Sáng 19/9, tại xã Trường Ninh, tỉnh Quảng Trị đã tổ chức lễ khánh thành Công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi hy sinh của 16 Thanh niên xung phong (TNXP) tháng 9/1972 tại Bến phà Long Đại.

Tham dự buổi lễ có các Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương; Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng; Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Ngọc Quang và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương; lãnh đạo tỉnh Hưng Yên, Hà Tĩnh; Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Trần Phong và các sở, ngành, địa phương...

Công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi hy sinh của 16 TNXP (tháng 9/1972) tại Bến phà Long Đại được triển khai bao gồm nhiều hạng mục quan trọng như: Đài tưởng niệm, nhà khánh tiết, hai nhà chờ và bến thuyền, cùng các hạng mục hạ tầng như sân hành lễ, đường dạo, bãi đỗ xe, hệ thống cây xanh, chiếu sáng và cảnh quan sân vườn… với tổng mức đầu tư gần 20 tỷ đồng.

Trong đó, công trình Đài tưởng niệm được xây mới với thiết kế mô phỏng hình bó lúa gồm 16 bông cao 16m, đặt trên khối bệ hình ngôi sao - tạo nên biểu tượng thiêng liêng tưởng nhớ 16 TNXP đã anh dũng hy sinh.

Nhà khánh tiết - tư liệu diện tích hơn 200m², được thiết kế theo kiến trúc truyền thống nhà năm gian, vừa là nơi tiếp đón đại biểu, vừa là không gian trưng bày tư liệu, hiện vật lịch sử.

Hai nhà chờ và bến thuyền được xây dựng khang trang, hài hòa với cảnh quan. Khu vực cổng chính, cổng phụ và hệ thống hàng rào được cải tạo đồng bộ, tạo nên diện mạo trang nghiêm cho toàn bộ khu di tích.

Các hạng mục hạ tầng như sân hành lễ, đường dạo, bãi đỗ xe, hệ thống cây xanh, chiếu sáng và cảnh quan sân vườn được đầu tư bài bản, trong đó có bố trí đường dốc riêng dành cho thương binh và người khuyết tật, thể hiện sự quan tâm đến tính nhân văn và tiếp cận toàn diện.

Nhà bia tưởng niệm được tu bổ, thay mới phần mái ngói, mái đao cùng các hạng mục đã xuống cấp, nhằm đảm bảo cả yếu tố thẩm mỹ và độ bền công trình. Các hạng mục phụ trợ như hệ thống phòng cháy chữa cháy, chống sét, cấp thoát nước, điện chiếu sáng, âm thanh, camera giám sát… cũng được đầu tư đầy đủ, đáp ứng yêu cầu quản lý, vận hành và bảo tồn lâu dài.

Không gian phòng trưng bày tư liệu, hiện vật được trang bị các thiết bị công nghệ hiện đại giúp du khách dễ dàng tiếp cận thông tin một cách sinh động, chính xác và hấp dẫn.

Trong những năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Bến phà Long Đại thuộc xã Trường Ninh là trọng điểm ác liệt, nơi nối liền hậu phương lớn miền Bắc với chiến trường miền Nam. Tại đây, địch đã trút xuống hàng trăm tấn bom đạn nhằm cắt đứt mạch máu giao thông huyết mạch.

Trước mưa bom bão đạn, các chiến sĩ TNXP kiên cường bám trụ, cứu người, cứu hàng, giữ vững tuyến chi viện.

Trong những ngày tháng ác liệt ấy, lực lượng dân quân, công binh, đặc biệt là các đơn vị TNXP đã kiên cường bám trụ từng tấc đất, dũng cảm đánh trả máy bay địch, rà phá bom mìn, đảm bảo mạch máu giao thông thông suốt với tinh thần "Sống bám cầu, bám đường - Chết kiên cường, dũng cảm".

Bi tráng nhất là sự hy sinh anh dũng của 16 cán bộ, chiến sĩ TNXP Đại đội C130 (quê Thái Bình và nay là tỉnh Hưng Yên) vào tháng 9/1972. Trong các trận bom ác liệt ngày 19 và 23/9/1972, 16 chiến sĩ (7 nữ, 9 nam) đã ngã xuống khi đang làm nhiệm vụ vận chuyển, mở đường để giữ vững mạch máu giao thông chi viện cho chiến trường.

Trước sự hy sinh to lớn đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Trị, đặc biệt là tuổi trẻ toàn tỉnh, luôn trăn trở, mong muốn có một công trình tương xứng để tưởng niệm, tri ân các anh hùng liệt sĩ và giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau.

Năm 2012, công trình Nhà bia tưởng niệm được xây dựng từ nguồn kinh phí xã hội hóa. Đến tháng 10/2016, di tích đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh. 

Tuy nhiên, trải qua thời gian dài, một số hạng mục xuống cấp, quy mô công trình chưa tương xứng với tầm vóc, ý nghĩa lịch sử của địa danh này.

Trước yêu cầu cấp thiết trong việc bảo tồn và tôn tạo di tích, đồng thời đáp ứng nguyện vọng sâu sắc của nhân dân, các cựu TNXP và thân nhân gia đình liệt sĩ, Ban thường vụ Tỉnh Đoàn Quảng Trị đã tham mưu xây dựng phương án nâng cấp, tôn tạo công trình, trình Thường trực Tỉnh ủy và UBND tỉnh xem xét, cho phép triển khai.

Với tinh thần trách nhiệm cộng đồng và lòng tri ân sâu với những hy sinh cao cả của thế hệ đi trước, Công ty CP Tập đoàn T&T cùng các doanh nghiệp, cá nhân đã tích cực đồng hành, hỗ trợ toàn diện từ công tác lập quy hoạch, thiết kế đến thi công, hoàn thiện công trình.

Đặc biệt, các đơn vị tài trợ đã đóng góp toàn bộ nguồn lực tài chính, góp phần quyết định vào việc hiện thực xã hội hóa công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi hy sinh của 16 TNXP một cách đồng bộ, khang trang và bền vững.

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị nhấn mạnh, công trình tôn tạo Khu tưởng niệm nơi hy sinh của 16 TNXP (tháng 9 năm 1972) tại Bến phà Long Đại là lời tri ân thiêng liêng gửi đến những anh hùng đã ngã xuống nơi "tọa độ lửa" năm xưa. 

Đây sẽ là nơi tri ân, tưởng niệm và "địa chỉ đỏ" giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ, đồng thời là điểm đến gắn kết trong tuyến du lịch văn hóa - lịch sử và tâm linh trên địa bàn tỉnh...

Bộ trưởng Trần Hồng Minh dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sĩ Trường Sơn

Đoàn công tác Bộ Xây dựng do Bộ trưởng Trần Hồng Minh dẫn đầu đã đến viếng và thắp hương tưởng nhớ anh hùng liệt sĩ tại các nghĩa trang trên dãy Trường Sơn và Thành cổ Quảng Trị.