Bắt đầu từ tái cấu trúc dữ liệu

Theo ông Hoàng Minh Sơn, Trưởng phòng kế hoạch kỹ thuật Công ty CP BOT Bắc Giang - Lạng Sơn - Hữu Nghị, Chuyên gia của Engage - Meta, trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành tâm điểm trong chiến lược chuyển đổi số của doanh nghiệp Việt. Không chỉ để thử nghiệm, AI nay được xem là "xương sống" trong vận hành và ra quyết định - từ sản xuất, marketing đến quản trị rủi ro.

Ông Thye Yeow Bok, Giám đốc hệ sinh thái khởi nghiệp Google khu vực châu Á - Thái Bình Dương, nhận xét: "AI ở Việt Nam có tiềm năng lớn, nhưng thách thức nằm ở việc thiếu kiến trúc dữ liệu bài bản. Doanh nghiệp đừng quá sa vào công nghệ, hãy tập trung vào quản trị và quy trình".

Theo Amazon Web Services (AWS), gần 170.000 doanh nghiệp Việt Nam đã triển khai ít nhất một giải pháp AI, tăng gần 40% so với năm trước. Tuy nhiên, 80% dự án AI không thể mở rộng quy mô sau giai đoạn thử nghiệm, chủ yếu do thiếu kiến trúc dữ liệu thống nhất và cơ chế quản trị.

"AI không thể hoạt động hiệu quả trong một hệ thống dữ liệu rối rắm. Tái cấu trúc dữ liệu là bước đầu tiên nếu doanh nghiệp muốn AI thực sự tạo giá trị," ông Nguyễn Duy Hưng, chuyên gia công nghệ tại TP.HCM, nhận định.

AI không phải là công nghệ "cắm sẵn"

Để giải quyết bài toán này, mô hình TRAIDA (Transformative AI and Data Solutions) được nhiều doanh nghiệp quốc tế áp dụng, giúp xây dựng hạ tầng AI theo ba trụ cột: Kinh doanh - quản trị - kỹ thuật. Cách tiếp cận này đang dần được quan tâm tại Việt Nam, nhất là khi doanh nghiệp muốn chuyển từ ứng dụng nhỏ lẻ sang quản trị thông minh toàn hệ thống.

Chuyển đổi AI toàn diện là đưa trí tuệ nhân tạo vào mọi khâu vận hành - từ cá nhân đến quy trình, từ dữ liệu đến chiến lược. Khi đạt đủ năm cấp độ, doanh nghiệp có thể giảm chi phí vận hành, tiết kiệm thời gian, nâng cao hiệu quả, tự động hóa ra quyết định và hình thành mô hình kinh doanh mới.

Trong kỷ nguyên dữ liệu, doanh nghiệp không còn cạnh tranh bằng quy mô, mà bằng mức độ thông minh và khả năng ra quyết định nhanh, chính xác. Và hành trình đó - bắt đầu từ một công cụ nhỏ như ChatGPT - có thể dẫn tới một doanh nghiệp AI toàn diện, nơi mọi quyết định đều dựa trên dữ liệu và trí tuệ nhân tạo.

TRAIDA Framework mô hình tái cấu trúc AI theo lộ trình thực tế, giúp doanh nghiệp Việt xây dựng năng lực dữ liệu bền vững. Mô hình TRAIDA đưa ra phương pháp "tối thiểu nhưng mở rộng được" (Minimum Viable Scale) - nghĩa là doanh nghiệp chỉ cần bắt đầu với phần lõi dữ liệu nhỏ, có quản trị và đo lường được hiệu quả, rồi từng bước mở rộng khi trưởng thành.

Ví dụ, một doanh nghiệp bán lẻ có thể khởi đầu bằng việc xây dựng kho dữ liệu khách hàng tích hợp AI để phân tích hành vi mua sắm, gợi ý sản phẩm. Sau đó, hệ thống được mở rộng sang tối ưu chuỗi cung ứng, tồn kho và sản xuất, dựa trên chính dữ liệu đã được chuẩn hóa.

Tập đoàn FPT là một ví dụ điển hình cho lộ trình này. Doanh nghiệp đã triển khai chương trình "Bình dân học AI", đào tạo hơn 98% nhân viên về kỹ năng sử dụng AI trong công việc hàng ngày. Nhờ đó, các nhóm kỹ sư, nhân sự, marketing đều có thể tự ứng dụng công cụ AI vào quy trình làm việc, tiết kiệm hàng nghìn giờ vận hành mỗi tháng.

"Chúng tôi không xem AI là công cụ của phòng kỹ thuật, mà là năng lực chung của toàn bộ nhân viên," đại diện FPT chia sẻ.

Một trường hợp khác là VietAI Group, khi áp dụng AI vào chiến dịch marketing cho hãng xe điện Yadea Việt Nam. Việc tự động hóa phân tích dữ liệu giúp họ giảm 30% chi phí quảng cáo và tăng gần gấp đôi lượng khách hàng tiềm năng trong ba tháng đầu triển khai.

Những ví dụ này cho thấy, AI không phải là công nghệ "cắm sẵn", mà là một hành trình xây dựng tư duy dữ liệu, thiết kế hạ tầng và đào tạo con người.

Ông Trần Hữu Đức, Giám đốc một doanh nghiệp logistics ở Bình Dương, chia sẻ: "Chúng tôi từng đầu tư hàng trăm triệu đồng vào AI nhưng không hiệu quả, cho đến khi tái cấu trúc dữ liệu và thiết lập quy trình quản trị. Giờ đây hệ thống AI đã giúp dự báo nhu cầu vận tải chính xác hơn 25%".

Với cách tiếp cận như TRAIDA, doanh nghiệp có thể bắt đầu nhỏ, nhưng phát triển bền vững. Khi dữ liệu được quản trị tốt, AI sẽ trở thành năng lực cốt lõi, không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn mở ra hướng tăng trưởng mới.