại cần khắc phục.

Một trong số đó là việc nhân viên hàng không chưa tuân thủ đầy đủ quy trình khai thác tiêu chuẩn trên tất cả các lĩnh vực. Việc không tuân thủ quy trình tiêu chuẩn dẫn đến các tình huống như nguy cơ va chạm giữa tàu bay với tàu bay, phương tiện mặt đất với tàu bay, hỏng hóc thiết bị trong quá trình bảo dưỡng, vi phạm phân cách tàu bay...

Bên cạnh đó, thời tiết bất lợi (dông, sét, mưa lớn, gió giật...) do biến đổi khí hậu khiến các hiện tượng khí tượng khó dự báo và diễn biến đột ngột, tạo áp lực lớn trong giai đoạn cất - hạ cánh và làm giảm năng lực tiếp thu của nhiều sân bay. Cùng đó, có trường hợp người lái sử dụng các thiết bị ghi hình trong buồng lái gây sao nhãng, thiếu tập trung đặc biệt trong các giai đoạn quan trọng của chuyến bay.

Các rủi ro tiềm ẩn từ việc chim va đập cũng nguy hiểm khi chim va chạm vào các bộ phận quan trọng gây hỏng hóc cho tàu bay (động cơ, cánh tà, chóp rada...). Vật ngoại lai, động vật trong khu bay gây nguy cơ va chạm và hư hại tàu bay, hay rủi ro nhân viên hàng không vi phạm quy định về việc sử dụng chất có cồn, chất kích thích, chất gây nghiện.

Về vấn đề này, Thượng tá Nguyễn Duy Hoan, Phó trưởng phòng An ninh giao thông xây dựng (Cục An ninh kinh tế) nhấn mạnh nguyên tắc của ngành hàng không là: Không đánh đổi an toàn bay bằng bất cứ lý do gì.

Ông Hoan đề nghị Cục Hàng không VN tiếp tục rà soát các quy trình, quy chuẩn, tăng cường kiểm tra để những vấn đề liên quan tới các tiêu chuẩn, quy chuẩn an toàn và thường xuyên kiểm tra để không để xảy ra bất cứ rủi ro nào gây ảnh hưởng nghiêm trọng.

Đại diện Cục An ninh kinh tế cũng nhấn mạnh tầm quan trọng trong việc phòng ngừa, tăng cường kiểm tra kiểm soát nồng độ cồn và chất cấm không chỉ với các bộ phận phục vụ mặt đất mà cả các bộ phận tổ bay, bộ phận kiểm soát viên không lưu.

Đề nghị ngành hàng không tiếp tục nâng cao chất lượng an toàn, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, ông Nguyễn Tuấn Ngọc Tú, Phó vụ trưởng Vụ vận tải và an toàn giao thông (Bộ Xây dựng) đề nghị Cục Hàng không VN tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về hàng không dân dụng, hoàn thiện bộ quy chế an toàn nhằm nâng cao hiệu quả giám sát an toàn. Đồng thời, chủ động nhận diện rủi ro, nâng tầm hệ thống quản lý an toàn. Trong đó, khuyến khích văn hoá báo cáo tự nguyện.

"Cục Hàng không cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số trong an toàn, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Chuẩn hoá các bộ phận như kiểm soát viên không lưu theo tiêu chuẩn của ICAO và tăng cường phối hợp liên ngành", ông Tú nhấn mạnh.

Với các hãng hàng không, cần tập trung rà soát, đánh giá đảm bảo các hoạt động bảo dưỡng, khai thác tàu bay theo quy định, tuân thủ các quy định về tiêu chuẩn an toàn. Các hãng cần đảm bảo hệ số đúng giờ, xây dựng văn hoá hàng không, tuân thủ các quy trình khai thác và trong các giai đoạn trọng yếu của chuyến bay.