Hàng loạt bộ bị ảnh hưởng 

Hãng tin Reuters dẫn lời người phát ngôn các cơ quan liên bang cho biết, việc cắt giảm nhân sự đang được tiến hành tại Bộ Tài chính, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, Sở Thuế vụ (IRS), Bộ Giáo dục, Bộ Thương mại và Cơ quan An ninh mạng thuộc Bộ An ninh Nội địa, song quy mô cụ thể của đợt sa thải chưa được công bố rõ.

Trước đó trong ngày, Giám đốc Ngân sách Nhà Trắng Russell Vought đăng trên mạng xã hội thông báo: "Các đợt cắt giảm đã bắt đầu".

Người phát ngôn Văn phòng Ngân sách nhận định các đợt cắt giảm là "đáng kể" nhưng không tiết lộ chi tiết.

Thông báo được đưa ra đúng ngày nhiều nhân viên liên bang nhận lương nhưng chưa bao gồm các ngày nghỉ từ khi chính phủ đóng cửa.

Trong 10 ngày Chính phủ tạm dừng hoạt động một phần, hàng trăm nghìn người được thông báo tạm nghỉ trong khi nhiều người khác vẫn làm việc không lương. 

Khoảng 2 triệu binh sĩ tại ngũ sẽ không được trả lương theo hạn vào ngày 15/10 nếu bế tắc ngân sách chưa được tháo gỡ.

Người phát ngôn Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ - ông Andrew Nixon xác nhận nhân viên tại nhiều đơn vị đã nhận thông báo sa thải.

Bộ này có khoảng 78.000 nhân viên chịu trách nhiệm giám sát dịch bệnh, cấp vốn nghiên cứu y học và thực hiện nhiều nhiệm vụ y tế khác. Khoảng 41% nhân viên đã nhận được thông báo tạm nghỉ trong thời gian Chính phủ đóng cửa.

Tại Bộ Tài chính, một người phát ngôn giấu tên cũng cho biết các đợt sa thải đã bắt đầu.

Theo ông Thomas Huddleston thuộc Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Mỹ (AFGE), Bộ Tài chính đang chuẩn bị 1.300 thông báo sa thải, nhiều khả năng ảnh hưởng đến Sở Thuế vụ (IRS). Khoảng 46% trong tổng số 78.000 nhân viên của cơ quan này đã được thông báo bị tạm nghỉ.

Công đoàn cũng xác nhận các đợt cắt giảm đang diễn ra tại Bộ Nhà ở và Phát triển Đô thị (HUD), Bộ Giáo dục (cơ quan mà ông Trump từng tuyên bố muốn đóng cửa hoàn toàn) cùng Bộ Thương mại, đơn vị phụ trách dự báo thời tiết và dữ liệu kinh tế.

Một số hãng truyền thông Mỹ đưa tin Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), Bộ Năng lượng và Bộ Nội vụ đang trong tình trạng tương tự, song đại diện các cơ quan này chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Tuy nhiên, theo một nguồn thạo tin, Bộ Giao thông Vận tải và Cục Hàng không Liên bang (FAA) hiện không bị ảnh hưởng bởi các đợt sa thải.

Đảng Dân chủ khẳng định không nhượng bộ 

Dù đảng Cộng hòa nắm đa số ở cả Hạ viện và Thượng viện nhưng chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn cần sự ủng hộ của đảng Dân chủ tại Thượng viện để thông qua mọi dự luật cấp ngân sách cho chính phủ.

Tuy nhiên, do bất đồng về các điều khoản trong ngân sách nên dự thảo luật ngân sách bị đình trệ buộc Chính phủ tạm dừng hoạt động một phần.

Sự bất đồng giữa hai đảng đã bước sang ngày thứ 10, trong đó, ông Trump nhiều lần đe dọa sa thải nhân viên liên bang và ám chỉ các biện pháp cắt giảm sẽ tập trung vào những cơ quan được phe Dân chủ ủng hộ.

Ngoài ra, Tổng thống còn ra lệnh "đóng băng" ít nhất 28 tỷ USD vốn đầu tư hạ tầng tại các bang New York, California và Illinois. Đây là những nơi có đông cử tri của đảng Dân chủ và là các bang thường xuyên chỉ trích chính quyền ông.

Trong hồ sơ gửi tới toà, Bộ Tư pháp Mỹ cho biết, hơn 4.200 nhân viên liên bang tại 7 cơ quan đã nhận thông báo sa thải, trong đó có hơn 1.400 người ở Bộ Tài chính và ít nhất 1.100 người ở Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS).

Về phần mình, Đảng Dân chủ khẳng định sẽ không nhượng bộ trước các biện pháp gây sức ép của ông Trump.

"Cho đến khi đảng Cộng hòa thực sự nghiêm túc, họ sẽ phải chịu trách nhiệm – mỗi công việc mất đi, mỗi gia đình bị tổn thương, mỗi dịch vụ bị cắt giảm đều là do quyết định của họ", lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer tuyên bố.

Mặt khác, các công đoàn đại diện cho nhân viên liên bang đã khởi kiện chính phủ nhằm ngăn chặn đợt sa thải, cho rằng động thái này vi phạm pháp luật khi chính phủ vẫn đang đóng cửa.

Song, trong hồ sơ gửi tòa ngày 10/10, chính quyền Tổng thống Trump cho rằng nên bác bỏ đơn kiện của các công đoàn với lý do họ không có quyền pháp lý để kiện quyết định nhân sự của liên bang.

Dự kiến, sẽ có một phiên điều trần liên bang được tổ chức ngày 15/10 để làm rõ vấn đề này.

Theo quy định, chính phủ phải thông báo trước 60 ngày cho người lao động trước khi sa thải, nhưng thời hạn này có thể rút ngắn còn 30 ngày trong một số trường hợp.

Tại đảng Cộng hoà, một số thượng nghị sĩ cũng lên tiếng phản đối, trong đó có bà Susan Collins, Chủ tịch Ủy ban Phân bổ ngân sách Thượng viện.

"Bất kể họ phải làm việc không lương hay bị cho nghỉ tạm thời, công việc của các nhân viên liên bang vẫn vô cùng quan trọng đối với việc phục vụ công chúng," bà Collins nói.