Hư hỏng nghiêm trọng hạ tầng trên nhiều tuyến

Thông tin tại hội nghị, ông Hoàng Gia Khánh, Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt VN (VNR) cho biết, năm 2025 bão lũ, mưa lớn đã ảnh hưởng trực tiếp và gây thiệt hại nặng nề tới kết cấu hạ tầng đường sắt và hoạt động sản xuất kinh doanh của VNR.

Nhiều vị trí kết cấu hạ tầng bị hư hỏng, gây ách tắc chính tuyến, buộc Tổng công ty phải dừng chạy tàu, tổ chức sửa chữa khẩn cấp và chuyển tải hành khách. Trước tình hình đó, ngày 5/12/2025, Bộ Xây dựng đã có Quyết định số 2242/QĐ-BXD công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM.

Đặc biệt, đối với sự cố trôi đường nghiêm trọng do ảnh hưởng bởi cơn bão số 13, tại Km1136+850, khu gian Vân Canh - Phước Lãnh thuộc tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM, các đơn vị đường sắt đã nhanh chóng huy động hơn 300 cán bộ, công nhân viên, cùng nhiều máy móc thiết bị chia làm nhiều mũi thi công, xuyên ngày đêm để khắc phục.

"Với tinh thần quyết tâm cao độ, chỉ sau 4 ngày đêm, đường sắt đã hoàn tất việc khôi phục và thông đường. Đây là công trình khôi phục sự cố bão lũ có tiến độ nhanh nhất từ trước tới nay của ngành đường sắt", ông Khánh cho biết.

Báo cáo cụ thể, ông Trần Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc VNR cho hay, năm 2025 tình hình thời tiết cực đoan và mưa, lũ kéo dài ảnh hưởng trực tiếp đến đường sắt. Điển hình, đêm ngày 26/9, ảnh hưởng của bão số 9 (bão Ragasa), bão số 10 (bão Bualoi) và hoàn lưu bão gây mưa to kéo dài, các ga Yên Bái, ga Văn Phú nước ngập đỉnh ray, lầu thông tin Yên Bái ngập trên 1m, nhiều vị trí sạt taluy dương, đất lấp mặt ray...

Ngày 9/10, tại khu vực xã Trung Giã, TP Hà Nội, nước lũ cuốn trôi toàn bộ nền đường sắt, uy hiếp an toàn chạy tàu tại Km16+700 - Km18+250 tuyến đường sắt Đông Anh - Quán Triều.

Ngày 26/10, do ảnh hưởng của cơn bão số 12 và hoàn lưu sau bão gây mưa to làm sạt lở taluy dương, đất đá tràn lấp mặt ray, trôi nền đá và gây ngập lụt kéo dài tại khu gian Văn Xá - Huế.

Ngày 6/11, ảnh hưởng cơn bão số 13 tại các tỉnh từ Quảng Ngãi tới Phú Yên (nay là tỉnh Đắk Lắk) làm nhiều tuyến đường sắt bị hư hỏng, gián đoạn chạy tàu. Trong đó khu vực từ Km1136+850 - Km1136+925 khu gian Vân Canh - Phước Lãnh bị sạt lở nghiêm trọng nhất với chiều dài bị trôi khoảng 75m, sâu tới 9m…

Thiệt hại hơn 700 tỷ đồng về hạ tầng, vận tải

Ông Tuấn cũng cho hay, công tác chuẩn bị và ứng phó thiên tai luôn được VNR triển khai bài bản, nghiêm túc từ cấp tổng công ty đến các đơn vị ở tất cả các khối hạ tầng, ga, vận tải…

Đặc biệt, coi trọng công tác chuẩn bị như xây dựng kế hoạch phòng chống thiên tai, thống kê các điểm xung yếu trên mạng lưới đường sắt quốc gia để kiểm tra, sửa chữa, gia cố trước mùa mưa. Chuẩn bị vật tư, thiết bị; phối hợp với các cấp chính quyền địa phương sẵn sàng ứng cứu khi có sự cố xảy ra, phát huy cao độ phương châm 4 tại chỗ: Chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; vật tư, phương tiện và kinh phí tại chỗ; hậu cần tại chỗ.

Vì vậy, ngay khi xảy ra sự cố do bão, lũ, ảnh hưởng đến hạ tầng, vận tải, các đơn vị đường sắt đã chủ động, ứng phó nhanh, hiệu quả. Nhiều tình huống khẩn cấp đã được xử lý kịp thời, hạn chế thấp nhất thiệt hại về người và tài sản, góp phần duy trì hoạt động vận tải cơ bản được thông suốt. Công tác trung chuyển, phục vụ hành khách cũng được tổ chức chu đáo, kịp thời, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến hành khách.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão và các đợt mưa lớn kéo dài, đã gây thiệt hại nặng nề đến kết cấu hạ tầng đường sắt trên các tuyến đường sắt, nhiều vị trí bị hư hỏng trôi toàn bộ nền đường, trôi nền đá, biến dạng kiến trúc tầng trên, phải phong tỏa khu gian để tổ chức cứu chữa.

VNR ước tính tổng kinh phí để khắc phục hạ tầng hơn 585 tỷ đồng, trong đó: Kinh phí cứu chữa bước 1 dự kiến hơn 138 tỷ đồng; Kinh phí cứu chữa khẩn cấp dự kiến khoảng 447 tỷ đồng.

Về vận tải, ước tính thiệt hại khoảng 186,9 tỷ đồng. Trong đó: Thiệt hại do phải dừng chạy 121 đoàn tàu khách, 117 đoàn tàu hàng, tổ chức chuyển tải 8.454 lượt hành khách, chuyển tải hàng hóa bằng đường bộ, phục vụ 45.205 suất ăn miễn phí, hoàn trả 39.000 vé tàu. Thiệt hại doanh thu vận tải ngừng chạy tàu 74 tỷ đồng; hư hỏng đầu máy, toa xe 2,12 tỷ đồng. 

Doanh thu vận tải sụt giảm thêm khoảng 5 tỷ đồng/ngày do phải hạn chế tốc độ chạy tàu qua khu vực hư hỏng, làm giảm năng lực thông qua; ước tính sụt giảm khoảng 100 tỷ đồng doanh thu trong khoảng 20 ngày.

Ưu tiên bố trí kinh phí thực hiện các công trình khẩn cấp

Trước tình hình này, VNR kiến nghị Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ điều chỉnh mức phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt xuống còn 2%, áp dụng cho giai đoạn năm 2026-2030. Việc điều chỉnh mức phí này, theo VNR, để giảm bớt khó khăn tài chính VNR, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh, giữ nguồn hàng, phục hồi doanh thu.

VNR cũng kiến nghị hai Bộ khẩn trương báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ưu tiên bố trí kinh phí để thực hiện ngay các công trình khẩn cấp để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông đường sắt trên tuyến đường sắt Hà Nội - TP.HCM đoạn đi qua các tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa và Lâm Đồng.

Đồng thời kiến nghị Cục Đường sắt Việt Nam khẩn trương ban bố Lệnh xây dựng công trình khẩn cấp về thiên tai để khắc phục hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông nhằm đảm bảo an toàn giao thông đường sắt lâu dài.

Về lâu dài, để công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, ứng phó sự cố và cứu nạn trong lĩnh vực đường sắt được kịp thời, hiệu quả, giảm thiểu thiệt hại, theo ông Đặng Sỹ Mạnh, Chủ tịch Hội đồng thành viên VNR, tới đây VNR cần triển khai quyết liệt theo phương châm "Chuẩn bị đầy đủ - Ứng phó kiên cường - Khắc phục khẩn trương - Chạy tàu hiệu quả".

Trong đó, cần đẩy mạnh ứng dụng KHCN, cơ giới hóa, AI, số hóa, giúp thông tin truyền thông kịp thời, chính xác; đảm bảo an toàn, giảm sức lao động, tăng năng suất.

Đường sắt Trung Bộ hư hại nặng: Nhiều đoạn mất nền, ray bị treo sau mưa lũ

Đường sắt khu vực Trung Bộ bị hư hỏng nghiêm trọng, hàng chục điểm bị nước lũ xói trôi nền đường, ray treo lơ lửng, thiệt hại vận tải hơn 10 tỷ đồng.