Đây là một trong nhiều nhiệm vụ Chính phủ sẽ triển khai ngay trong năm 2025 để thực hiện Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục đào tạo.

Các nhiệm vụ được Thủ tướng nêu rõ khi trình bày chuyên đề về nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết số 71 về đột phá phát triển giáo dục - đào tạo và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 71 tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện 4 nghị quyết của Bộ Chính trị sáng 16/9 với sự tham gia của hơn 1,2 triệu đảng viên.

Bảy đột phá của Nghị quyết 71

Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, Nghị quyết 71 được ban hành ngày 22/8, chỉ sau 4 tháng kể từ buổi làm việc ngày 18/4 của Tổng Bí thư Tô Lâm với Đảng ủy Chính phủ để chuẩn bị xây dựng nghị quyết.

Nghị quyết đã nêu rõ mục tiêu, tầm nhìn phát triển giáo dục - đào tạo, trong đó đến năm 2030, mở rộng tiếp cận công bằng, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phổ thông đạt trình độ tiên tiến trong khu vực.

Xây dựng mạng lưới trường lớp đáp ứng nhu cầu học tập của mọi đối tượng, vùng miền. Nâng tầm các cơ sở giáo dục đại học thực sự trở thành những trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp của quốc gia.

Phấn đấu ít nhất 8 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á, ít nhất 1 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực...

Tới năm 2035, hệ thống giáo dục - đào tạo tiếp tục được hiện đại hóa, có bước tiến mạnh, vững chắc về tiếp cận, công bằng và chất lượng. Phấn đấu ít nhất 2 cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số lĩnh vực...

Tầm nhìn đến năm 2045, Việt Nam có hệ thống giáo dục quốc dân hiện đại, công bằng và chất lượng, thuộc nhóm 20 quốc gia hàng đầu thế giới. Mọi người dân có cơ hội học tập suốt đời và phát triển tối đa tiềm năng cá nhân.

Nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân tài khoa học, công nghệ trở thành động lực và lợi thế cạnh tranh cốt lõi, góp phần đưa Việt Nam thành nước phát triển, có thu nhập cao.

Để đạt mục tiêu này, theo Thủ tướng, nghị quyết có nhiều điểm mới, đột phá về nhiệm vụ, giải pháp.

Trước hết là đột phá về thể chế, chính sách, trong đó, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện những quy định của pháp luật về giáo dục - đào tạo để tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt về cơ chế, chính sách, bảo đảm thông suốt trong thực thi.

Đối với đột phá về quản lý, quản trị, chuyển mạnh từ quản lý hành chính sang kiến tạo phát triển, quản trị hiện đại. Cách quản lý, quản trị sẽ phải theo hướng đặt phát triển giáo dục - đào tạo trong tư duy quản trị quốc gia, quản trị xã hội.

"Tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức Đảng, không tổ chức hội đồng trường trong trường công lập; thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục để tinh gọn bộ máy các cơ sở giáo dục, khắc phục tình trạng chồng chéo chức năng", Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu.

Với giải pháp đột phá về nguồn lực đầu tư, nhiệm vụ đặt ra là phải chi Ngân sách Nhà nước bảo đảm những điều kiện giáo dục đạt chuẩn, phấn đấu cơ cấu chi đầu tư 5%; chi cho giáo dục đại học 3%.

Ưu tiên bố trí đất sạch, miễn, giảm tiền sử dụng đất, thuê đất, mở rộng tín dụng cho cơ sở giáo dục; thúc đẩy hợp tác công tư (như cho thuê, mượn công trình công). Đầu tư kiên cố hóa, hoàn thành mạng lưới trường nội trú, bán trú trước năm 2030.

Với đột phá về phát triển đội ngũ nhà giáo, chuyên gia và nhân tài, theo người đứng đầu Chính phủ, cần có chính sách ưu đãi đặc thù, bố trí đủ ngân sách cho thu hút, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo ở trong nước và nước ngoài. Bố trí đủ biên chế giáo viên theo tiêu chuẩn; nâng phụ cấp ưu đãi nghề đối với nhà giáo; huy động người có tài năng tham gia giảng dạy những môn đặc thù. Xây dựng chương trình thu hút giảng viên xuất sắc từ nước ngoài với nhiều ưu đãi vượt trội; thực hiện cơ chế giảng viên đồng cơ hữu.

Về đột phá trong chính sách hỗ trợ người học, giải pháp sẽ là xây dựng Quỹ học bổng quốc gia, bố trí Ngân sách Nhà nước và huy động những nguồn hợp pháp khác để cấp học bổng hỗ trợ, khuyến khích học tập, thu hút tài năng, cử đi học nước ngoài. Học bổng từ Ngân sách Nhà nước sẽ được ưu tiên cho những ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật và công nghệ, nhất là ở trình độ tiến sĩ.

Đối với đột phá về tự chủ và phát huy năng lực sáng tạo của các cơ sở giáo dục - đào tạo, sẽ xây dựng cơ chế tự chủ mạnh mẽ, tạo thuận lợi tối đa cho cơ sở giáo dục công lập phát huy chủ động và sáng tạo; đảm bảo quyền tự chủ đầy đủ, thống nhất cho cơ sở giáo dục trong hoạt động chuyên môn, quản trị nội bộ và hợp tác quốc tế, không phụ thuộc mức độ tự chủ tài chính.

Về đột phá năng lực ngoại ngữ, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục, nhiệm vụ sẽ là chuyển đổi số toàn diện, ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo; phát triển hệ thống thông tin giáo dục và nhân lực quốc gia, kết nối hệ thống thông tin thị trường lao động. Tăng cường việc dạy và học ngoại ngữ, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, sử dụng ngay từ năm học tới

Trong năm 2025, Thủ tướng chỉ ra một số nhiệm vụ cần triển khai ngay. Đáng chú ý có nhiệm vụ khẩn trương rà soát, đánh giá việc triển khai thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông để điều chỉnh phù hợp.

"Bảo đảm cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất toàn quốc, sử dụng ngay từ năm học 2026 - 2027; xây dựng lộ trình, tính toán chi phí để tới năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh", Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Cùng đó, cần xây dựng lộ trình và triển khai ngay chủ trương về chế độ lương, phụ cấp cho nhà giáo, cán bộ quản lý, nhân viên ngành Giáo dục. Nghiên cứu những chính sách huy động được người giỏi ngoài lực lượng nhà giáo tham gia giảng dạy, huấn luyện trong cơ sở giáo dục.

Chính phủ cũng sẽ rà soát, sắp xếp, tái cấu trúc các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp; sáp nhập, giải thể cơ sở đào tạo không đạt chuẩn. Giảm đầu mối cơ quan quản lý, xóa bỏ cấp trung gian.

Sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về thực hiện chủ trương không tổ chức hội đồng trường trong cơ sở giáo dục công lập (trừ trường công lập có thỏa thuận quốc tế). Thực hiện bí thư cấp ủy kiêm người đứng đầu cơ sở giáo dục; các cơ sở giáo dục cả nước triển khai ngay khi có văn bản hướng dẫn, hoàn thành trước tháng 9/2026.

Chính phủ cũng sẽ khẩn trương phân bổ vốn, thực hiện quy trình đầu tư công, lựa chọn nhà thầu, phấn đấu để khởi công xây dựng 100 trường liên cấp nội trú tiểu học, trung học cơ sở trong tháng 10/2025, hoàn thành trước ngày 30/8/2026.