Đạt và vượt hai mục tiêu lớn về hạ tầng

Chiều 30/10, trong phiên thảo luận tại hội trường về tình hình ngân sách, Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu trước Quốc hội, làm rõ các ý kiến, kiến nghị của đại biểu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ hai ngày qua, ông đã trực tiếp dự và lắng nghe rất kỹ ý kiến của đại biểu. Ghi nhận các ý kiến đóng góp đều chân thành, thẳng thắn và động viên Chính phủ, nhân dân và doanh nghiệp, Thủ tướng bày tỏ thực sự xúc động về những đóng góp tâm huyết của đại biểu.

Nhìn lại nhiệm kỳ vừa qua, Thủ tướng cho biết trong tất cả đánh giá hằng năm, đều xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi nhưng chúng ta vẫn cố gắng, nỗ lực.

Trong bối cảnh nước ta vẫn là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, độ mở cao, nền kinh tế vẫn đủ sức chống chọi với các cú sốc rất lớn từ bên ngoài. Từ đó ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy được tăng trưởng, đảm bảo các cân đối lớn.

Đáng chú ý, Thủ tướng nhấn mạnh chưa bao giờ phải chi cho an sinh xã hội nhiều như thế. Đơn cử trong thời gian xảy ra dịch Covid-19, mức chi cho an sinh xã hội lên tới 1,1 triệu tỷ đồng, bằng 17% GDP.

Cũng theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, nhiệm kỳ này, Chính phủ phải tập trung giải quyết rất nhiều vấn đề tồn đọng.

Điển hình như 12 dự án thua lỗ kéo dài hàng chục năm, đến nay cơ bản đã xử lý xong, nhiều dự án bắt đầu có lãi; hay việc xử lý bốn ngân hàng yếu kém...

Hiện còn gần 3.000 dự án tồn đọng khác, trong đó hơn 2.000 dự án thuộc thẩm quyền Chính phủ, bộ, ngành, địa phương; còn khoảng 500 - 600 dự án cần xin ý kiến cấp có thẩm quyền, trong đó có Quốc hội.

Về hạ tầng, Thủ tướng cho biết đã đạt và vượt hai mục tiêu lớn mà Đại hội Đảng XIII đề ra: hơn 3.000km đường cao tốc và khoảng 1.700km đường ven biển (dự kiến cuối năm sẽ vượt con số này). Nhờ đó, hệ số ICOR của nền kinh tế đã giảm mạnh từ mức 10 - 12 xuống còn mức 6, phản ánh hiệu quả đầu tư được nâng cao rõ rệt.

Với những kết quả trên, theo Thủ tướng, đó là nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị, của nhân dân, của doanh nghiệp, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng trong đó thường xuyên trực tiếp là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, cá nhân đồng chí Tổng Bí thư. Cùng đó là sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, sự đồng hành, ủng hộ của Quốc hội và nỗ lực của Chính phủ.

Nhiều địa phương đã tự tin làm chủ đầu tư dự án

Dành thời gian chia sẻ nhiều về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, Thủ tướng cho biết, nhiệm kỳ này đã có 3,4 triệu tỷ đồng được bố trí cho đầu tư công, tăng 55% so với nhiệm kỳ trước. Về số lượng dự án, trước đây hơn 10.000 dự án, nhưng nhiệm kỳ này kiềm chế chỉ khoảng 4.760 dự án.

Qua đó, chúng ta có điều kiện triển khai các dự án lớn như hệ thống đường cao tốc vùng đồng bằng sông Cửu Long, các tuyến cao tốc vùng trung du, miền núi phía Bắc; mở rộng các tuyến cao tốc đã làm trước đây; đầu tư bến cảng, sân bay; chuẩn bị đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dự kiến khởi công ngày 19/12 tới.

Theo Thủ tướng, trong quá trình thực hiện, Chính phủ và Quốc hội đã phải tháo gỡ rất nhiều khó khăn, đặc biệt là thể chế.

"Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo quyết liệt hoàn thiện thể chế để thúc đẩy đầu tư; có những vướng mắc thể chế phải mất 3 - 4 năm mới tháo gỡ được", ông chia sẻ.

Trong đó, những quy định về giải phóng mặt bằng, tái định cư là một trong những vướng mắc lớn nhất. Lãnh đạo Chính phủ cho hay, trước đây, thường phải phê duyệt dự án trước rồi mới lập dự án giải phóng mặt bằng, tái định cư dẫn đến chậm trễ bởi công tác này cần thời gian, phải đảm bảo cho người dân "an cư thì mới lạc nghiệp". Mãi đến kỳ họp tháng 10 năm ngoái, sau ba lần trình Quốc hội, chúng ta mới tháo gỡ được điểm nghẽn này.

Nhìn nhận giải ngân đầu tư công dù có chuyển biến tích cực nhưng vẫn chưa đạt kỳ vọng , Thủ tướng cho rằng cần tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc, trong đó có đất đai (vấn đề đang trình Quốc hội xem xét) cũng như đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường giám sát, kiểm tra.

Nói thêm về việc phân cấp, phân quyền, Thủ tướng bày tỏ rất mừng khi chứng kiến sự thay đổi của nhiều địa phương, không còn e ngại khi được giao làm chủ đầu tư các dự án lớn.

"Tôi còn nhớ đầu nhiệm kỳ, phải thuyết phục Đắk Lắk nhận nhiệm vụ này. Nhưng nay các địa phương như: Đắk Lắk, An Giang (cũ), Thái Bình (cũ), Ninh Bình (cũ), Bình Phước... đều thực hiện rất tốt.

Đặc biệt, tuyến cao tốc Bình Phước - Đắk Nông, một dự án huyết mạch, đang được triển khai mạnh mẽ", Thủ tướng nói và nhấn mạnh các địa phương cần tự tin, chủ động để thực hiện nhiệm vụ được giao hơn nữa.

Đề cập thêm về tăng lương cơ sở vào năm 2026, Thủ tướng cho biết trên cơ sở ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Chính phủ sẽ xem xét, cân đối, báo cáo các cấp có thẩm quyền để có thể thực hiện sớm hơn.