Ngày 26/11, Bộ Xây dựng ban hành Tờ trình số 147/TTr-BXD về dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Đường sắt. Dự thảo được xây dựng trên cơ sở Luật Đường sắt 2025, đồng thời kế thừa một số quy định còn phù hợp tại Nghị định 56/2018/NĐ-CP và Nghị định 65/2018/NĐ-CP.

Theo Bộ Xây dựng, dự thảo Nghị định tập trung sửa đổi, hoàn thiện 7 quy định để phù hợp với yêu cầu thực tiễn.

Sửa đổi, bổ sung quy định về đặt tên, đổi tên, tháo dỡ tuyến, ga đường sắt bảo đảm rõ ràng, đáp ứng yêu cầu phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính và phù hợp với thực tiễn. Theo đó, dự thảo Nghị định quy định cụ thể nguyên tắc, thẩm quyền đặt tên, đổi tên tuyến, tên ga đường sắt; các trường hợp và thẩm quyền tháo dỡ tuyến, đoạn tuyến, ga đường sắt (Điều 6, Điều 9 dự thảo Nghị định).

Về phạm vi bảo vệ công trình đường sắt và hành lang an toàn giao thông đường sắt, dự thảo Nghị định đã quy định theo hướng đối với các công trình đường sắt xây dựng mới thì phạm vi bảo vệ công trình đường sắt, hành lang an toàn đường sắt được thực hiện theo theo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật áp dụng cho dự án, công trình (Điều 13, Điều 14, Điều 15, Điều 19 dự thảo Nghị định).

Sửa đổi, bổ sung quy định về xây dựng công trình trong phạm vi đất dành cho đường sắt bảo đảm phù hợp với quy định tại khoản 3 Điều 44 Luật Đường sắt. Theo đó, dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể các công trình được phép xây dựng trong phạm vi bảo vệ công trình, hành lang an toàn giao thông đường sắt; quy định yêu cầu đối với việc xây dựng đường gom trong phạm vi bảo vệ công trình, hành lang an toàn giao thông đường sắt của đường sắt quốc gia hiện có và đường sắt chuyên dùng trong trường hợp không thể bố trí ngoài phạm vi đất dành cho đường sắt (Điều 24, Điều 25 dự thảo Nghị định).

Sửa đổi, bổ sung quy định về điều kiện kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt, kinh doanh vận tải đường sắt theo hướng mở rộng các điều kiện về tổ chức bộ máy, nhân lực để thu hút các nhà đầu tư tham gia kinh doanh kết cấu hạ tầng đường sắt, kinh doanh vận tải đường sắt trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và phù hợp với thực tiễn (Điều 26, Điều 35 dự thảo Nghị định).

Dự thảo Nghị định đã xác định cụ thể vị trí nguy hiểm đối với an toàn giao thông đường sắt là điểm đen tai nạn giao thông đường sắt, điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông đường sắt và đường ngang nguy hiểm; quy định trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong việc quản lý, thực hiện các biện pháp bảo đảm an toàn giao thông tại các vị trí nguy hiểm đối với an toàn giao thông đường sắt để phù hợp với quy định tại điểm d khoản 3 Điều 55 Luật Đường sắt 2025 và mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay, bảo đảm tính chủ động tổ chức triển khai thực hiện. Đồng thời quy định cụ thể lộ trình để tiếp tục xử lý các vị trí nguy hiểm đối với giao thông vận tải đường sắt và vị trí đường sắt chuyên dùng giao cắt với đường sắt quốc gia (giai đoạn từ năm 2026 đến 2030) cho phù hợp với điều kiện thực tiễn (từ Điều 28 đến Điều 34 dự thảo Nghị định).

Dự thảo Nghị định đã sửa đổi quy định về đối tượng được giảm giá vé cho phù hợp với pháp luật về người có công với cách mạng (Điều 39 dự thảo Nghị định); đồng thời, sửa đổi quy định về hỗ trợ giá vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt, an sinh xã hội được quy định tại Nghị định số 65/2018/NĐ-CP theo hướng các Bộ, ngành, địa phương khi có nhu cầu vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt có văn bản yêu cầu doanh nghiệp kinh doanh vận tải thực hiện và đặt hàng với doanh nghiệp kinh doanh vận tải đường sắt để thực hiện nhiệm vụ an sinh xã hội phải để bảo đảm linh hoạt trong việc tổ chức vận tải phục vụ nhiệm vụ đặc biệt, an sinh xã hội (Điều 42, Điều 43, Điều 44 dự thảo Nghị định).

Sửa đổi, bổ sung quy định về phân loại, danh mục và vận tải hàng hóa nguy hiểm theo hướng quy định rõ ràng, cụ thể hơn và tương đồng với lĩnh vực đường bộ, đường thủy nội địa quy định tại Nghị định số 34/2024/NĐ-CP, Nghị định số 161/2024/NĐ-CP và phù hợp với pháp luật về phòng thủ dân sự khi xảy ra sự cố vận tải hàng nguy hiểm (từ Điều 45 đến Điều 56 dự thảo Nghị định)

Bộ Xây dựng nhấn mạnh, việc ban hành Nghị định nhằm cụ thể hóa các nội dung Luật Đường sắt 2025 giao Chính phủ quy định; khắc phục tồn tại về thể chế, tạo động lực mới cho sự phát triển ngành đường sắt, nâng cao hiệu quả vận tải và phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.