Mất mát đau lòng ở Khe Qué

Những ngày giữa tháng 7, từng đợt mưa lớn không dứt đổ xuống Lào Cai khiến đất đá mềm nhũn, nước từ đồi cao dội về như những con thác gầm gào. Những vết nứt xuất hiện dọc theo triền núi, báo hiệu hiểm họa sạt lở rình rập. Trong nỗi lo hiện hữu ấy, lực lượng công an cơ sở đã và đang âm thầm bám địa bàn, rà soát từng điểm có nguy cơ cao, chạy đua với thiên tai để bảo vệ tính mạng và tài sản cho nhân dân.

Tối 13/7, tại thôn Khe Qué, xã Xuân Ái, đúng 21h45, một tiếng rền vang như sấm động vang lên. Khối đất đá nặng hàng ngàn mét khối bất ngờ tràn xuống, vùi lấp hai ngôi nhà sàn của anh Vũ Văn Hiệp và anh Vũ Văn Lâm.

Khi lực lượng cứu hộ đến nơi, hiện trường là một đống đổ nát ngổn ngang. Hai người tử vong, ba người khác bị thương nặng. Khung cảnh tang thương phủ lên vùng quê vốn thanh bình.

“Khu vực này đã được cảnh báo nguy cơ sạt lở cao. Chúng tôi từng nhiều lần vận động, hỗ trợ bà con di dời. Nhưng rồi người dân lại trở về, vì tiếc nhà, tiếc đồ đạc, vì nghĩ mưa dăm ba ngày rồi lại tạnh”, thiếu tá Hoàng Đức Thuận, Trưởng công an xã Xuân Ái trầm giọng chia sẻ.

Không chỉ Xuân Ái, tổ dân phố Minh Tân 6 (phường Yên Bái, TP Lào Cai) cũng đang trở thành điểm nóng về nguy cơ sạt lở. Nằm sát ta luy cao, khu dân cư này có khoảng 20 hộ sống chen chúc dưới triền núi, nơi đất đá đã từng sạt xuống tới 8 - 9m trong đợt bão số 3 (Yagi). Người dân đã chủ động thuê xúc đất, xây kè, nhưng thời tiết diễn biến quá thất thường khiến mọi nỗ lực trở nên mong manh.

“Chúng tôi lo lắm, ngày đêm không yên giấc. Mong chính quyền sớm có biện pháp hỗ trợ di dời hoặc gia cố khu vực này,” ông Nguyễn Tiến Thành, Tổ trưởng dân phố Minh Tân 6 nói.

Công an phường Yên Bái đã cắt cử cán bộ phối hợp cùng chi bộ, tổ dân phố lập danh sách, ký cam kết với từng hộ. Khi mưa lớn kéo dài, lực lượng ứng trực sẽ xuống ngay hiện trường, hỗ trợ di dời, dựng biển cảnh báo, khoanh vùng nguy hiểm.

“Chúng tôi không chỉ tuyên truyền mà còn đi từng ngõ, gõ từng nhà, hướng dẫn bà con cách nhận biết dấu hiệu sạt lở. Có trường hợp không chịu di chuyển, chúng tôi phải vận động suốt nhiều ngày”, trung tá Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó trưởng Công an phường Yên Bái cho biết.

Chủ động trước thiên tai

Bà Nguyễn Thị Kim Hoa, Bí thư Chi bộ tổ Minh Tân 6 cho biết, chính quyền đã nhiều lần họp dân, yêu cầu di dời khi mưa lớn. “Không thể chủ quan. Ta luy dương cao, đất dễ sạt, bà con phải ưu tiên sự sống trước tài sản,” bà Hoa nhấn mạnh.

Thực hiện chỉ đạo của Giám đốc Công an tỉnh Lào Cai, toàn lực lượng đã đồng loạt triển khai Tổ công tác xuống tận thôn bản. Gần 500 điểm có nguy cơ sạt lở đất đá đã được rà soát, khoanh vùng. Những nơi cấp thiết, chính quyền lập tức sơ tán dân, thậm chí tổ chức “3 tại chỗ” để ứng phó với tình huống khẩn cấp.

Điều đáng quý, không chỉ lực lượng chức năng mà nhiều người dân cũng đã ý thức rõ hơn về rủi ro. Như trường hợp anh Đoàn Thanh Nam ở thôn Khe Qué, sau nhiều lần chứng kiến đất lở sát nhà, anh đã chủ động di chuyển cả gia đình sang nơi cao ráo hơn.

“Tôi sợ lắm, bây giờ cứ nghe mưa là lo. Nên khi được chính quyền khuyên, tôi đi ngay, tính mạng người là trên hết,” anh Nam nói.

Trong những năm gần đây, do biến đổi khí hậu, thời tiết ở vùng núi phía Bắc ngày càng khắc nghiệt. Các đợt mưa bất thường kéo dài gây ra hiện tượng sạt lở không theo quy luật, khiến công tác phòng ngừa trở nên khó khăn.

Dù vậy, Lào Cai đã và đang tăng cường các giải pháp ứng phó. Công an các xã, phường phối hợp chặt với chính quyền địa phương và người dân, từng bước xây dựng bản đồ cảnh báo sạt lở, chủ động các phương án ứng cứu tại chỗ, đồng thời tranh thủ nguồn lực để hỗ trợ di dời các hộ ở khu vực đặc biệt nguy hiểm.

Thách thức còn rất lớn, nhưng với sự vào cuộc đồng bộ từ chính quyền đến cơ sở, với tinh thần không chủ quan, không để “nước đến chân mới nhảy”, Lào Cai đang dốc toàn lực giữ bình yên cho rẻo cao nơi từng tấc đất cũng là sự sống của bao thế hệ đồng bào nơi biên cương Tổ quốc.