Cho phép thu tiền từ hoạt động liên kết báo chí

Sáng 10/12, với đại đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Luật Báo chí (sửa đổi).

Trước khi Quốc hội bấm nút biểu quyết, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật, cho biết có ý kiến đề nghị bổ sung cụ thể nguồn thu từ hoạt động liên kết báo chí, tránh lợi dụng cơ chế liên kết để thương mại hóa nội dung báo chí; đề nghị giữ lại cụm từ "nguồn thu hợp pháp khác" tạo cơ sở pháp lý cho cơ quan báo chí đa dạng hóa nguồn thu.

Tiếp thu ý kiến, Luật Báo chí (sửa đổi) đã quy định 8 nguồn thu của cơ quan báo chí, trong đó có nguồn thu từ hoạt động liên kết báo chí.

Việc xác định cụ thể các nguồn thu sẽ căn cứ vào tính chất và phạm vi từng hoạt động liên kết. Đồng thời, người đứng đầu cơ quan báo chí phải chịu trách nhiệm toàn diện về nội dung và hoạt động liên kết, nhằm bảo đảm đúng tôn chỉ, mục đích và tránh thương mại hóa báo chí. Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xin được giữ như dự thảo Luật.

Theo đó, 8 nguồn thu của cơ quan báo chí gồm: nguồn thu do cơ quan chủ quản báo chí cấp; thu từ bán báo chí in, bán quyền đọc, nghe, xem tác phẩm báo chí, các sản phẩm báo chí, quảng cáo, trao đổi, mua bán bản quyền nội dung, cho phép khai thác, sử dụng tác phẩm báo chí; thu từ hoạt động kinh doanh, dịch vụ, liên kết của cơ quan báo chí, các đơn vị trực thuộc cơ quan báo chí; thu từ hoạt động tài chính và phần vốn góp vào doanh nghiệp (nếu có).

Ngoài ra còn có nguồn thu từ: cung cấp dịch vụ sự nghiệp công do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu; thực hiện nhiệm vụ, chương trình, đề án, dự án do cấp có thẩm quyền giao, phê duyệt; từ người có nhu cầu đăng bài nghiên cứu khoa học để có kinh phí phản biện, hoàn thiện, nâng cao chất lượng bài viết; từ tài trợ, viện trợ hợp pháp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước (nếu có) và nguồn thu hợp pháp khác.

Một số ý kiến cho rằng cần có chính sách ưu đãi thuế và hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích và cho việc đầu tư công nghệ số trong hoạt động báo chí hiện đại.

Tiếp thu ý kiến, Luật Báo chí (sửa đổi) cũng bổ sung quy định Nhà nước có chính sách ưu đãi thuế theo quy định của pháp luật. Ưu đãi về thuế cho báo chí được quy định tại Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp với mức thuế suất 10%.

Về hỗ trợ tài chính cho báo chí thực hiện nhiệm vụ chính trị, công ích, Luật bổ sung quy định chính sách Nhà nước về giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu và hỗ trợ cước vận chuyển, chi phí đăng tải, truyền dẫn, phát sóng để báo chí phục vụ nhiệm vụ chính trị, an ninh, quốc phòng, văn hóa, thông tin tuyên truyền về tình trạng khẩn cấp, thông tin đối ngoại; Truyền thông chính sách, phục vụ thiếu niên, nhi đồng, người khiếm thính, khiếm thị, đồng bào vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo và các nhiệm vụ trọng yếu khác.

Có cơ chế bảo vệ nhà báo, người cung cấp thông tin

Ông Nguyễn Đắc Vinh cho biết thêm, có ý kiến đề nghị cần hoàn thiện quy định pháp luật về tổ chức, cá nhân sản xuất thông tin có tính chất báo chí trên không gian mạng, quy định rõ cơ chế xử phạt các trang thông tin giả mạo báo chí chính thống nhằm khắc phục tình trạng mạng xã hội hiện nay lan truyền thông tin sai lệch nhưng không có chế tài hoặc cơ chế kiểm soát phù hợp.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, ý kiến trên là xác đáng. Hiện nay, thông tin trên không gian mạng không phải báo chí được điều chỉnh theo quy định của Nghị định số 147/2024 của Chính phủ về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ internet và thông tin trên mạng.

Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo nghiên cứu, rà soát, tiếp tục hoàn thiện các quy định về quản lý thông tin trên không gian mạng. Đồng thời, quy định rõ khái niệm "sản phẩm thông tin có tính chất báo chí" là sản phẩm thông tin được thể hiện bằng các thể loại báo chí, được đăng trên bản tin, đặc san của cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Đối với trang thông tin giả mạo báo chí chính thống đã có cơ chế xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 119/2020/NĐ-CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản đối với hành vi hoạt động báo chí không phép, hoạt động trang thông tin tổng hợp không phép.

Có ý kiến đề nghị bổ sung cơ chế bảo vệ thông tin cá nhân của công dân khi tham gia các hoạt động phản ánh, góp ý, phê bình, tố cáo trên báo chí, nhất là trong bối cảnh môi trường số tiềm ẩn nhiều rủi ro về xâm phạm quyền riêng tư; bổ sung quy định về xúc phạm danh dự, nhân phẩm của nhà báo.

Tiếp thu ý kiến, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo rà soát, quy định cơ chế bảo vệ thông tin cá nhân của công dân và của nhà báo, phóng viên tại Điều 8 dự thảo Luật.

Cụ thể, nghiêm cấm đe dọa, uy hiếp tính mạng, gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khoẻ, xúc phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của nhà báo, phóng viên; phá hủy, thu giữ phương tiện, tài liệu, cản trở nhà báo, phóng viên hoạt động nghề nghiệp đúng pháp luật.

Khi có dấu hiệu đe dọa, cản trở tác nghiệp, cơ quan báo chí phối hợp với cơ quan công an, chính quyền địa phương và thực hiện theo quy định pháp luật chuyên ngành.

Các hành vi bị nghiêm cấm sẽ được cụ thể hóa thành các chế tài xử lý tại Nghị định quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực báo chí.

Đồng thời, đề nghị Chính phủ bổ sung quy định tại Nghị định này về cơ chế xử phạt đối với hành vi tiết lộ thông tin của người cung cấp thông tin cho báo chí trái quy định của pháp luật.